سایه پزشک‌سالاری بر مطالبات پرستاران
ریحانه جاویدی|
بودجه مستقیم وزارت بهداشت در لایحه بودجه سال 99 رقمی معادل 85 هزار میلیارد تومان است اما سهم پرستاران از این رقم معلوم نیست، تا جایی که به گواه برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولت در لایحه بودجه سال آینده هیچ پیشنهادی برای پرستاران نیاورده است. این درحالی است که پرستاران بیشتر از 6 ماه اضافه‌کار و نزدیک به 18 ماه کارانه پرستاری از دولت طلب دارند. با این حال سهم پرستاران از بودجه سال آینده هم مانند بسیاری از موضوعات میان مسئولان پاسکاری می‌شود.
نمایندگان مجلس معتقدند کوتاهی از جانب مسئولان نظام پرستاری بوده که در زمان مناسب بودجه پیشنهادی خود را به معاونت توسعه وزارت بهداشت، اعلام نکرده‌اند اما مسئولان خانه‌پرستار نظر دیگری دارند، آنها ارسال نکردن نامه در وقت مناسب را کذب دانسته و به وجود آمدن چنین اتفاقی را ناشی از پزشک‌سالاری در بدنه وزارت بهداشت می‌دانند که تا اندازه‌ای به مطالبات پرستاران بی‌توجه است که حتی بودجه‌ای برای آنها به دولت پیشنهاد نمی‌دهد.
این وضعیت در حالی است که رقمی برای اجرا شدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری هم که از سال 1386 به تصویب رسیده و همه مقدمات اجرای آن از سال ها قبل تهیه و تدوین شده است در نظر گرفته نشده در حالی که وزارت بهداشت باید قبل از ارسال لایحه کل بودجه کشور از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، به اعتبار مورد نظر برای اجرای این قانون را به دولت اعلام می‌کرد.
نظام پرستاری برای حق پرستاران تعلل کرد
لایحه بودجه سال 99 درحالی از سوی دولت به مجلس تقدیم شده است که عضو ناظر مجلس در شورای عالی نظام پرستاری، معتقد است دولت در لایحه بودجه سال ۹۹ کل کشور، هیچ پیشنهادی برای پرستاران نیاورده است.
حیدرعلی عابدی، با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری می تواند از طریق تعامل و هم افزایی در خصوص تعیین بودجه موثر واقع شود، افزود: کمیسیون تلفیق می تواند با توجه به بودجه انقباضی دولت، گام های موثری را در جهت تعیین بودجه پرستاری بردارد.
او با اشاره به اینکه از طریق دولت هیچ پیشنهادی برای پرستاران در بودجه سال ۹۹ آورده نشده است، گفت: از ۶ ماه گذشته که زمزمه تعیین بودجه وجود داشت باید نهادهای پرستاری، پیشنهادات و برنامه های خود را به معاونت توسعه وزارت بهداشت ارائه کرده و معاون توسعه وزارت آن را در جداول بودجه لحاظ می‌کرد و جداول بودجه به سازمان برنامه و بودجه ارسال می شد. بنابراین اگر این پیشنهاد در سازمان برنامه و بودجه حذف می شد، می توانستیم با آن برخورد کنیم اما متاسفانه از پله اول شکل گیری بودجه، هیچ پیشنهادی ارائه نشده و باید این گونه موارد برای سال های آتی اتفاق بیفتد.
عابدی ادامه داد: بودجه امسال بودجه ای انقباضی است که اجازه مانور به ما نمی دهد و اگر این بودجه انقباضی وجود نداشت،می توانستیم اقدامات موثری در این خصوص داشته باشیم اما باز هم امیدواریم که همکاران در کمیسیون تلفیق ما را یاری رسانند و موانع را رفع کرده و موضوعات پرستاری را مطرح کنند.
