زمان‌یابی مناسب عرضه‌های بلوکی دولتی
گروه بورس |هادی سلگی|
یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» درباره واگذاری مابقی سهام شرکت‌های گروه یک اظهار کرد: دولت زمان مناسبی برای عرضه این حجم بالای سهام درنظر گرفته است و به نظر می‌رسد اکنون بازار پتانسیل جذب آن را داشته باشد. به گزارش «تعادل» آنگونه که مسوولان سازمان خصوصی‌سازی خبر داده‌اند این سازمان تصمیم گرفته در برخی شرکت‌ها که طبق قانون باید سهام دولت به صفر برسد، به صورت بلوکی در بازار سهام عرضه کند. سهام بلوکی زمانی زمانی گفته می‌شود که حجم بالایی از سهام به صورت یکجا در بازار عرضه می‌شود، بدین معنی که هر واحد سهم خود شامل حجم گسترده‌ای از سهم‌ها می‌شود که بالطبع رقم‌های بالایی را برای خرید آنها طلب می‌کند. این موضوع شاید خود عاملی بازدارنده برای شراکت بسیاری از فعالان بازار در خرید و فروش این سهام‌ها باشد. اما باید به این توجه کرد که طبق مقررات بازار سهام زمانی که میزان سهام شرکت‌ها بالاتر از درصد کل سهام شرکت‌ها باشد، باید به صورت سهام بلوکی عرضه شود.
واگذاری باقیمانده سهام دولت
در شرکت‌های گروه یک
سیدجعفر سبحانی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در مورد جزییات واگذاری باقیمانده سهام دولت در ۱۸ شرکت بزرگ گفت: دولت در تعدادی از شرکت‌های گروه یک که طبق قانون باید ۱۰۰ درصد این شرکت‌ها واگذار شوند، مقداری سهام دارد و عمده شرکت‌هایی که قرار است سهام آنها اخیرا در بورس عرضه شود، مربوط به شرکت‌های گروه دو هستند که با تصمیم کمیسیون اقتصادی دولت و هیات واگذاری باید همه سهام دولت در این شرکت‌ها از طریق بورس واگذار شود.وی افزود: با توجه به اینکه شرکت‌های قابل واگذاری که دولت در آنها سهم دارد، در بورس حاضر بوده و نماد معاملاتی آنها باز است، طبق قانون نمی‌توان سهام این شرکت‌ها را خارج از بورس عرضه کرد.
مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی افزود: از این شرکت‌ها ۶ شرکت پالایشگاهی شامل پالایشگاه‌های لاوان، شیراز، اصفهان، تهران، بندرعباس و تبریز، سه بانک شامل تجارت، ملت و صادرات، دو شرکت بیمه‌ای شامل بیمه البرز و بیمه اتکایی امین، هلدینگ خلیج فارس، شرکت ملی مس، فولاد مبارکه اصفهان، ایران‌خودرو، سایپا، کشت و صنعت پارس و شرکت سرمایه‌گذاری ملی از شرکت‌هایی هستند که باقیمانده سهام دولت در آنها از طریق بورس و به صورت بلوکی واگذار می‌شود.سبحانی با بیان اینکه اطلاعات کامل این شرکت‌ها در سایت سازمان بورس و نیز در کدال موجود است، گفت: واگذاری بر مبنای آیین‌نامه قیمت‌گذاری شرکت‌ها در هیات واگذاری و نیز تابلوی بورس خواهد بود که در آینده‌ای نزدیک سهام این شرکت‌ها عرضه می‌شود.وی در مورد اینکه آیا قرار است سهام همه شرکت‌ها یکجا واگذار شود، گفت: بعید است که هم‌زمان باشند، چون مسیر واگذاری‌ها فرآیندی است که باید طی شود و از طرفی واگذاری همه این شرکت‌ها با هم عدد بزرگی برای بازار سرمایه خواهد بود که بیش از چندده هزار میلیارد تومان می‌شود.
زمان‌یابی مناسب
مدیر معاملات کارگزاری بانک صادرات درباره زمان‌یابی این عرضه‌ها به «تعادل» گفت: قاعدتا با توجه به مالکیت این حجم از دارایی بهترین راه همین فروش بلوکی است. مجتبی شهبازی معتقد است که دولت برای این عرضه بهترین زمان را انتخاب کرده است، چرا که در حال حاضر پتانسیل‌های رشد بالایی در بازار وجود دارد و به نوعی شاخص هنوز پر نشده است. برای همین این پتانسیل موجب می‌شود که جذابیتی برای خریداران وجود داشته باشد.
وی افزود: حالا اینکه آیا خریداران قدرت خرید این میزان سهام راخواهند داشت یا خیر باید منتظر روز عرضه ماند اما زمانبندی درستی نسبت به گذشته و در پله اول وضعیت خوشبینانه‌ای وجود دارد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه خصوصی‌سازی به نحوی که همه بازیگران اقتصادی بتوانند روی تابلو به صورت عادلانه رقابت کنند، بهترین نوع عرضه است تا اینکه دولت بخواهد مانند گذشته به صورت رد دیون یا دیگر مسائل این دارایی‌ها را واگذار کند. ما اعتقاد داریم بهترین و شفاف‌ترین بازار، بازار بورس است و وقتی رقابت به صورت عادلانه صورت گیرد حتما اثرات بهتری برجای خواهد گذاشت.
