غلبه مردم‌گرایی بر عوام‌گرایی
روی کار آمدن دولت روحانی در سال ۹۲، برآیند مطالبات گسترده جامعه به‌ویژه در حوزه اقتصادی و سیاست خارجی بود. پاسخ به این مطالبات و اهمیت تامین نظر مردم باعث نشد دولت به سمت رویکردهای پوپولیستی گرایش یابد. اجرای طرح سهمیه‌بندی سوخت در روزهای پایانی آبان‌ماه، اعتراضات گسترده‌ای را در بسیاری از شهرهای کشور رقم زد؛ اعتراضاتی که از دید ناظران، از تعمیق نگرانی‌های معیشتی میان اقشار مختلف مردم و وجود انتقادات جدی در خصوص نحوه تصمیم‌گیری در کشور به‌ویژه در حوزه اقتصادی در جامعه نشان داشت. از دید بسیاری از ناظران، زمانبندی اجرایی‌سازی این طرح ممکن است با دامن زدن به نارضایتی‌ها، مشارکت و همچنین نتایج انتخابات آتی مجلس در اسفندماه پیش رو را از خود متاثر کند. این گزاره زمانی جدی‌تر به نظر می‌رسد که می‌بینیم محافل، رسانه‌ها و تریبون‌هایی در داخل و خارج طی یک ماه اخیر به‌طور ویژه تحولات کشور و مسائل مرتبط با اعتراضات آبان‌ماه در کانون توجه خود قرار داده‌اند و از این رخداد و حاشیه‌های آن به عنوان ابزاری برای القای ایده‌هایی چون «جدایی ملت و حاکمیت»، «بی‌اعتباری نهادهای انتخابی» و «از معنی تهی شدن و بی‌فایده بودن اصلاحات» در نظام جمهوری اسلامی ایران بهره می‌برند. بسیاری می‌گویند دولت می‌توانست سهمیه‌بندی سوخت و افزایش نرخ بنزین را دست‌کم تا بعد از برگزاری یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ۹۸ به تاخیر اندازد. از این منظر، دولت با اقداماتی چون انتشار پرحجم پول، برداشت از منابع بانکی یا استقراض خارجی می‌توانست عملیاتی‌سازی این طرح را تا زمانی مناسب به تعویق اندازد. در این شرایط، امکان راهیابی نمایندگان طرفدار مشی اعتدالی به مجلس بیشتر می‌شد و به این ترتیب گروه‌های رقیب هم به بهانه و خوراک کمتری برای سوار شدن بر موج نارضایتی‌ها و هجمه به دولت دست می‌یافتند. با وجود این گزاره‌ها، سران سه قوه به اجرای سهمیه‌بندی سوخت رای مثبت دادند و دولت بدون معطلی این مصوبه قانونی را به اجرا گذاشت و به صراحت اعلام کرد که انگیزه اصلی از اجرایی‌سازی این طرح نه تامین کسری بودجه، بلکه حمایت از اقشار آسیب‌پذیر در برابر فشارهای معیشتی بوده است. بلافاصله پس از سهمیه‌بندی سوخت اعلام شد که عایدات ناشی از این طرح به مردم بازخواهد گشت. به عبارتی دیگر، روحانی هدف اصلی این طرح را ساماندهی مصرف سوخت، جلوگیری از قاچاق و پیشگیری از تبعات اقتصادی، زیست‌محیطی و... نحوه قبلی مصرف سوخت عنوان کرده و عدالت اجتماعی در این زمینه را مورد توجه قرار داده است. سهمیه‌بندی سوخت در حالی چند ماه مانده به انتخابات مجلس از سوی دولت اجرایی شد که بسیاری از برنامه‌ها و زمانبندی اجرای آنها در سال‌های گذشته، تحت تاثیر وقایعی چون انتخابات قرار می‌گرفت. از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و توزیع سهام عدالت گرفته تا راه‌اندازی پروژه‌هایی نظیر مسکن مهر و حتی آنچه بسیاری از رسانه‌ها در قالب اخبار و شایعاتی درباره توزیع اقلام اساسی (مثل سیب‌زمینی) در ادوار پیشین منتشر می‌کردند، نمونه‌هایی است که به عنوان برنامه‌هایی متاثر از انتخابات از آنها یاد می‌شود. دولت روحانی اما از سیاست‌های عوام‌فریبانه پرهیز می‌کند. این دولت تلاش کرده در سال‌های اخیر برنامه و سیاست‌های خود را به دور از هیاهو و برنامه‌های تبلیغاتی و به راه انداختن جاروجنجال رسانه‌ای پیش ببرد. یکی از انتقاداتی که حامیان روحانی از ابتدای روی کار آمدن دولت اعتدال وارد می‌دانند، این است که رسانه‌های دولت در بیان و معرفی دستاوردهای آن همچون گذشته فعال نبوده‌اند و به همین دلیل، مردم از تلاش‌های دولت برای ساماندهی امور خبر ندارند.
از دستاوردهای قابل توجه دولت روحانی اینکه بخش اصلی و غالب طرح مسکن مهر که با تبلیغات گسترده در دوره پیشین اجرایی کلید خورده بود، در این دولت اجرایی و تکمیل شد. دولت اعتدال به رغم بار مالی بسیار، با توجه به تعهد دستگاه اجرایی در برابر مردم، تکمیل این پروژه هرچند ناموجه را جزو وظایف خود دانست و همت خود را در راستای تکمیل آن به کار گرفت. به گفته رییس‌جمهوری در نشست مهرماه امسال با خبرنگاران، برای تکمیل مسکن مهر بودجه بالایی می‌خواستیم اما یک میلیون و ۱۰۰ هزار از این خانه‌های نیمه کاره را تکمیل کردیم که کار بسیار عظیمی بود. رییس‌جمهوری با بیان اینکه خانه‌هایی که قبلا درست کرده بودند، آب، برق، تلفن، پاسگاه، مدرسه، مسجد، جاده و هیچ چیزی نداشت، گفت: پول عظیمی خرج شد برای اینکه زیربناهای لازم برای این مسکن درست شود. رییس‌جمهوری با اشاره به اقدامات دولت برای کاهش هزینه بیماران و پول پرداختی بیمار در بیمارستان‌ها تصریح کرد: این کار در تاریخ ایران، قبل و بعد از انقلاب بی‌نظیر بوده است. در این پیوند، روحانی به اجرای طرح تحول سلامت در دولت تدبیر و امید اشاره و تاکید کرد: سال‌ها در کشور افراد از بیماری رنج می‌بردند، اما به دلیل نداشتن هزینه درمان به پزشک و بیمارستان مراجعه نمی‌کردند، دستاوردهای حاصل شده و کمتر در بوق و کرنا رفته، مصداق بارز این سخن است که «به عمل کار برآید به سخندانی نیست». سهمیه‌بندی سوخت بر اساس قانون برنامه ششم توسعه و مصوبه سران سه قوه، از پشتوانه قانونی متقنی برخوردار بود. شرایط کنونی کشور هم اجرایی‌سازی آن را به ضرورتی پرهیزناپذیر تبدیل کرده بود. در چنین شرایطی، دولت با پرهیز از سیاست‌های عوام‌فریبانه، با صداقت و البته فداکاری تیغ جراحی را به دست گرفت و آنچه باید مدت‌ها است برای اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور صورت می‌داد، به انجام رساند.منبع: ایرنا
