خیز ایران برای ایفای نقش مهم‌تر در ترانزیت منطقه‌ای
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی توافقات و تفاهمات حملونقلی در حوزه‌های ریلی، جاده‌ای، دریایی، هوایی و فرامُدی در «نشست مشترک پنج کشور ساحلی دریای خزر» را تشریح کرد و گفت: با توجه به حجم ۳۰ میلیون تنی جابه‌جایی بار بین خاور دور، هندوستان، روسیه و اروپا و قابلیت افزایش ظرفیت جابه‌جایی بار در این مسیر تا ۱۰۰ میلیون تن، در تلاش هستیم سهم ایران در جریان جابه‌جایی بار بین شرق به غرب را به ویژه از طریق حملونقل ترکیبی ریلی-دریایی افزایش دهیم.
اسلامی با تشریح سه محور اصلی «نشست مشترک پنج کشور ساحلی دریای خزر» گفت: در محور اول وزیران حملونقل، در محور دوم وزیران اقتصاد و در محور سوم اتاق‌های بازرگانی به بحث و تبادل نظر پرداختند که نقطه مشترک میان تمام کشورهای شرکت‌کننده قرار داشتن «گسترش تبادلات تجاری و همکاری‌های اقتصادی با اتخاذ تصمیمات شتاب‌دهنده» در دستور کار آنها بود.
وی افزود: در این اجلاس غیر از پنج کشور حاشیه دریای خزر، کشورهای دیگری همچون ازبکستان و بلغارستان در سطح نخست‌وزیر نیز حضور داشتند.
اسلامی با اشاره به جزییات اجلاس وزیران حمل ونقل پنج کشور ساحلی دریای خزر گفت: یکی از مباحث مهم این اجلاس، هماهنگ‌سازی و یکپارچه‌سازی رویه‌ها برای گسترش ظرفیت کریدور‌های حملونقلی بود که روی کلیات آن، در گذشته، مذاکرات و کار کارشناسی صورت گرفته بود. از این‌رو، اتفاق نظر در خصوص توسعه خطوط ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی میان پنج کشور حاضر در این اجلاس پیشرفت خوبی محسوب می‌شود.
همکاری ایران و ترکمنستان
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مذاکرات صورت گرفته با مسوولان کشور ترکمنستان در حاشیه برگزاری اجلاس مذکور گفت: با توجه به کاهش حجم جابه‌جایی بار میان دو کشور طی چند سال گذشته، در مذاکرات دو جانبه هماهنگی‌هایی برای شناسایی و رفع موانع، همچنین اتخاذ تصمیمات لازم برای سرعت بخشیدن و روان‌سازی فرایند جابه‌جایی کالا میان دو کشور از طریق حملونقل جاده‌ای و ریلی انجام گرفت. در همین رابطه هیاتی متشکل از مسوولان و کارشناسان بخش حملونقل ترکمنستان برای پیگیری تصمیمات و مذاکره با همتایان ایرانی خود در آینده نزدیک به تهران سفر می‌کنند.
وی افزود: علاوه بر مذاکره در خصوص بازگشایی پل جدید سرخس، صحبت‌هایی در زمینه انرژی، گمرک و... نیز صورت گرفت که مقرر شد، ابتدا در کمیته‌های تخصصی کمیسیون مشترک ایران و ترکمنستان مورد بررسی قرار گیرد و سر انجام در کمیسیون مشترک دو کشور که به میزبانی عشق آباد در آبان‌ماه برگزار می‌شود، تصمیم نهایی اتخاذ گردد.
اسلامی ابراز امیدواری کرد که این کمیسیون به نقطه عطفی برای گسترش مبادلات تجاری و فنی بین دو کشور تبدیل و سرانجام منجر به امضا تفاهم‌نامه شود.
پیشنهاد تشکیل شرکت‌های کشتیرانی مشترک
وزیر راه و شهرسازی مذاکرات انجام شده در حوزه حملونقل دریایی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مقرر شد کشتی‌های مسافری گردشگری و تفریحی بین بنادر دریای خزر راه‌اندازی شوند که ما نیز با پیش‌بینی این اتفاق، برنامه از قبل تهیه شده خود را ارایه کردیم. همچنین طرف روسیه آمادگی خود را برای راه‌اندازی اولین کشتی بزرگ گردشگری خود به نام «پتر کبیر» در آب‌های دریای خزر اعلام کرد.
اسلامی افزود: همچنین برای افزایش ظرفیت حمل دریایی پیشنهاد تشکیل شرکت مشترک کشتیرانی ارایه کردیم و روسیه افزایش ظرفیت عبور کشتی از رودخانه ولگا که جزو درخواست‌های دیرینه ایران بوده است را به عنوان یکی از راهکارهای و برنامه‌های جدی خوداعلام کرد.
