وجود ۶۰ مصوبه بلااثر برای کاهش آلودگی هوا

گروه راه و شهرسازی|

بیش از یک هفته است که آسمان تهران خاکستری است، تصمیم‌گیری‌ها برای کاهش آلاینده‌ها در تهران همان تصمیم‌های همیشگی است. سه روز مدارس را تعطیل کردند. تردد کامیون‌ها محدود شد و کارخانه‌های شن و ماسه نیز از فعالیت منع شدند.

مدیرانی که سال گذشته آسمان آبی تهران را محصول مدیریت‌های خود می‌دانستند، امسال یادآوری کردند که ۲۰ نهاد و سازمان در موضوع آلودگی هوا مسوولیت دارند و مصوبات خاک خورده را هم از بایگانی بیرون کشیدند. در 9روزی که تهرانی‌ها هوا برای تنفس نداشتند مدیران تنها آرزوی وزیدن باد کردند، حتی اقدامات پیشگیرانه کوتاه‌مدت هم در این چند روز اجرایی نشد. روز گذشته نیز شاخص آلودگی هوای تهران به 152 رسید و مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شدند. مردم ما دیگر به شنیدن کلمه «ما مقصر نیستیم» در شرایط بحرانی از سوی مسوولان عادت کرده‌اند. روز گذشته نیز پیروز حناچی، شهردار تهران در پی تداوم آلودگی هوا عنوان کرد که پیگیر کوتاهی دستگاه‌ها در کاهش آلودگی هوا هستیم.

حناچی با بیان اینکه شهرداری تهران یکی از دستگاه‌های موثر در کاهش آلودگی هوا است، گفت: مابقی دستگاه‌ها باید به ماموریت‌های خود در کاهش آلودگی هوا عمل کنند. او با بیان اینکه 10 درصد آلودگی هوای تهران به دلیل تردد بیش از 3 میلیون موتورسیکلتی است که در پایتخت تردد می‌کند، ادامه داد: باید در مورد وضعیت موتورها با توجه به سهم آلایندگی ‌آنها چاره‌اندیشی کرد. دراین خصوص می‌توان موتورهای گاز سوز، برقی یا ترکیبی تولید کرد. می‌توان وضعیت موتور سیکلت‌ها را در حوزه رعایت قانون و حتی حقوق خود موتورسواران، بررسی کرد و این در حالی است که سهم موتور سیکلت‌ها در آلودگی هوا غیرقابل کتمان است و بعضا دیده شده است که چند برابر یک خودروی یورو 5 آلایندگی دارند. باید سیستم جایگزینی برای موتورسیکلت‌ها در نظر گرفت که هم اقتصادی باشد و هم قابلیت پیمایش در شهر تهران را داشته باشد.

حناچی در خصوص وضعیت آلودگی هوای تهران و نقش سایر دستگاه‌ها گفت: اجرای قانون هوای پاک وظیفه همه دستگاه‌ها است که در این قانون با جزییات وظایف همه مشخص شده است و شاید اگر بخواهیم با تعیین درصد در مورد نقش شهرداری در کاهش آلودگی هوا صحبت کنیم باید بگویم که ما بین 10 تا 15 درصد نقش داریم.

حناچی با بیان اینکه آلودگی هوا شوخی‌بردار نیست، در پاسخ به اینکه آیا عدم اجرای قوانین توسط دستگاه‌ها را در هیات دولت مطرح می‌کنید یا نه، گفت: من پیگیری می‌کنم.

او با بیان اینکه شهرداری اقدامات زیادی در خصوص کاهش ذرات معلق در هوای تهران انجام داده که یکی از آنها نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌های دیزلی بوده است؛ گفت: اما دقت داشته باشید که 40 درصد آلودگی متعلق به خودروهای شخصی است واگر امروز شهر تعطیل شده و شاهد کاهش ترافیک در شهر هستیم گواه این است که عدم حضور خودروهای شخصی بر ترافیک و آلودگی هوا تاثیرگذار است. هر چند که ما به موازات آن، توسعه حمل و نقل عمومی را دنبال می‌کنیم به گونه‌ای که تمامی قطعات واگن‌های مترو که در گمرک مانده بود امروز تبدیل به قطار شده است اما همانطور که گفتم در خصوص کاهش آلودگی هوا، شهرداری تهران یکی از دستگاه‌ها است و سایر دستگاه‌ها نیز باید به ماموریت خود به درستی عمل کنند.

