توپ اجاره ارزان مسکن در زمین شهرداری‌ها

گروه راه و شهرسازی|

درحالی که بازار خرید و فروش مسکن در رکود تورمی عمیقی فرورفته و نرخ کرایه بها هم در سه چهارماه اخیر رشد قابل توجهی داشته است، حسن روحانی، رییس‌جمهور از شهرداران کلانشهرها خواست تا برای کاهش فشار اقتصادی بر مستاجران طرحی را برای اجاره ارزان قیمت تدوین و اجرا کنند. در شرایطی این درخواست دیروز از سوی رییس‌جمهور مطرح شد که طی چند هفته اخیر مقام‌های دولتی از اعطای وام ودیعه مسکن برای کمک به مستاجران خبر داده بودند و حتی یک منبع آگاه به یکی از خبرگزاری‌های داخلی جزییات طرح اعطای وام ودیعه (اعطای وام ودیعه تا سقف 100 میلیون تومان به موجر و پرداخت سود 24 درصدی وام ودیعه توسط مستاجر) را اعلام کرده بود. هر چند هنوز تکلیف وام ودیعه مسکن مشخص نیست، اما پیشنهاد ورود شهرداری‌ها به بازار اجاره، مثبت ارزیابی می‌شود و تجربه‌های جهانی نیز بر آن صحه می‌گذارند، چرا که در کشورهای پیشرفته، شهرداری‌ها متولی اجاره داری حرفه‌ای به شمار می‌روند.

‌ به گزارش «تعادل»، اواسط اردیبهشت ماه وزارت راه و شهرسازی بسته‌ای را با محوریت ابزار مالیات برای ساماندهی بازار مسکن برای هر دو بخش خرید و فروش و رهن و اجاره رونمایی کرد، پس از آن هم وزارت اقتصاد دو راهکار برای رونق این بازار ارایه داد که مجموع این راهکارها یا اجرایی نشدند یا درصورت عملیاتی شدن، اثرگذاری آنها زمانبر است.

نیمه اول سال 97 بود که حسن روحانی خبر از واگذاری زمین‌های دولتی بلا استفاده برای ساخت و ساز مسکن در بافت‌های فرسوده را داد، اواخر خرداد سال جاری هم به تدوین پروژه‌ای برای خانه‌دار کردن کارمندان دولت اشاره کرد. دیروز اما روحانی در نشست با مدیران ارشد بخش مسکن با اشاره به ضرورت افزایش هماهنگی و تمرکز میان دستگاه‌های مسوول در بخش مسکن گفت: کمک به مردم در بخش مسکن موجب افزایش رفاه، آسایش و امنیت آنان شده و ضمن ایجاد سرمایه برای مردم، ارایه خدمات رفاهی و اجتماعی به آنان را تسهیل خواهد کرد.

او به منظور پیگیری اجرای طرح‌های دولت تدبیر و امید در این بخش گفت: موضوع مسکن یکی از مسائل مهم اجتماعی، اقتصادی و رفاهی مردم بوده که کاهش دغدغه آنان در این بخش در توسعه اشتغال و رشد اجتماعی کشور هم تأثیرگذار است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی با اشاره به اقدامات انجام شده در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در حوزه‌های مختلف مرتبط با بخش مسکن از جمله مسکن شهری و روستایی، تکمیل پروژه‌های مربوط به طرح مسکن مهر و احیاء بافت فرسوده، اظهار کرد: باید تلاش کنیم تا در 2 سال باقیمانده از دولت گامی مهم در بخش مسکن به انجام برسانیم که در این راستا دولت باید از سرمایه‌هایی که در اختیار دارد، مانند ارایه خدمات ارزان‌قیمت، تسهیل در ارایه جواز، اعطای زمین و کمک بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در ساخت مسکن استفاده کند.

رییس‌جمهوری با تأکید بر ضرورت اهتمام بیشتر مسوولان در احیاء بافت‌های فرسوده گفت: باید تلاش کنیم تا با تکمیل طرح‌های گذشته در زمینه مسکن و ایجاد و بازسازی خانه‌هایی که در مناطق مختلف کشور به واسطه بلایای طبیعی تخریب یا دچار آسیب شده، مسکن مورد نیاز مردم را تأمین کنیم.

روحانی با ابراز تأسف از وقوع حادثه آتش‌سوزی در میدان حسن‌آباد تهران اظهار کرد: آثار و ابنیه تاریخی نشان‌دهنده هویت ملی و تاریخی و هنر ایرانیان بوده و ارزشی ملی، فرهنگی و باستانی دارد که باید از آنها به خوبی حفظ و حراست کرد.