به گزارش ایلنا، وی با بیان اینکه «دریای خزر به خاطر عدم حضور و دخالت کشور خارجی، یک دریای نمونه است» اظهار کرد: ظرفیت جمعیتی و بنادر پیرامون دریای خزر، کمک می‌کند که صنعت کشتیرانی سهم بزرگی در توسعه و شکوفایی اقتصادی پنج کشور ایفا کند.به همین دلیل با نگاهی به عزم جدی کشورهای حاشیه دریای خزر برای توسعه کشتیرانی، توسعه بنادر اکتائو، ترکمن‌باشی، باکو، امیر آباد و کاسپین (انزلی) در می‌یابیم که هر پنج کشور بسیار قوی دنبال توسعه و تقویت حملونقل دریایی هستند.
افزایش پروازها به مقصد ایران
وزیر راه و شهرسازی همچنین مذاکرات انجام شده در حوزه حملونقل هوایی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مهم‌ترین نکته‌ای که در بخش حملونقل هوایی از سوی ایران در این اجلاس مورد تاکید قرار گرفت، برقراری و از سرگیری پروازهایی بود که طی چند سال گذشته متوقف یا کاهش یافته بود. در مقابل پیشنهاداتی مبنی بر لغو ویزای تجار برای سفر هوایی و ایجاد شبکه پروازی جدید میان پنج کشور پیرامون دریای خزر در سطح وزرای حملونقل پنج کشور مطرح شد که مورد موافقت قرار گرفت و انتظار می‌رود در کمیته تخصصی حملونقل هوایی بین کشورها به سر انجام رسد.
اسلامی با اشاره به درخواست برخی کشورهای حوزه دریای خزر برای برقراری پرواز مستقیم و برنامه‌ای به ایران گفت: سازمان هواپیمایی کشوری نسبت به درخواست تاجیکستان در این مورد اقدام کرده است و پیگیری درخواست ترکمنستان و قزاقستان در دستور کار قرار دارد تا پروازها از سر گرفته شود.
ایجاد شبکه پروازی با همسایگان خزر
وی تصریح کرد: ما به دنبال ایجاد شبکه پروازی برنامه‌ریزی شده هستیم. شبکه‌ای جدا از پروازهای فصلی که آژانس‌های مسافرتی تقاضا می‌کنند. وزیر راه و شهرسازی از برنامه‌های کلان این وزارتخانه برای استفاده از تمام ظرفیت‌های حملونقلی کشور در جهت حملونقل ترکیبی و چندوجهی خبر داد و گفت: با دستیابی به تفاهمات و توافق‌های مهمی که در هر دو اجلاس ترکمن‌باشی و سوچی منعقد شد، از طریق حملونقل ترکیبی ریلی-دریایی سهم ایران از صادرات و ترانزیت کالا در دریای خزر و کشورهای پیرامون آن افزایش می‌یابد.
این عضو کابینه دولت دوازدهم در ادامه به اجلاس سه جانبه وزرای حملونقل ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان که در سوچی روسیه برگزار شد، پرداخت و در این خصوص افزود: محور اصلی این اجلاس، کریدور‌های حملونقلی به ویژه کریدور‌های شمال-جنوب و خلیج فارس-دریای سیاه بود.
از آنجایی که شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب از ترکمنستان و شاخه غربی از آستارا عبور می‌کند، بر همین اساس تکمیل راه‌‌آهن رشت-آستارا در داخل ایران مورد انتظار طرف روس و آذری در این اجلاس بود تا بتوانند از این طریق به آب‌های خلیج فارس و دریای عمان دسترسی پیدا کنند.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: البته احداث این قطعه به‌طور جدی از سوی ایران در حال پیگیری است و وزارت راه و شهرسازی نیز ضمن ارایه برنامه عملیاتی خود کارگاه عمرانی پروژه را تجهیز کرده است.
نظام حملونقل یکپارچه تا پایان ۲۰۲۰
اسلامی با اشاره به مذاکرات صورت گرفته در حوزه حملونقل جاده‌ای گفت: با هدف دستیابی به وحدت رویه میان سه کشور ایران، آذربایجان و روسیه، برقراری سیستم صدور بارنامه الکترونیک و عدم فک پلمب بارهای عبوری میان سه کشور مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. همچنین پیش‌نویس یکسان‌سازی مابه‌التفاوت قیمت سوخت و نرخ عوارض عبوری در این اجلاس مرور و مقرر شد، سند سه‌جانبه بعد از امضا معاونان حملونقل به امضا وزیران سه کشور برسد تا در پایان ۲۰۲۰ شاهد برخورداری سه کشوراز نظام حملونقل یکپارچه و هماهنگ باشیم.
وی با اشاره به حجم ۳۰ میلیون تنی جابه‌جایی بار بین خاور دور، هندوستان، روسیه و اروپا اظهار کرد: ظرفیت جابه‌جایی بار در این مسیر تا ۱۰۰ میلیون تن قابل افزایش است. از این رو، در تلاش هستیم تا بتوانیم طی سال‌های آینده فرصت از دست رفته در سال‌های گذشته را جبران کرده و سهم ایران را در جریان جابه‌جایی بار بین شرق به غرب افزایش دهیم.
