درد ملی؛ مرهم استانی
ریحانه جاویدی|
دمای زیر صفر درجه زمستان سیستان و بلوچستان به جان مردم سیل‌زده چنگ می‌زند. خانه‌هایشان را آب برده، زمین‌های کشاورزی را شسته و در میان انبوهی از گل و لای رهایشان کرده است. جدال سیل با مردم این استان اگرچه کشته نداشت اما خانه‌ها را ویران کرد، شهرها را زیر رو کرد و روستاهای دورافتاده را در فراموشی فرو برد چرا که ده روز از وقوع سیل در استان سیستان و بلوچستان می‌گذرد اما هنوز به برخی روستاها اقلام امدادی نرسیده است، جاده‌ها شکسته‌اند و امکان تردد با خودرو فراهم نیست، سیستان و بلوچستان با امکانات محدود استانی به آواربرداری از خسارت سیل می‌پردازد و مردم خودشان با پای پیاده کمک‌ها را به روستاهای دورافتاده می‌رسانند که برای تردد در آن نیاز به ماشین‌های نیمه‌سنگین است اما در سیستان و بلوچستان ماشین نیمه سنگین پیدا نمی‌شود و اگر هم باشد از انگشتان دست کمتر است، چشم یک استان به وزارتخانه‌های چندین و چند طبقه در تهران مانده تا وزرا بالاخره سیل سیستان را یک حادثه ملی بدانند و تجهیزات راه‌سازی ارسال کنند. اهالی بنت و نیک‌شهر هنوز هم چشم به آسمان دارند تا رد بالگردها را بعد از جابه‌جایی مسوولان پیدا کنند، اگرچه هنوز بالگردها در منطقه هستند اما اقلام امدادی به روستاهای محصور نمی‌رسد، توزیع کالاها مناسب نیست و چادرهای اسکان اضطراری تا بن استخوان نم کشیده‌اند، سیستان و بلوچستانی‌ها نگرانند فراموش شوند و با خانه‌های تخریب شده و میلیون‌ها تومان خسارت به زمین‌های کشاورزی رها شده و از یاد مردم و مسوولان بروند.
طبق آخرین آمار براثر بارندگی چند روز اخیر در سیستان و بلوچستان سیلاب ۵۰۰ محور روستایی را در این استان مسدود کرد، به بیش از ۲۰ هزار واحد مسکونی در سیستان و بلوچستان براثر سیلاب خسارت وارد شد، راه ارتباطی ۱۲۵ روستای حاشیه تفتان و میرجاوه براثر طغیان رودخانه‌های فصلی و بارش برف مسدود شد.
کمک ملی می‌خواهیم، توان استانی ما
محدود است
اگرچه هیات وزیران با اختصاص مبلغ ۶,۸۳۹ میلیارد و ۶۳۵ میلیون ریال اعتبار برای بازسازی بخش‌های خسارت دیده ناشی از سیل و آب گرفتگی استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان موافقت کردند اما مسوولان استانی می‌گویند ما همین امروز در میان گل و لای سیل نیاز به کمک در سطح ملی داریم، نیاز به تجهیزات تا راه‌ها باز شود.
پرویز کدخدایی، عضو شورای شهر بنت در استان سیستان و بلوچستان درباره این موضوع به «تعادل» گفت: با وجود آنکه کمک‌های مردمی و حمایت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد به ما می‌رسد اما جاده‌های روستایی هنوز باز نشده تا این اقلام به روستاها ارسال شود، بالگردهای امداد تا دو روز پیش در منطقه بودند اما حالا دیگر نیستند. روستاها در بنت در محاصره آوار سیل گیر افتاده‌اند و با ماشین سواری امکان ارسال کمک نیست. ما ماشین شاسی‌بلند می‌خواهیم که در گل و لای فرو نرود اما در کل شاید اندازه ده خودرو داشته باشیم.
او افزود: اگرچه کمک‌های امدادی ارسال شده اما کمک‌رسانی کند و نامنظم پیش می‌رود چون راه‌های روستایی همه خراب شدند، چگونه باید به روستاها کمک کنیم؟ بیماران در روستا گیر افتادند و نمی‌توانیم آنها را خارج کنیم و بر فرض اگر هم نجاتشان دهیم در کل شهر بنت یک بیمارستان نداریم و باید به نیک‌شهر منتقل شوند. تمام زیرساخت جاده‌ای ما از بین رفته و باید بازسازی شود اگر جاده‌ها در این مرحله تکلیفشان معلوم نشود، به مرور زمان فراموش می‌شود.