رییس‌جمهور افزود: باید هر آنچه از گذشته برای کشور باقیمانده را پاس بداریم، چرا که آثار و ابنیه تاریخی مانند میدان نقش جهان اصفهان نشان‌دهنده هنر و همت بلند ایرانیان با مهندسی و معماری دقیق است. او با بیان اینکه شهرداری‌ها باید برنامه‌ای فوری برای بازسازی و مقاوم‌سازی ابنیه تاریخی و ساماندهی اماکن مجاور آنها که امکان حادثه‌آفرینی دارند، داشته باشند، گفت: براساس قول شهردار تهران میدان حسن‌آباد ظرف مدت 6 ماه به حالت قبلی بازگشته و اقدامات بعدی برای حفاظت از این اثر تاریخی انجام خواهد شد.

روحانی با اشاره به گزارش‌های ارایه شده در این جلسه از سوی مسوولان دستگاه‌های ذی‌ربط در بخش مسکن اظهارکرد: در این راستا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در بخش مسکن روستایی 200 هزار مسکن در سال جاری و 200 هزار مسکن سال آینده ایجاد و وزارت راه و شهرسازی هم امسال و سال آینده در مجموع 400 هزار مسکن را ایجاد و 500 هزار مسکن هم تکمیل خواهد کرد. رییس‌جمهوری ادامه داد: ایجاد این تعداد مسکن رقم قابل توجهی است که باید بر مبنای قولی که دستگاه‌ها داده‌اند، تا پایان سال 98 و 99 تکمیل شود.

او تلاش و سرمایه‌گذاری در زمینه احیاء بافت فرسوده در شهرها را اقدامی ارزشمند دانست و گفت: کارهایی نظیر احیاء بافت‌های فرسوده و ساماندهی حاشیه‌نشینی در شهرها موجب رفاه بیشتر و افزایش سرمایه زندگی برای مردم خواهد بود. روحانی با اشاره به اجرای طرح تأمین مسکن کارمندان توسط وزارت راه و شهرسازی گفت: اگر بتوانیم با برنامه‌ریزی مناسب ظرف مدت چند سال واحدی مسکونی برای کارمندان ایجاد کرده و در اختیارشان قرار دهیم، اقدامی بسیار خوب برای جوانانی است که تازه مشغول به کار شده و با این کار دغدغه آنها در زمینه تأمین مسکن کاهش خواهد یافت.

   واکنش روحانی به افزایش اجاره مسکن

رییس‌جمهوری با انتقاد از گزارش‌ها و اعداد و ارقامی که در زمینه افزایش اجاره‌بها از سوی برخی رسانه‌ها منتشر می‌شود، گفت: براساس آمار وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن استیجاری بطور متوسط در تهران میزان اجاره‌بها 30 درصد افزایش یافته که این رقم امیدوارکننده است البته مطلوب نبوده اما در عین حال با آمار و ارقامی که این روزها منتشر می‌شود، متفاوت است.

رییس‌جمهوری تصریح کرد: شهرداران کلانشهرها می‌توانند طرحی برای اجاره ارزان مسکن به اقشاری که تحت فشار اقتصادی هستند، داشته باشند که در این راستا باید برنامه‌ریزی کنند.

روحانی با اشاره به اهمیت اجرای طرح احیاء بافت فرسوده در نقاط مختلف کشور گفت: هر جا زمین دولتی مناسب برای ساخت و ساز وجود دارد، ضروری است که برای ساخت مسکن در اختیار دستگاه مربوطه قرار گیرد. رییس‌جمهور با اشاره به تلاش‌ بخش‌های مختلف برای بازسازی مناطق آسیب‌دیده از حوادث و بلایای طبیعی، به ویژه سیل و زلزله گفت: براساس وعده وزیر کشور و رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تا نیمه مردادماه سال جاری در مناطق سیل‌زده همه منازل مسکونی که نیاز به ترمیم داشته تحویل مالکان خواهد شد و این اقدامی ارزشمند است.

او افزود: همچنین خانه‌هایی که نیاز به بازسازی کامل داشته‌اند نیز با تلاش دستگاه‌های مربوط تا پایان سال تکمیل و در اختیار مردم در این مناطق قرار خواهد گرفت. رییس‌جمهوری با بیان اینکه موضوع مسکن از نگرانی‌های مردم به شمار می‌رود، گفت: امروز آنهایی که مستأجر بوده و در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند و مسکن مستقلی ندارند هر یک به گونه‌ای دچار مشکل هستند که دولت وظیفه دارد در این زمینه به آنها کمک کند.

روحانی افزود: اگر بتوانیم در منطقه‌ای که امکان ارایه خدمات گوناگون در آن وجود داشته باشد، یک شهر متوسط با معماری که یادی از معماری جمهوری اسلامی ایران را زنده کند، ایجاد کنیم، اقدامی حایز اهمیت خواهد بود.

رییس‌جمهور اظهار کرد: این جلسات از این پس به صورت فصلی برای بررسی دقیق و ساماندهی بخش مسکن برگزار می‌شود، چرا که معتقدیم باید تمرکز و هماهنگی میان دستگاه‌ها در بخش مسکن بیش از پیش تقویت شود.

