مسوولیت بانک‌ها در مدیریت منابع و کاهش فقر
محمدرضا حسین‌زاده|
بیست و پنجم مهرماه که مصادف است با هفدهم اکتبر، از سوی سازمان ملل متحد به عنوان «روز جهانی ریشه‌کنی فقر» نامگذاری شده و این در حالی است که امروز حجم قابل توجهی از مردم جهان با پدیده «فقر» دست و پنجه نرم می‌کنند.
بر خلاف گذشته‌های دور که «فقر» تنها در نداشتن پول کافی برای ادامه حیات و تهیه مایحتاج روزمره خلاصه می‌شد، امروز نداشتن دانش‌های پایه، عدم دسترسی به اینترنت و حتی ندانستن زبان دوم نیز نوعی فقر محسوب می‌شود. با این حال داشتن زندگی حداقلی و تأمین نیازهای اولیه بشری هم در بسیاری از نقاط دنیا به یک آرزو تبدیل شده است.
در دین مبین اسلام به لزوم برطرف کردن فقر از جامعه توجه ویژه‌ای شده است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که کاد الفقر ان یکون کفرا- فقر نزدیک به کفر است. مجموعه این عوامل، دلایل محکمی است مبنی بر اینکه همه ما، چه در قالب فردی، چه در قالب سازمانی و چه در قالب جامعه، تلاش حداکثری خود را برای از بین بردن و ریشه کنی «فقر» به کار بندیم.
طبیعی است که با کمک‌های مقطعی می‌توان «فقر» را تا حدودی از بین برد، اما قطعاً اقداماتی ریشه‌ای و زیربنایی در این زمینه می‌تواند موثرتر واقع شود و «فقر» را به عنوان پدیده‌ای مذموم بطور کلی از جامعه بزداید.
نظام بانکی در این زمینه یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌ها را بر عهده دارد، چرا که حجم قابل توجهی از پول و دارایی اشخاص در اختیار نظام بانکی است و مدیریت درست این منابع می‌تواند تا حدی به کاهش «فقر» بیانجامد .به همین منظور، بانک ملی ایران در این زمینه اقدامات گسترده‌ای انجام داده و همواره بخش عمده‌ای از منابع قرض‌الحسنه خود را به رفع احتیاجات عمومی تخصیص می‌دهد. همه ساله میزان زیادی از تسهیلات قرض‌الحسنه این بانک در اختیار افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار می‌گیرد، بطوری که بسیاری از مددجویان با استفاده از همین منابع برای خود کسب و کاری راه‌اندازی کرده تا آنجا که قریب به 370 هزار خانوار تاکنون از پوشش حمایتی این نهادها خارج شده‌اند.
همچنین، سالانه مبالغی برای آزادسازی زندانیان جرایم غیرعمد تخصیص می‌یابد؛ افرادی که به دلایل ناخواسته، گرفتار بند شده‌اند و خانواده آنها به واسطه همین گرفتاری در تنگدستی به سر می‌برند. خوداشتغالی، کمک به زنان سرپرست خانوار و حتی تسهیلات در قالب رونق تولید و کسب و کار، عناوین سرفصل‌هایی است که حجم زیادی از منابع بانک ملی ایران به سوی آنها هدایت می‌شود.
همه این اقدامات یک نتیجه در بر دارد و آن هم افزایش فعالیت‌های اقتصادی، افزایش درآمد سرانه و حرکت به سمت جامعه پویا و درآمدزا به جای جامعه مصرف‌کننده و هزینه زاست. به امید خدا و با ادامه همین مسیر، جای امیدواری است که با همتی مضاعف و با تمرکز بر «رونق تولید» و رشد اقتصادی مستمر، پدیده شوم «فقر» از همه جای کشور عزیزمان زدوده شود.
