استانداردسازی رفتار پلیس با آموزش‌های ضمن خدمت
شاید برای برخی‌ها پیش آمده باشد که از برخورد با ماموران پلیس خاطره خوبی نداشته باشند. در کلانتری‌ها و گشت‌های انتظامی این مساله به ویژه در رده‌های پایین‌تر که اتفاقا به صورت مستمر و بیشتر با مردم سروکار دارند بیشتر به چشم می‌خورد. سربازهای وظیفه هم که با توجه به اینکه کمترین دوره آموزشی را در این رابطه می‌بینند جای خود دارند. همین دو روز پیش تجمع حامیان حقوق حیوانات در مقابل شهرداری تهران، منجر به برخوردهای تندی شد که گرچه شروع‌کننده حمله به ماموران، تجمع‌کنندگان بودند، اما برخی از ماموران هم از کوره در رفته و برخوردهای نامناسبی با مردم داشتند که حکایت از ضعف آموزش این نیروها در مواجهه با مردم دارد. این درحالی است که طبق قانون باید استانداردی برای رفتار پلیس تعریف و اجرایی کرد که شان و منزلت مردم در برابر ماموران که باید خود الگوی قانونمداری باشند رعایت شود. خیلی‌ها وقتی برخورد تند برخی از ماموران را می‌بینند به نوعی دچار وحشت و ترس از ماموران انتظامی می‌شوند، این درحالی است که پلیس باید پیام آور امنیت برای مردم باشد. برخی نیز هنگامی که با برخوردهای تند برخی ماموران در کلانتری‌ها روبه‌رو می‌شوند از خودشان می‌پرسندکه آیا هنوز مشت و لگد در کلانتری‌ها وجود دارد؟! پلیس می‌گوید 70 درصد شکایت‌های مردم از پلیس مربوط به سوء رفتار کارکنان است و این لزوم اصلاح رفتار یا همان استانداردسازی رفتار ماموران پلیس را بیشتر می‌کند. پلیس بازوی اجرایی حکومت‌ها برای برقراری نظم در جامعه به حساب می‌آید. بنابراین رفتار خوب یا بد پلیس می‌تواند نماد خوبی و بدی حاکمیت در جامعه باشد. بر این اساس در سال‌های اخیر رویکرد پلیس در فرآیند دادرسی بر منع استفاده از خشونت و بهره‌مندی از روش‌های علمی قرار گرفته است. با وجود این برخی از ماموران در برخورد با متهمان مرتکب اعمال خشونت می‌شوند عواملی که در بروز این خشونت دخالت دارند به سه دسته: فردی، درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می‌شوند. نیروی انتظامی در سایتش درباره استانداردسازی رفتار پلیس نوشته است: استانداردسازی رفتار، به معنی تعیین اصول، هنجارها و قواعد رفتاری مشخص برای کارکنان، به منظور مشخص شدن رفتارهای صحیح و کاهش کژرفتاری‌ها و بیانگر عملکرد اصولی و منطبق با مقیاس‌های تعیین شده است.
اما اولین‌بار سال 86 بود که فرمانده وقت نیروی انتظامی از تلاش برای استانداردسازی رفتار پلیس خبر داد. درست در همان دوره‌ای که طرح امنیت اجتماعی در حال اجرا بود. از آن زمان غیر از دوره‌ای چند ماهه، برخورد ماموران پلیس روندی بهبودی پیدا کرده است. اما همچنان به‌ویژه در رده‌های پایین‌تر، رفتارهای غیراصولی و غیرحرفه‌ای مشاده می‌شود که نمونه اخیرش برخورد مقابل شهرداری تهران یا برخورد با یک دختر در پارکی در تهرانپارس بود. برخی رفتارهای نادرست در حالی است که فرمانده نیروی انتظامی تاکید می‌کند: «برخورد مودبانه در اعمال قانون بسیار تأثیرگذار است و تا سال‌ها در ذهن‌ها باقی می‌ماند.»
پلیس موظف است در عملکرد خود بر اساس اصول نهم (نقض‌‌ناپذیری آزادیهای مشروع)، بیستم (برابری در حمایت قانون)، بیست و دوم (مصونیت حیثیت اشخاص از تعرض)، سی و دوم (رعایت ترتیبات قانونی در بازداشت و دستگیری)، سی و ششم (صدور و اجرای حکم توسط محاکم و به‌‌موجب قانون)،
سی و هفتم (اصل برائت) و سی و نهم (ممنوعیت هتک حرمت و حیثیت افراد بازداشتی و زندانی) که همگی در فصل سوم قانون اساسی و بر لزوم پاسداشت حقوق ملت دلالت دارند، رفتار کند.
از سوی دیگر مقررات قانون آیین دادرسی کیفری، مفاد قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی، دستورالعمل صیانت از حقوق شهروندی، منشور حقوق شهروندی همچنین محتوای تعهدات حقوق بشری دولت به موجب اسناد بین‌المللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که طبق ماده ٩ قانون مدنی در حکم قانون داخلی است، نیروی انتظامی را موظف به رعایت حقوق مردم و حقوق متهمان می‌کند. اما ماموران پلیس برای اجرای این قوانین و مقررات نیاز به آموزش دارند. آموزشی که اجرای این قوانین را در عرصه عمل برای مامورانی که بعضا تحصیل‌کرده هم نیستند، ممکن کند. حالا معاون بهداد نیروی انتظامی از پایش بهداشت روان ماموران پلیس خبر داده است. محمدرضا حسینی درباره پایش بهداشت روان ماموران ناجا حین استخدام و طول خدمت، اظهار کرد: پلیس ایران یکی از سختگیرانه‌ترین تست‌های روانشناسی و روانپزشکی را هنگام جذب و نیز در طول خدمت دارد و ما در مورد استانداردهای روانی لازم برای ماموران پلیس کوتاه نمی‌آییم و هرفردی که استخدام شود باید این مراحل را طی کند.او ادامه داد: در همین راستا ما وضعیت بسیار مناسبی در مقایسه با پلیس بسیاری از کشورها داریم، به عنوان مثال برابر نتایج یک بررسی وضعیت ماموران کشور ما در مقایسه با کشوری مثل امریکا 300 درصد بهتر است. وی در مورد اینکه پایش‌های بهداشت روان حین خدمت ماموران پلیس چگونه است، به ایسنا گفت: ما هر دو سال پایش سلامت داریم و ماموران هم از نظر جسمی و هم ازنظر روانی بررسی می‌شوند. حسینی درمورد مامورانی که ممکن است دارای اختلال روانی تشخیص داده شوند نیز گفت: در بررسی‌ها سطح سلامت افراد بررسی شده و آنان سطح‌بندی می‌شوند و بر همین اساس نیز تصمیم گرفته می‌شود که در کدام یگان خدمت کنند. در این میان اگر افرادی دارای اختلال خاصی هم باشند پرونده‌شان در شورای پزشکی که به همین منظور تشکیل می‌شود بررسی خواهد شد.معاون بهداد ناجا در مورد اینکه آیا امکان پایان همکاری با چنین افرادی نیز وجود دارد یا خیر، به ایسنا گفت: افرادی که سطح سلامتی‌شان متناسب با شرایط کار با پلیس نباشند بازنشسته می‌شوند. حسینی در مورد اینکه آیا فرمانده‌هان نیز تحت چنین پایش‌هایی قرار می‌گیرند، گفت: تست روانشناسی از این افراد اخذ شده و در مواردی مانند ارتقا و انتصابات نیز لحاظ می‌شود.