کدخدایی اظهار کرد: نیاز به پتو داریم، به کپسول گاز، به روفرشی، زمین‌ها خیس است، سیستان و بلوچستان سرد شده و اما باز هم می‌گویم تا جاده‌ها درست نشود نمی‌توانیم خدمات رسانی کنیم. سیستان و بلوچستان با امکانات استانی و شهرستانی با خسارت سیل می‌جنگد و مشکل ما در سطح ملی دیده نشده است، وزارت راه و شهرسازی هیچ وسیله‌ای برای بازکردن جاده‌ها به استان ارسال نکرده و امکانات ما هم محدود است. ما کمک در سطح ملی می‌خواهیم، مشکل ما را در سطح ملی ببینید.
4 هزار دانش‌آموز از کلاس درس جا ماندند
اگرچه در کل کشور فصل امتحانات مدارس است اما دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان از مدرسه بازماندند. وضعیت مدارس این استان قبل از سیل هم تعریف چندانی نداشت و حالا 56 مدرسه بر اثر سیل تخریب شدند. روز گذشته وزیر آموزش و پرورش از مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان بازدید کرد، وعده‌ایی برای ساخت مدرسه داد اما هنوز معلوم نیست تکلیف درس و مشق دانش‌آموزان سیل‌زده در شرایط فعلی چگونه است. کدخدایی درباره این موضوع بیان کرد: 4 هزار دانش‌آموز ما سر کلاس درس حاضر نیستند. اگرچه بخشی از این اتفاق به دلیل تخریب مدارس است اما مدارسی که سالم مانده هم معلم ندارد. معلم‌های ما بومی نیستند، از استان‌های دیگر برای تدریس به شهرهای ما می‌آیند و حالا با تخریب جاده معلم چگونه باید به مدرسه بیاید؟
با این حال در حالی که هنوز روستاها در آوار سیل مدوفن شدند اما روز گذشته با حضور محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در استان سیستان و بلوچستان، کلنگ احداث دو مدرسه ۹ کلاسه در روستای بلنگی و روستای رادودج دشتیاری با اعتبار۳ میلیارد تومان به زمین زده شد. حاجی‌میرزایی، درباره تصمیم این وزارتخانه برای مدارس مناطق سیل‌زده گفت: با همت خیران، تعداد۲۰ مدرسه احداث خواهد شد و دربرنامه‌ای دیگر ۶ استان را به عنوان استان‌های معین به منظور همیاری با سیستان و بلوچستان ماموریت داده‌ایم. همچنین با هدف رفع کامل مشکلات مدارس سیستان وبلوچستان برنامه‌هایی میان مدت و بلندمدت نیز پیش بینی و اجرایی خواهد شد.
سیستان و بلوچستانی‌ها آب گل‌آلود می‌خورند
ده روز از سیل می‌گذرد و در صدر فهرست اقلام مورد نیاز مردم سیل‌زده سیستان و بلوچستان آب آشامیدنی سالم قرار دارد. مردم می‌گویند آبی که می‌خوریم در بعضی مناطق هنوز گل‌آلود است. نوید برهان‌زهی از اهالی نیک‌شهر درباره این موضوع به «تعادل» گفت: اگرچه اقلام امدادی از سوی مردم به این استان ارسال شده اما هنوز هم کمبود وجود دارد. با این حال اگر در دو روز نخست شروع سیل بحران مدیریت داشتیم اکنون با بحران امدادرسانی مواجهیم. کمک‌ها درست تقسیم نمی‌شود به بعضی مناطق زیاد می‌رسد در حالی که برخی نقاط هنوز هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند. اقلام امدادی اصولی توزیع نمی‌شود و برخی تجهیزات مورد نیاز مانند ماشین سنگین برای بازگشایی راه‌ها هنوز به روستاها نیامده است. مردم با پای پیاده، با شتر به روستاهای محصور می‌روند و اقلام امدادی را به همشهری‌ها می‌رسانند.