     ممنوعیت ورود کامیون‌ها به تهران

یکی دیگر از راهکارهایی که مسوولان برای کاهش آلودگی هوا در نظر گرفته‌اند، ممنوعیت ورود انواع کامیون به پایتخت بود که بر اثر تداوم آلودگی هوا نیز این موضوع تا اطلاع ثانوی تمدید شد.

سردار محمدرضا مهماندار با اشاره به وضعیت آلودگی هوای شهر تهران در این باره توضیح داد: با توجه به استمرار آلودگی هوا و بنا به تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوا ممنوعیت تردد و ورود کامیون‌ها به سطح شهر تا اطلاع ثانوی تمدید می‌شود. ماموران پلیس راهور در مبادی ورودی و خروجی شهر مستقر هستند و از ورود انواع کامیون‌ها به داخل شهر جلوگیری می‌کنند.

سردار مهماندارهمچنین از بازگشت طرح زوج و فرد خبر داد و گفت: روز شنبه طرح زوج و فرد در تهران اجرایی شد که علاوه بر طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی هوا که طبق روال معمول اجرا می‌شود، در راستای کاهش آلودگی هوا، طرح زوج و فرد از درب منازل صورت گرفت.

     مسوولیت 18 دستگاه در حوزه هوای پاک

شینا انصاری، مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز در این باره گفت: در قانون هوای پاک وظایف بیش از 18 دستگاه که به نوعی در موضوع آلودگی هوا دخیل هستند به روشنی اعلام شده و شهرداری تنها یکی از این دستگاه‌ها است.

انصاری در پاسخ به سوالی درباره اقدامات اداره کل محیط زیست شهرداری تهران توضیح داد: در این اداره کل موضوعات مختلف محیط زیستی از جمله انواع آلودگی‌ها، انرژی‌های نو، پروژه‌های توسعه‌ای و محورهای مختلف مشارکت‌های مردمی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

او ادامه داد: در سال 1396 بعد از دو دهه قانون هوای پاک در مجلس تصویب و به دستگاه‌ها ابلاغ شد. در این قانون به عنوان سند بالادستی تکلیف بیش از 18 دستگاه که به نوعی در موضوع آلودگی هوا دخیل هستند به روشنی اعلام شده و شهرداری تنها یکی از این دستگاه‌ها است.

او تصریح کرد: مشکلی که با وقوع پدیده اینورژن و سکون و پایداری هوا در شهرهای بزرگ کشور و از جمله تهران با آن مواجه هستیم در حقیقت عدم حرکت متناسب در چارچوب قانون هوای پاک و آیین نامه‌های اجرایی آن است. اگر محورهای این قانون در سال ابلاغ به دستگاه‌ها که بیشتر در حوزه دولت هستند، اجرایی می‌شد تهران و سایر کلان‌شهرهای کشور از روزهای ناسالمی کمتری برخوردار بودند زیرا علل آلودگی در تهران و شهرهای بزرگ بارگذاری بیش از توان زیست محیطی و اکولوژیک است.

انصاری با اشاره به اجرایی نشدن مصوباتی که عمدتا در حوزه مسوولیت شهرداری تهران نبوده است، افزود: عدم اسقاط خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده که در حیطه وظایف دولت است، زمان‌بندی مشخصی دارد و باید توسط وزارت کشور عملی می‌شد. توزیع نامناسب سوخت نفت-گاز یورو 4 در جایگاه‌های کلان‌شهرها و 163 محور مواصلاتی کشور موضوع دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد.

او با بیان اینکه همه روزه حجم زیادی از خودروهای سنگین وارد شهر تهران می‌شوند، گفت: وقتی این خودروها سوخت نفت-گاز با گوگرد بالاتر از 50 را در بیرون شهر دریافت می‌کنند و در شهر تهران این مواد آلاینده را وارد هوا می‌کنند، چه کسی را می‌توان به عنوان متولی معرفی کرد؟

او با اشاره به لزوم ارتقای استاندارد خودروهای بنزینی تصریح کرد: این امر باید مطابق مصوبه دولت از ابتدای سال 98 اجرایی می‌شد اما به دلایلی به ابتدای سال 99 موکول شد. همچنین قرار بود شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های انژکتوری منوط به اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت کاربراتوری شود. ارایه تسهیلات به منظور خرید واگن مترو موضوع دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد؛ در این زمینه بیش از 60 مصوبه همچنان عقیم مانده است.