ارسال نامه بودجه پیشنهادی نظام‌پرستاری هم به وزارت‌بهداشت هم به عابدی
اظهارات عابدی درحالی است که محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار که مسئول امضای نامه بودجه پیشنهادی سازمان نظام‌پرستاری به وزارت بهداشت بوده است، چنین اظهارنظری را نادرست دانسته و معتقد است زمانی که در سازمان نظام پرستاری مشغول فعالیت بود، تیر ۹۸ و در دوره چهارم سازمان نظام پرستاری، پیشنهاد ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، به وزارت بهداشت داده شد که اتفاقا یک رونوشت از نامه پیشنهاد بودجه به آقای عابدی، عضو ناظر مجلس در شورای عالی نظام پرستاری هم ارسال شده است. او درباره جزئیات این موضوع به تعادل گفت: اینکه کوتاهی را به گردن نظام پرستاری بیندازند درست نیست چرا که ما در زمان مقرر نامه پیشنهاد بودجه برای پرستاران را به وزارت بهداشت ارسال کردیم و شخص من نامه را امضا و ارسال کرد، بعد از آن هم هربار از وزارتخانه پیگیر شدیم اعلام کردند در دست بررسی است و حالا نمایندگان مجلس می‌گویند هیچ پیشنهادی برای پرستاران در نظر گرفته نشده است. اما این موضوع برای بار نخست نیست که رخ می‌دهد از سال 95 وضع به همین روال بوده، یک بار گفتند نامه را دیر ارسال کردید، سال بعد وزارت بهداشت به دلیل مخالفت نامه را برای نهاد مربوطه ارسال نکرد و امسال هم وضع به این صورت است.
او افزود: چنین اتفاقی و چنین بی‌توجهی به جامعه پرستاری از فرهنگ پزشک‌سالاری در بدنه وزارت بهداشت ناشی می‌شود. نگاه به پرستار وضعیت مناسبی ندارد و وزارتخانه هم فقط به دنبال احقاق حق قشر خاص پزشکان است. 13 سال از تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌گذرد در حالی که در تبصره ث ماده 74 قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف به اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و تامین اعتبار آن از محل منابع عمومی شده است اما هنوز هم به دلیل کوتاهی وزارت بهداشت این قانون بدون اجرا و بدون بودجه باقی مانده است.
افزایش چراغ‌خاموش تعرفه‌ها
با اجرای «طرح مبتنی بر عملکرد پزشکان»
شریفی مقدم، در عین حال از تلاش گروه های پزشکی برای افزایش تعرفه ها خبر داد و گفت: گروه های پزشکی به اشکال مختلف سعی در افزایش درآمد مجموعه خود دارند، به طوری که «طرح مبتنی بر عملکرد پزشکان» از جمله طرح هایی است که منجر به استثمار و تحقیر جامعه پرستاری شده است. این طرح به شکل خاموش و خزنده ای از اول آذر ۹۸ در حال اجرا شدن است. در این طرح هفت هزار خدمت تعریف شده است و چون راهی برای افزایش تعرفه وجود ندارد، گروه‌های پزشکی تلاش کرده اند از طریق این طرح به حقوق واقعی پرستاران دست اندازی کنند. به طوری که برای خدمات پرستاری که برای پرستاران هنوز تعریف نشده و تعرفه ای ندارد اما نیروهای پرستاری عامل انجام آنها هستند، پزشکان درصد می گیرند.
او افزود: چرا باید ۳۰ درصد تعرفه تزریقات سرم تراپی، به حساب پزشک برود، در جایی که پرستاران عامل انجام این خدمت بدون تعرفه هستند. این از عجایب روزگار است که برای خدمتی که پرستار انجام می دهد و تعرفه ای ندارد، درصدی به پزشک پرداخت می شود. برای مثال برای خدماتی مانند دیالیز که پرستار آن را انجام می‌دهد، 70 درصد مبلغ واریز شده به پزشک داده می‌شود. در واقع پرستار خدماتی را انجام می‌دهد که بابت آن پولی دریافت نمی‌کند و پزشک پولی را می‌گیرد درحالی که در ازای آن هیچ خدماتی به بیمار ارائه نداده است. دبیرکل خانه‌پرستار بیان کرد: حقوق دریافتی یک پرستار حدود دومیلیون و پانصدهزار تومان است در حالی که پرستاران به دلیل کمبود نیرو مجبور به اضافه‌کاری اجباری هم هستند و با نرخ پایین، رقمی معادل پنج تا شش هزارتومان ساعات کاری طولانی را سپری می‌کنند اما بابت همین اضافه کاری اجباری 6ماه تا یکسال معوقه دارند و از دولت طلبکارند از سوی دیگر کارانه پرستاری هم که چندصدهزارتومان بیشتر نیست تا 18 ماه است که به آنها پرداخت نشده و در چنین شرایطی هیچ جایگاه مشخصی هم از بودجه سال 99 ندارند و مشخص نیست از چه منبعی قرار است معوقات آنها پرداخت شده و سرنوشت مطالباتشان چه می‌شود.