او افزود: سیل استان ما را حادثه ملی اعلام نکردند، حتی استانی هم اعلام نکردند و در حد مشکل چند شهرستان مطرح شد به همین دلیل هم تجهیزات مناسب دیر به منطقه اعزام شد. اگر شبکه‌های اجتماعی نبود معلوم نیست تا الان چه می‌شد. امداد هوایی در منطقه وجود دارد اما به نظر می‌رسد به جای توزیع اقلام امدادی، مسوولان را جابه‌جا می‌کند. کشاورزان شهر نگران وضعیتشان برای روزهای بعد از سیل هستند، همه ما را زود فراموش می‌کنند و بعد کشاورز می‌ماند و میلیون‌ها بدهی و زمینی که به جای محصول فقط در آن گل و لای وجود دارد. زمین‌های کشاورزی در بنت و زرآباد کامل از بین رفته است و هیچ‌کسی نمی‌گوید کشاورز باید بعد از سیل چگونه خسارتش را جبران کند.برهان‌زهی بیان کرد: آب آشامیدنی ما گل‌آلود شده، آب سالم نیاز داریم و هیچ‌کسی هم کاری نمی‌کند مردم یاد گرفتند با همین وضع سر کنند. چادر امدادی کم است و اگر هم باشد فایده ندارد وقتی همه زمین‌ها خیس شده در سرمای زیر سفر سیستان و بلوچستان چگونه می‌شود در چادر نم کشیده زندگی کرد؟ مسوولان هیچ محل امن و خشکی را پیش از سیل پیش‌بینی نکردند که بتوان در آن چادر برپا کرد و خیس نشود. اینجا سرد است، نه نفت داریم نه کپسول گاز، نه پتو نه خانه، ما بحران امدادرسانی داریم.
کمک به ترمیم آسیب‌های روانی
مردم مناطق سیل‌زده
اگرچه مردم سیستان و بلوچستان هنوز با مشکلات اولیه امدادی دست و پنجه نرم می‌کنند و سرمای زمستان هر روز در این منطقه بیشتر می‌شود با این حال سازمان بهزیستی کشور، به دنبال اعزام تیم‌های مشاوره برای کمک به حال و روز روان اجتماعی مردم این منطقه است و معاون توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی روز گذشته از اعزام گروه‌های تخصصی حمایت‌های روانی-اجتماعی به مناطق سیل‌زده خبر داد. مجید رضازاده درباره این موضوع گفت: در حال حاضر حمایت‌های روانی-اجتماعی از سیل‌زدگان ۳ استان سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان در سطح اول و دوم در حال انجام است، در مجموع ۲۲ تیم در قالب طرح «محب » در این مناطق حضور یافته‌اند که از این تعداد ۸ تیم حمایت‌های روانی-اجتماعی با ۴ مشاور، ۱۳ روانشناس و ۹ مددکار به استان سیستان و بلوچستان اعزام شده‌اند.
او با بیان اینکه ۸ تیم دیگر نیز با ۷ مشاور، ۱۱ روانشناس و ۶ مددکار به استان کرمان اعزام شده‌اند، تصریح کرد: ۶ تیم نیز با ۹ روانشناس و ۸ مددکار به استان هرمزگان اعزام شده‌اند.
معاون توسعه پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در مجموع بیش از ۲۱ هزار مورد آموزش فردی-گروهی و مشاوره روانشناختی فردی و گروهی به افراد سیل‌زده ارایه شده است، اظهارکرد: در مرحله اول اقداماتی نظیر فیزیولوژیکی، تامین نیازهای اولیه اجتماعی با هدف ارتقای ایمنی و امنیت افراد و ارتقای سطح آرامش، ارتقای سطح امیدواری و توسعه یاری رسانی به آنها انجام می‌شود.
به گفته رضازاده، بازسازی و فعال‌سازی شبکه‌های اجتماعی-مردمی و آموزش عمومی شامل مهارت‌های حل مساله، مدیریت واکنش‌های روانشناختی، تفکر مثبت و مفید از دیگر اقداماتی بوده است که از سوی تیم اعزامی طرح «محب» برای این افراد انجام شده است.
معاون توسعه پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی کشور همچنین گفت: در مرحله دوم نیز غربالگری روانشناختی، آموزش‌های عمومی و اختصاصی و ارایه مشاوره‌های تخصصی برای این افراد انجام می‌شود.
