مساله «حمایت از حقوق حیوانات» روی میز شورای تهران
گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|
تزریق اسید به قلب سگ‌های تهران خبری بود که روز دوشنبه قلب شهروندان تهرانی را به درد آورد. پخش فیلمی که در آن با تزریق اسید، جان سگ‌ها را می‌گرفتند، واکنش‌های بسیاری در پی داشت و باعث شد جمعی از فعالان حقوق حیوانات در اعتراض به این اقدام جلوی در شهرداری تجمع کنند. تجمعی که در نهایت به بازداشت برخی از تجمع‌کنندگان منجر شد. بلافاصله بعد از انتشار فیلم کشتار سگ‌ها، اسماعیل نعمت‌زاد، شهردار شهرستان کهریزک به این تصاویر واکنش نشان داد و گفت: «این خبر کذب است که علیه شهرداری منتشر شده و ما این کار را انجام نداده‌ایم.در حال پیگیری برای پیدا کردن فردی هستیم که این تصاویر را منتشر کرده است و قطعا از طریق مراجع قانونی شکایت خواهیم کرد.»
تصاویر مربوط به سال 96 است
پیروز حناچی، شهردار تهران نیز با حضور در جمع خبرنگاران گفت: تصاویر منتشر شده مربوط به سال ۹۶ است، اما ما برای کاهش حساسیت موضوع، پیمانکار جمع‌آوری سگ‌ها را از مسوولیت خلع کردیم.سیاست ما احترام گذاشتن به همه مخلوقات خداوند است و من این موضوع را بررسی کرده‌ام. پیمانکاری که در این زمینه فعال بوده است خلع شده و به همکاران خود اعلام کرده‌ایم که چنین مواردی دیگر نباید تکرار شود و جهت‌گیری شهرداری تهران نیز این نیست. اما ساعتی از این صحبت شهردار نگذشته بود که سید آرش حسینی میلانی، عضو کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران، در توئیتی از صحت ادعاهای مطرح شده در تصاویر سگ کشی خبر داد.او در این توئیت نوشت«خبر تزریق اسید و کشتار غیرانسانی سگ‌های خیابان‌گرد تهران متاسفانه صحت دارد و توسط یکی از پیمانکاران شهرداری تهران صورت گرفته است. قطعا موضوع را تا انتها پیگیری خواهم کرد و مقصران این فاجعه در مجموعه شهرداری و پیمانکاران آن، با برخورد جدی سازمانی و قضایی مواجه خواهند شد.»
واکنش‌ها به تصاویر منتشره
در پی انتشار فیلم آزار و اذیت سگ‌ها و تزریق سم، برخی از اعضای شورای شهر به این موضوع واکنش نشان دادند. الهام فخاری، رییس کمیته اجتماعی شورای شهر نیز در واکنش به انتشار این فیلم‌ها و تجمع مردم مقابل شهرداری در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «واکنش مردم به تخلف صورت گرفته مربوط به هر تاریخی که باشد ۹۶ یا ۹۸ خاصه کنشگران مدنی حامی زندگی حیوانات بجاست. کشتار جانوران از جمله جانداران همزیست و در اسارت با وجود ممانعت و پایش شورا و شهرداری، تخلف و جرم است و شورای پنجم و شهرداری تهران نسبت به مساله بی‌تفاوت نیستند و با جرم، مجرم، ناظر بی‌کفایت و واحد سازمانی که زمینه‌ساز تداوم قرارداد با شرکت یا فرد مجرم بوده با قاطعیت برخورد می‌شود.»