  آغاز اجرای برنامه اقدام ملی

معاون وزارت راه و شهرسازی، از آغاز ساخت ۵۷ هزار و ۸۰۰ واحد از ۴۰۰ هزار واحد برنامه‌ریزی شده در قالب «برنامه اقدام ملی»خبر داد و گفت: به زودی رییس‌جمهور ساخت ۱۵۰ هزار واحد را کلنگ زنی می‌کند. به گزارش مهر، مازیار حسینی درباره جزییات جلسه صبح دیروز مدیران ارشد حوزه مسکن با حضور وزیر راه و شهرسازی که در حضور رییس‌جمهور برگزار شد، اظهارکرد: یکی دیگر از برنامه‌های اجرایی وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن، تکمیل طرح مسکن مهر است و با دستور رییس‌جمهور مقرر شد ۱۶۵ هزار واحد مسکن مهر که مشکل انشعابات دارند، با همکاری وزارت نیرو به زودی وارد مدار تحویل شده و در اختیار متقاضیان قرار داده شوند. به گفته حسینی، در چند ماه اخیر ۱۱۵ هزار واحد مسکن مهر تکمیل شده و به زودی پرونده این طرح در سراسر کشور بسته خواهد شد. دبیر شورای عالی مسکن اظهار کرد: قرار است بنیاد مسکن طی دو سال آینده، ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی را بسازد. او یادآورشد: در مجموع یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد مسکونی طی دو سال آینده ساخته و در اختیار مردم گذاشته می‌شود.

   نگاهی به راهکارهای رییس‌جمهوری

رییس‌جمهوری از همان آغاز به کار دولت دوازدهم به اجرای دو اقدام مهم یعنی بازسازی بافت فرسوده و نوسازی ناوگان حمل و نقل در سال‌های آتی اشاره کرد، موضوعاتی که شاید در همان چند ماه ابتدایی مورد توجه قرار گرفت اما نگاهی به اقدامات انجام شده در این دوبخش طی دوسال گذشته به خوبی نشان می‌دهد که اجرای این دو گام به دست فراموشی سپرده شده است یا حداقل با جدیت خاصی پیگیری نمی‌شود.

اما در شرایطی که بازسازی بافت فرسوده به عنوان یکی ازبخش‌های حوزه مسکن چندان مورد توجه قرار نگرفت، رییس‌جمهوری با بغرنج ترشدن وضعیت بازار مسکن، برنامه‌هایی را برای رونق این بازار ارایه داد که شامل ساخت 400 هزار واحد مسکونی از سوی دولت، خانه دارکردن کارمندان دولت و ... می‌شود، دراین میان و با توجه به اینکه این اقدامات، گام‌هایی درون بخشی برای رونق بازار مسکن به نظر می‌رسد که نمی‌توان به اثرات مثبت آنها دل خوش کرد. چون مشکل اصلی بازار مسکن، نابسامانی در اقتصاد کلان کشور است و تا زمانی که این بخش بهبود نیابد نمی‌توان به ساماندهی بازار مسکن امیدوار بود.

   خانه‌دار کردن کارمندان

اواخر خردادماه سال جاری، رییس‌جمهوری از تدوین طرحی برای خانه دارکردن کارمندان دولت خبر داد که براساس آن طی 5 سال، 5 میلیون واحد مسکونی برای کارمندان ساخته می‌شود اما جزییات این طرح هنوز و با گذشت یک‌ماه از رسانه‌ای شدن، به صورت رسمی منتشر نشده است. به گفته عباس فرهادیه، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن در وزارت راه و شهرسازی در این طرح تامین هزینه آماده‌سازی زمین و اخذ پروانه از محل آورده اولیه متقاضیان است و همچنین تامین کل هزینه ساخت توسط شریک سازنده و پرداخت قیمت عرصه یا عرصه و اعیان در اقساط ۲۰ ساله است و اتمام ساخت در این طرح حداکثر دو سال پیش بینی شده است.

   واگذاری زمین دولتی

اگرچه رییس‌جمهوری نخستین‌بار بهمن ماه سال 96 از واگذاری زمین‌های دولتی برای ساخت و ساز مسکن خبر داد اما این موضوع از اوایل سال 97 رسمی شد و ابلاغیه آن دراختیار تمام نهادهای دولتی قرار گرفت، با این حال به گفته معاون وزیرراه و شهرسازی تقریبا هیچ کدام از این سازمان‌ها و ارگان‌ها اقدام موثری برای اجرای ابلاغیه رییس‌جمهوری نداشتند و حتی ضرب الاجل‌های روحانی هم در این زمینه تاثیری نداشت.

درحالی که وزارت راه و شهرسازی و وزارت اقتصاد برنامه‌هایی برای رونق بازار اجاره و کاهش فشار به مستاجران با ارایه طرح‌هایی از جمله ارایه معافیت مالیاتی به صاحبخانه‌ها، پرداخت وام ودیعه به مستاجران دارند، رییس‌جمهوری توپ را به زمین شهرداری‌های کلانشهرها می‌اندازد و خواهان همکاری آنها برای تدوین طرحی برای واگذاری خانه‌های ارزان قیمت به مستأجران است.