     حذف کارت سوخت خودروهای فرسوده

اظهارات یوسف حجت، مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران درباره آلودگی هوا نیز جالب است. او در این باره گفت: ‌زمانی که وارونگی دما رخ می‌دهد قطعا هوا آلوده می‌شود و اگر بهترین سیستم حمل و نقل را داشته باشیم باز هم‌چنین وضعیتی به وقوع می‌پیوندد.تنها می‌توان با اجرای برخی تمهیدات آلودگی را در زمان وارونگی دما کاهش داد، ولی اینکه انتظار داشته باشیم از این طریق هوا پاک شود یا حتی سالم باشد علمی نیست.

او با اشاره به اینکه انتظار نادرست و غیرعملی است که تهران با بیش 10 میلیون نفر جمعیت در زمان وارونگی دما هوای آن آلوده نشود، گفت: با تمهیدات پیش بینی شده می‌توانیم به‌طور مثال شاخص کیفیت هوا را از 150 به 120 و 130 برسانیم، ولی اگر موضوع معاینه فنی و افزایش خطوط مترو طی سال‌های گذشته انجام نگرفته بود آلودگی هوا به بیش از شاخص 200 می‌رسید و چالش‌ها در این زمینه بیش از حد انتظار بود.

مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران با تاکید بر اینکه باید از تردد خودروهای فرسوده جلوگیری کنیم، گفت: ارایه نشدن کارت سوخت به این خودروها اقدام موثری در تحقق این مساله است.

حجت در پاسخ به اینکه اکثر رانندگان خودروهای فرسوده از قشر ضعیف جامعه هستند و آیا برنامه‌ای باید برای ارایه تسهیلات خرید خودروی جدید به آنها ارایه شود، گفت: هرگونه اقدام برای توسعه شخصی نادرست است و به نظرم باید داشتن خودرو را هر چه سخت‌تر کنیم چرا که برای رسیدن به هوای پاک نباید خرید خودروی شخصی سهل‌الوصول باشد.

     ورود مجمع تهران به آلودگی هوا

روز گذشته همچنین محسن علیجانی، دبیر مجمع نمایندگان تهران از ورود این مجمع به موضوع آلودگی هوای پایتخت خبر داد و گفت: پیشنهاد مجمع نمایندگان تهران این است که علاوه بر تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها برخی از ادارات هم تعطیل شود تا با کاهش رفت و آمدها از حجم آلودگی هوا کم شود.

علیجانی با بیان اینکه به عنوان دبیر مجمع نمایندگان تهران صحبت‌هایی با استاندار داشتم و ضمن ارایه‌ گزارش از تصمیمات کمیته اضطرار آلودگی هوا بحث و تبادل نظر صورت گرفت. تاکنون تصمیمات خوبی گرفته شده، اما کافی نیست.

او ادامه داد: هر سال شاهد مشکل آلودگی هوا هستیم. باید این مشکل ریشه‌ای حل شود، با تعطیل کردن مدارس و دانشگاه‌ها مساله حل نخواهد شد باید فکری به حال بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی و انجام اقدامات قانونی شود، نه اینکه منتظر باد و باران برای کاهش آلودگی هوا بمانیم. نماینده تهران با تاکید بر لزوم اتخاذ تصمیم جدی برای مقابله با آلودگی هوا اظهار کرد: آلودگی هوا هزینه‌های زیادی به حوزه سلامت وارد می‌کند و باعث تشدید بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی خواهد شد باید کاری کنیم که وضعیت هوا هرچه سریع‌تر از شرایط ناسالم خارج شود در همین راستا مجمع تهران جلسه‌ای با استاندار تهران برگزار خواهد کرد. علیجانی گفت: پیشنهاد ما تعطیلی برخی ادارات در کنار مدارس و دانشگاه‌ها است تا با کاهش رفت و آمد از حجم آلودگی هوا هم کم شود البته این تصمیم منوط به نظر استاندار و کمیته اضطرار است.