جای خالی نظارت شورا
بی‌شک سگ‌های بدون صاحب باید از سطح شهر جمع‌آوری شوند اما کشتن آنها ساده‌ترین و غیرانسانی‌ترین راه‌حل ممکن است. می‌توان بعد از معاینه و عقیم کردن سگ‌ها برای نگهداری و واگذاری آنها برنامه‌ریزی کرد. بعد از انتشار فیلم کشتار سگ‌ها اولین واکنش اعضای شورای شهر توئیت کردن و انتقاد از این حادثه بود، کاری که باقی شهروندان نیز انجام دادند اما مردم از نمایندگان منتخب خود انتظار عملکرد بیشتری از توئیت کردن را داشتند. اعضای شورا می‌توانستند بلافاصله در محل حضور پیدا کرده و موضوع را واقعیت سنجی کنند اما اعضا تنها به صحبت کردن و نوشتن توئیت بسنده کردند. با گذشت چند روز از این حادثه هنوز اعضای شورا نمی‌دانند که فیلم منتشر شده مربوط به سال‌های گذشته بوده یا جدیدا گرفته شده است. این امر نشان از نظارت ضعیف شورا که مهم‌ترین وظیفه ذاتی‌اش است، دارد. شهرداری نیز پیمانکار را به عنوان مقصر معرفی کرد و به نوعی بار مسوولیت را از دوش خود برداشت هر چند که از دید مردم شهرداری مسوول مستقیم این اتفاق است. اما این سوال پیش می‌آید که آیا شهرداری برای واگذاری پروژه‌های اینچنینی که نیاز به مسوولیت‌پذیری بالایی دارد ضوابط خاصی در نظر گرفته است یا اصولا همانطور که پیمانکار آسفالت کار را انتخاب می‌کند، برای حل مشکل سگ‌های بدون صاحب که نیاز به دلسوزی نیروی کار دارد، پیمانکار را انتخاب می‌کند.
اتفاقات مورد تایید شورا نیست
محمدجواد حق‌شناس، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در گفت‌وگو با «تعادل» در این باره توضیح داد: قضاوت درباره این فیلم‌ها نیاز به بررسی‌های دقیق و جامع‌تری دارد تا کم و کیف موضوع برای افکار عمومی و نیز طرفداران حقوق حیوانات روشن شود. در این باره خبرهای ضد و نقیضی عنوان شد برخی عنوان کردند که تصاویر مربوط به سال 96 است اما عده‌ای دیگر شواهدی دارند مبنی بر اینکه این تصاویر مربوط به هفته‌های اخیر است. دوستان ما در کمیسیون محیط زیست پیگیری این موضوع شده‌اند تا از نزدیک به بررسی این موضوع بپردازند.
به نظر می‌رسد در این بخش حوزه‌های اجرایی نظارت و مراقبت حداکثری را نداشته‌اند و اتفاقات پیش آمده نمی‌تواند مورد تایید باشد.گزارشی که برخی از اعضای شورای شهر از محل نگهداری سگ‌ها داشته‌اند نشان از این دارد که پیمانکار خیلی به وظایف خود آشنا نبوده و محل نگهداری حیوانات از وضعیت خوبی برخوردار نیست.
او ادامه داد: زمانی که شورا تذکر می‌دهد اما شهرداری به آن توجه نمی‌کند، کم کاری شهرداری و پیمانکار باعث بروز حوادثی از این دست می‌شود.
اقدام شورا پس از تعطیلات تابستانی
حق‌شناس با بیان اینکه باید در تنظیم قرارداد و انتخاب پیمانکار دقت بیشتری صورت گیرد، تصریح کرد: در زمینه آیین نامه و مصوبات حقوق حیوانات شهری با خلأ مواجه هستیم و هفته آینده که تعطیلات تابستانی شورا تمام می‌شود احتمالا این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت و کمیسیون محیط زیست شورا با همکاری شهرداری باید طرحی را آماده کنند تا دیگر شاهد چنین فجایعی نباشیم. انجمن‌های محیط زیست و انجمن‌های حامی حقوق حیوانات می‌توانند شهرداری و شورا در این راه یاری کنند.
این عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا عنوان کرد: این اتفاق چه در سال 96 رخ داده باشد و چه در سال 97 اتفاق وحشتناک و غیر قابل دفاعی است و شهرداری باید بر عملکرد پیمانکار نظارت کرده و آیین‌نامه و مقررات برای آن تدوین می‌کرد .همچنین باید در واگذاری چنین تصمیماتی به پیمانکار رعایت حقوق حیوانات را مدنظر قرار می‌داد. خداوند به آفریدگانش جان داده است و ما حق نداریم بی‌دلیل و به ناحق جان هیچ موجود بی‌گناه دیگری را بگیریم.
تخریب مدیریت شهرداری
ناهید خداکرمی، رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران از دید دیگری به ماجرا نگاه کرده و معتقد است عده‌ای با پیش کشیدن بحث‌های قدیمی به دنبال تخریب مدیریت شهری هستند.
او در این باره گفت: متاسفانه فضایی در حوزه رسانه‌ای و فضای مجازی حاکم شده و برخی به دنبال این هستند شهرداری و شورا را به سمت و سویی بکشانند که از کار اصلی خود باز بماند و بحث سگ‌ها یکی از این موارد است.این کارها وقت و انرژی ما را تلف می‌کند.
او در پاسخ به این پرسش که بر اساس چه معیاری می‌گویید این فیلم مربوط به گذشته است، گفت: پرسیده‌ایم به ما گفته‌اند برای حال نیست. باید کسی که فیلم را منتشر کرده مستند بگوید. درست است که موضوع حیوانات هم جزو اولویت‌های ما است اما موضوعات مهم‌تری وجوددارد که باید شهروندان آن را از ما مطالبه کنند. باور کنید این رفتارها ظلم به ماموران خدوم شهرداری تهران است که در حوزه حیوانات ولگرد کار می‌کنند اگر واقعاً منتشرکننده اولیه فیلم صادقانه بگوید که این فیلم برای چه زمان و مکانی بوده ما با خاطیان برخورد می‌کنیم حتی اگر شهروندان می‌بینند در جایی حق مردم یا حق حیوانات ضایع می‌شود حتما با مستندات گزارش دهند و ما موضوع را بررسی می‌کنیم.
کشتار صدها موجود جان‌دار وبی دفاع که به هیچ دلیل موجه کشته می‌شوند، اتفاقی نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد اما طی سال‌های اخیر در شهرهای گوناگون کشور شاهد آن بوده‌ایم و به دلیل اینکه قانون خاصی در زمینه حمایت از حیوانات در کشور وجود ندارد ممکن است در آینده نیز شاهد اتفاقات ناگوار اینچنینی باشیم.
واقعیت این است که در ایران تاکنون قوانین اختصاصی و یکپارچه‌ای برای حمایت از حقوق حیوانات وجود نداشته است و موارد مصوب حقوقی به مقررات پراکنده‌ای محدود می‌شود که از سال ١٣٠٤ شمسی تاکنون به تصویب رسیده است. مقررات محدودی که بیشتر به شکار حیوانات حفاظت‌شده حیات وحش، یا آلوده و مسموم کردن زیستگاه برخی حیوانات ازجمله آبزیان پرداخته است. مجازات‌های در نظر گرفته شده برای نقض این مقررات پراکنده، بیشتر حبس و جزای نقدی است که معمولا شامل حبس چند روز تا ٣سال و جزای نقدی ١٥٠هزار تا یک‌میلیون و ٨٠٠هزار تومان می‌شود.
سال 1395 قرار بود نخستین لایحه حمایت از حقوق حیوانات به مجلس برود که هیچ‌گاه این اتفاق نیفتاد . اردیبهشت سال‌جاری نیز علی‌‌اکبر گرجی، معاون ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی معاونت حقوقی رییس‌جمهوری از تدوین لایحه جدیدی برای حمایت از حقوق حیوانات خبر داد و گفت: فضا برای توقف لایحه پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست برای اصلاح ماده 679 قانون مجازات اسلامی کاملا مساعد است و این خبر خوبی برای فعالان محیط زیست و هواداران حقوق حیوانات است.اما با گذشت 6 ماه از سال خبری دراین خصوص نشنیده‌ایم.
