ادعای پوچ نگرانی از مسابقه تسلیحاتی

هشدار مقامات امریکایی مبنی بر پایان یافتن تحریم تسلیحاتی ایران - آن هم یک سال بعد- فریبی بیش نیست چرا که امریکا منشأ اصلی رقابت تسلیحاتی در منطقه بوده است. به گزارش ایرنا، یک سال تا پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران باقی مانده و همین امر محمل تازه‌ای برای مقامات‌ امریکایی شده تا به تبلیغات ایران هراسانه خود دامن بزنند. این در حالی است که طی همین سال‌های اخیر بخش قابل توجهی از فروش تسلیحات‌ امریکایی به منطقه خاورمیانه و کشورهایی همچون عربستان و امارات بوده است و اتفاقا همین تسلیحات در سال‌های اخیر هیزم آتش جنگ در یمن و سوریه و عراق بوده است. در مرداد ماه امسال سنای امریکا تلاش کرد فروش سلاح‌هایی به ارزش ۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار به عربستان سعودی مسدود کند اما ناکام ماند. منتقدان در سنای امریکا نگران بودند که از این سلاح‌ها در مناقشه یمن علیه غیرنظامیان استفاده شود. اما دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا با استفاده از حق وتو توانست قطعنامه‌های دو مجلس کنگره برای منع فروش این تسلیحات را دور بزند. ترامپ استدلال کرد که انسداد این معامله «قدرت رقابت جهانی امریکا» را تضعیف می‌کند. در واقع با استناد به سخنان ترامپ می‌توان گفت نگرانی از مسابقه تسلیحاتی در منطقه ادعایی بیش نیست امریکا به دلیل سود سرشار حاصل از فروش اسلحه به هر میزان که عربستان بخواهد سلاح در اختیار این کشور قرار می‌دهد برای همین انتظار نمی‌رود نگرانی مقامات‌ امریکایی چندان مسموع باشد. آژانس همکاری‌های امنیتی دفاعی امریکا اخیرا در گزارشی فروش سلاح‌های امریکایی در سال مالی ۲۰۱۹ را ۵۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار اعلام کرده است. این گزارش نشان می‌دهد در سه سال گذشته حجم فروش سلاح‌های امریکایی رشد داشته و به‌طور متوسط ۵۱ میلیارد دلار بوده است که حاکی از استمرار و اصرار امریکا بر فروش تجهیزات و خدمات دفاعی به متحدین و شرکای خارجی‌اش است.

به نوشته روزنامه گاردین، امریکا بزرگ‌ترین صادر‌کننده سلاح به عربستان به شمار می‌رود بطوری که که از سال ۲۰۱۴ الی ۲۰۱۸ میلادی حدود ۷۰ درصد از بازار سلاح عربستان در اختیار امریکا بوده است. عربستان تنها در سال ۲۰۱۴ میلادی به دلیل جنگ علیه یمن در حدود ۷۰ میلیارد دلار صرف خرید سلاح کرده است. در سال گذشته بر اساس آخرین امار موسسه بین‌المللی تحقیقات صلحِ استکهلم فروش سلاح در پنج سال گذشته به نسبت دوره مشابه پیش از آن ۷.۸ درصد افزایش داشته است. در این دوره، پنج کشور امریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و چین به تنهایی ۷۵ درصد کل صادرات تسلیحات را در اختیار داشته‌اند. بیشترین میزان سلاح در این دوره به سوی خاورمیانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس روان شده است. بر اساس این گزارش عربستان سعودی در پنج سال گذشته نخستین وارد‌کننده تسلیحات در جهان بوده است؛ بطوری که این کشور در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در مقایسه با دوره مشابه، خرید تسلیحات نظامی خود را به میزان ۱۹۲درصد افزایش داده است. در همین دوره، پس از عربستان، هند و سپس مصر بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات نظامی در جهان بوده‌اند. این در حالی است که چندین کشور اروپایی از جمله انگلیس، فرانسه و آلمان نیز به عربستان فروش تسلیحاتی داشته‌اند. برای مثال انگلستان تا جولای سال ۲۰۱۹ هنوز صادرات تسلیحات خود به عربستان سعودی را متوقف نکرده بود تا اینکه دادگاه تجدیدنظر انگلستان اعلام کرد که مجوزهای صادرات غیرقانونی است زیرا دولت به درستی نقض قوانین بین‌المللی انسان‌دوستانه و خطر برای غیرنظامیان را ارزیابی نکرده است. این در حالی است که در اواخر ماه سپتامبر، لیز تروس، وزیر تجارت این کشور سه مورد نقض ناخواسته ممنوعیت تسلیحاتی را فاش کرد. ظاهرا فرانسه هم از خوان نعمت دلارهای نفتی منطقه بی‌نصیب نمانده است، فرانسه که خودروهای زره ‌پوش به عربستان سعودی صادر کرده است، در سال ۲۰۱۸، عربستان سعودی با بیش از ۱ میلیارد یورو صادرات اسلحه در رده دومین مشتری بزرگ فرانسه قرار گرفت. با این حال امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه مدعی شد: «ما با این اطمینان، به سعودی‌ها سلاح می‌فروشیم که آنها را علیه غیرنظامیان استفاده نکنند». وزیر دفاع فرانسه نیز مدعی شده بود که اخیرا هیچ اسلحه فرانسوی به سعودی‌ها فروخته نشده، اما درز اطلاعات ادعای او را رد کرد. دولت آلمان صادرات اسلحه به عربستان سعودی را در اکتبر سال ۲۰۱۸ پس از کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست در کنسولگری عربستان در استانبول متوقف کرد. با این وجود این ممنوعیت شامل سایر کشورهایی که در ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در یمن در حال جنگ هستند، نمی‌شود و منتقدین می‌گویند که بر این اساس دولت آلمان هنوز در صدور تسلیحات برای جنگ یمن نقش دارد. در سال ۲۰۱۸، اسپانیا اعلام کرد که صادرات تسلیحات خود به عربستان سعودی را به حالت تعلیق درآورده است، چرا که از این تسلیحات بطور مستقیم علیه مردم غیرنظامی استفاده می‌شود. با این حال، دولت اسپانیا فقط چند هفته بعد از اینکه سعودی‌ها تهدید کردند که معاهده ساختمانی خود را لغو می‌کنند، از ترس بیکاری هزاران نفر در جنوب این کشور از این تصمیم عقب‌نشینی کردند.

از سوی دیگر مقامات‌امریکا در حالی از انقضای‌بندی از برجام ابراز نگرانی می‌کنند که خود بیش از یک سال قبل از آن خارج شده‌اند این اقدام‌امریکا در عرصه نرم افزاری نظام حقوق بین‌الملل و در عرصه سخت‌افزاری نظام عدم اشاعه را در معرض تخریب قرار داده است طرفه‌ آنکه امریکا با خروج از توافق تسلیحاتی پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد با روسیه جهان را در لبه پرتگاه قرار داده است.