شهبازی درباره افزایش یا کاهش قیمت این سهم‌ها در بازار نیز گفت: اگر تقاضا روی بلوک‌های عمده دولت وجود داشته باشد و رقابت ایجاد و موجب افزایش قیمت پایه بلوک‌های شود، قطعا تاثیر خوبی بر قیمت سهام آنها می‌گذارد ولی اگر این اتفاق نیفتد حداقل می‌توان گفت دیگر قیمت‌ها تغییر نمی‌کند.
این کارشناس بازار معتقد است که عرضه بلوکی سهام موجب می‌شود تکلیف آنها زودتر روشن شود و فعالان بازارهم می‌توانند آنها را خریداری کنند.
انواع سهام با توجه به حجم
وی در ادامه درباره سهام بلوکی هم توضیح داد: بلوک حجم بالایی از سهام است که سه نوع دارد: بلوک خرد، مدیریتی و مدیریتی کنترلی. بلوک خرد زمانی است که سهام شرکت زیر یک درصد باشد. در مقابل بلوک‌های عمده زمانی عرضه می‌شوند که حجم آنها بالای یک درصد از سهام شرکت‌ها را تشکیل دهد. این بلوک‌ها زمانی که عدد آنها به میزانی برسد که به خریدار امکان کنترل شرکت را اعطا کند، یعنی زمانی که اکثریت سهام عرضه شود به آن بلوک مدیریتی کنترلی گفته می‌شود، و اگر از فارغ از این مزیت باشد به آن بلوک مدیریتی گفته می‌شود. وی افزود: قاعدتا با توجه به بحث مدیرتی و کنترلی بودن بلوک‌ها، اگر این حالت وجود داشته باشد قطعا روی قیمت‌گذاری آنها تاثیرگذار خواهند بود، اما اینکه بلوک مورد نظر عادی باشد و در مدیریت شرکت هیچ نوع دخالتی وجود نداشته باشد، قیمت سهام گران‌تر خواهد بود، تا جایی که حتی برخی اوقات بلوک‌های مدیرتی دو برابر قیمت بلوک‌های خرد عرضه می‌شود.
آیا واگذاری همراه با مدیریت شرکت‌ها خواهد بود؟
در خصوص اینکه آیا واگذاری این سهام همراه با مدیریت آنها خواهد بود، مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی گفت: این دو مساله از یکدیگر جدا هستند، به هر حال در حال حاضر شرکت ایران‌خودرو که یک شرکت بورسی است، سهم دولت در آن بین ۱۴ تا ۱۵ درصد است یا در سایپا ۱۷ تا ۱۸ درصد است؛ یعنی دولت یک بلوک از سهام هر یک از شرکت‌های خودروسازی را دارد، درحالی که بیش از ۸۰ درصد سهام این شرکت‌ها در اختیار بخش غیردولتی است؛ بنابراین ارتباطی بین واگذاری سهام دولت در شرکت‌های بورسی و بحث مدیریت آن وجود ندارد و این در حیطه وظایف ما به عنوان سازمان خصوصی‌سازی نیست. سبحانی با بیان اینکه قیمت‌گذاری باقیمانده سهام دولت در این شرکت‌ها نهایی شده، افزود: معیار قیمت‌گذاری برای واگذاری بلوکی این شرکت‌ها بر مبنای آخرین قیمت تابلوی روز قبل در بورس به‌علاوه ۲۰ درصد خواهد بود، به شرط اینکه از حداقل قیمت پایه کمتر نباشد.
وی در مورد اینکه در حال حاضر قیمت سهام دو بانک تجارت و صادرات حدود ۴۲ تومان و کمتر از قیمت اسمی است، افزود: مبنای واگذاری سهام دولت در شرکت‌های یادشده تابلوی بورس به علاوه ۲۰ درصد افزایش است و باید صبر کنیم، در روز واگذاری ببینیم قیمت سهام این شرکت‌ها در تابلوی بورس چقدر است و دولت نمی‌تواند قیمت یک نمادی که در بورس مثلا ۱۰۰ تومان باشد، به قیمت ۱۰۰۰ تومان عرضه کند، بلکه مبنای آخرین قیمت تابلوی بورس به علاوه ۲۰ درصد خواهد بود.
مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی تأکید کرد: همه سهام دولت در این شرکت‌ها به صورت بلوکی و نقدی واگذار می‌شود و اندازه هر بلوک در هر شرکت فرق می‌کند و دولت می‌خواهد بنگاهداری را واگذار کند و این یک حرکت خوبی است که سهام دولت در شرکت‌های بورسی واگذار می‌شود.
وی در مورد اینکه آیا بخش خصوصی خرد هم می‌توان سهام این شرکت‌ها را خریداری کند، گفت: دولت سهام خود را به صورت بلوکی و نقدی واگذار می‌کند و ممکن است افرادی در بخش خصوصی باشند که بتوانند این بلوک‌ها را خریداری کنند.
مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود واگذاری شرکت‌های دولتی هنوز سهم دولت در اقتصاد ۸۰ درصد است، اظهار داشت: با واگذاری سهام دولت در این بنگاه‌ها سهم دولت در شرکت‌های بورسی مانند ایران‌خودرو یا سایپا صفر خواهد شد و دولت که قصد دارد بنگاهداری را رها کند، این نقطه مثبتی است که می‌تواند میدان را برای فعالیت بیشتر بخش خصوصی باز کند.
