جزییات جدید از طرح «فروش تعهدی» سهام

یکی از مهم‌ترین رخدادها در بازارسرمایه که بنابر اظهار رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به زودی از آن رونمایی خواهد شد، موضوع فروش استقراضی سهام است که به عنوان «فروش تعهدی» در ایران معرفی و شناخته می‌شود.

به گزارش سنا، «فروش تعهدی» یکی از ابزارهای جدید بازار سرمایه که منجر خواهد شد تا هم روزهای منفی و هم روزهای مثبت بازار برای سهامداران جذاب باشد و سرمایه‌گذاران صرفا به دنبال روزهای مثبت بازار نباشند و چشم‌انداز آتی شرکت‌ها در تصمیم سهامداران و اتخاذ استراتژی سرمایه‌گذاران اثر گذار باشد. در واقع، استفاده از این روش، اقدامی است که منجر به حرفه‌ای‌تر شدن بازار سرمایه خواهد شد.

حسن امیری، عضو هیات‌مدیره و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار درباره این ابزار جدید توضیح داد: فروش تعهدی در بازارهای مالی دنیا تحت عنوان short sell شناخته می‌شود. راه‌اندازی این ابزار برای بازار سرمایه لازم بود و به تعویق افتادن راه‌اندازی این ابزار ملاحظات فقهی بود که این نوع معامله بر اساس عقد وکالت طراحی شد.

امیری گفت: این ابزار منجر خواهد شد تا سرمایه‌گذاران در هر دو شرایط مثبت و منفی بتوانند در بازار سرمایه فعال باشند و کسب درآمد کنند. براین اساس، با به‌کارگیری این ابزار در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری که تصور می‌کند قیمت سهام یک شرکت بیش از اندازه رشد کرده یا در آینده احتمال کاهش قیمت آن سهم به دلایل بنیادین یا تحلیل شخصی او وجود دارد می‌تواند یک استراتژی معاملاتی انتخاب کند. به‌طوریکه می‌تواند سهام را به وکالت از شخص دیگر (مالک سهام) بفروشد و هر زمان که خود یا مالک سهام اراده کرد مثل اوراق فروش رفته را برای مالک خریداری کند، البته شرایط و ضوابط وکالت باید بین طرفین مشخص و تعهدات هر طرف در قرارداد فروش تعهدی تعیین شده باشد.

وی افزود: در نتیجه با افت قیمت سهم که بر اثر بررسی شرایط و تحلیل ارزش سهام با عملکرد یک شرکت صورت گرفته کسب منفعت می‌کنند. این ابزار مالی جزو ابزارهای استانداردی است که در سایر بازارهای مالی دنیا نیز عملیاتی شده و در ایران هم به زودی راه‌اندازی خواهد شد.

این مقام مسوول در سازمان بورس گفت: زیر ساخت‌های لازم برای به کارگیری این ابزار در بورس‌ها مهیا است و شرکت‌های OMS هم در حال نهایی کردن شرایط لازم برای سفارش‌گذاری و فراهم کردن شرایط لازم برای معاملات تعهد فروش هستند.

او افزود: ساختار لازم برای به کارگیری این ابزار جدید مالی دو ماهی است که مراحل تست را سپری می‌کند و در آینده‌ای نزدیک امکان معامله تعهد فروش روی چند سهم بازار فراهم خواهد شد تا پس از آشنا شدن بازار با این ابزار نوین به مرور سایر نمادهای بازار نیز با این نحوه جدید معاملاتی تجهیز شوند.

    معامله تعهدی سهام چیست؟

در بازار سرمایه گاهی شاهد صف فروش برای یک سهم هستیم، در این شرایط سرمایه‌گذاران تمایل به خروج از سرمایه‌گذاری خود دارند تا جایی که قیمت سهم با متغیرهای عملیاتی سهم تطابق پیدا کند روند قیمتی سهم نزولی خواهد بود، در این شرایط که بسیاری از سرمایه‌گذاران قیمت‌ها را بالا تصور می‌کنند، ابزار تعهد فروش وارد کار می‌شود، به این شکل که سرمایه‌گذار به جای اخذ موقعیت خرید در بازار، از طریق سامانه معاملاتی اقدام به اخذ موقعیت فروش می‌کند در این شرایط سرمایه‌گذارانی که تمایل به واگذار کردن سهام خود دارند می‌توانند سهام خود را به سرمایه‌گذارانی واگذار کنند که خواهان اخذ موقعیت تعهدی فروش هستند و با اخذ موقعیت فروش آنها کسب منفعت می‌کنند.

سهامداری که سهم را با موقعیت خرید انتخاب کرده و از قیمت ۲۰۰ تومان وارد سهم شده، با رشد قیمت سهم تا محدوده ۷۰۰ تومان کسب منفعتی در محدوده ۵۰۰ تومان داشته، حال با توجه به شرایط بازار قیمت تعادلی سهم خریداری شده را ۳۵۰ تومان تصور می‌کند و تمایل به خروج از سرمایه‌گذاری دارد، در نتیجه سرمایه‌گذارانی که این شرایط را تحلیل کردند وارد می‌شوند و اقدام به اخذ موقعیت تعهد فروش می‌کنند و از کاهش قیمت سهم کسب منفعت می‌کنند، چرا که در قیمت‌های ۷۰۰ تومان موقعیت فروش را خریداری کردند و در موقعیت فروش کاهش قیمت منجر به کسب سود برای سرمایه‌گذار می‌شود، حال مجدد با رسیدن قیمت‌ها به محدوده تعادلی و جذاب برای اخذ موقعیت خرید سرمایه‌گذاران دیگری اقدام به اخذ موقعیت خرید می‌کنند و سرمایه‌گذارانی که موقعیت فروش را اخذ کرده بودند، سهام خود را به متقاضیان اخذ موقعیت خرید واگذار می‌کنند و این روند دست به دست شدن سهام ادامه‌دار خواهد بود، پیاده‌سازی این ابزار منجر به گردش نقدینگی در سهام و ایجاد بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران خواهد بود.

در نتیجه سرمایه‌گذارانی که خریدارند با روند صعودی سود می‌برند و سرمایه‌گذارانی که در موقعیت فروش هستند با روندهای بازار سود می‌برند، ابزاری که منجر می‌شود هم منفی بازار و هم مثبت بازار خریدار داشته باشد.