نگرانی از افت درآمدهای شهرداری تهران

‌گروه راه و شهر‌سازی|

در حالی که حدود یک ماه از آغاز سال جدید و تصویب بودجه شهرداری تهران برای سال 99 گذشته است، اما زنگ خطر عدم تحقق درآمدهای شهرداری تحت تاثیر شیوع کرونا و افت یا توقف فعالیت‌های اقتصادی شهروندان به صدا درآمده است. بودجه شهرداری در سال جاری 30 هزار و 201 میلیارد تومان پیش‌بینی و در شورای شهر تهران به تصویب رسیده است. سهم 4800 میلیارد تومانی شهر تهران از محل مالیات بر ارزش افزوده پرداختی از سوی دولت و سهم 1700 میلیارد تومانی شهرداری از محل عوارض پروانه‌های ساختمانی از جمله اعداد قابل توجه در بخش درآمد‌های شهرداری به شمار می‌روند. اگر چه وجوه حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و دارایی‌های مالی نیز در بودجه شهرداری پیش‌بینی شده است، ‌اما به دلیل کاهش چشمگیر فعالیت‌های اقتصادی، هم در بخش عرضه کالا و خدمات و هم در بخش تقاضا و مصرف، بخش بزرگی از تحقق منابع مالی مورد نیاز شهرداری در سال جاری را به مخاطره انداخته و آنگونه که اعضای شورای شهر تهران اعلام کرده‌اند، احتمالا 50 درصد از منابع مالی بودجه سال جاری شهرداری به واسطه شیوع کرونا و تبعات اقتصادی آن تحقق نمی‌یابد.

در این حال، ‌محسن هاشمی، رییس شورای اسلامی شهر تهران در حاشیه جلسه علنی یکشنبه این شورا از بررسی میزان تحقق درآمدهای شهرداری در وضعیت کرونایی خبر داد و گفت: در کمیسیون تلفیق راهکارهای تحقق بودجه را بررسی کردیم.

هاشمی با اشاره به دو جلسه‌ای که قبل از آغاز صحن برگزار شده بود، گفت: در حال حاضر کارگروه ستاد مقابله با کرونای شورای شهر تهران که به ریاست رییس کمیسیون سلامت تشکیل شده و از هر کمیسیون یک نفر در آن عضو است. این ستاد به همراه مسوولان شهرداری در حال بررسی عملکرد مدیریت شهری و پیشنهاداتی که می‌تواند به عملکرد بهتر در این رابطه کمک کند، هستند.

وی ادامه داد: کمیسیون تلفیق نیز روز یکشنبه جلسه‌ای برگزار کرد که بحث اصلی آن تحقق بودجه سال ۹۹ شهرداری در فضای کرونایی بود، پیش‌بینی‌ها این است که شهرداری در تحقق بودجه امسال در بخش درآمدی دچار مشکل شود و نگرانی‌هایی در این رابطه وجود دارد. هاشمی اضافه کرد: شهرداری ماهانه برای تحقق بودجه، به ۲ هزار میلیارد تومان تحقق بودجه نقد و معادل

 ۲۰ تا ۳۰ درصد همین اعتبار به صورت غیرنقد نیاز دارد. پیش بینی‌ها حاکی از این است که تنها نیمی از این درآمدها محقق خواهد شد. در این جلسه راهکارهایی که کمک کند درآمدها افزایش پیدا کند بررسی شد، همچنین درخواست کمک از دولت مطرح شد اما جلسه به جمع‌بندی نرسید.

    بحران مالی شهرداری‌ها در آینده

مجید فراهانی، رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران نیز در جریان برگزاری نشست شورای شهر، با اشاره به وضعیت بحرانی شهرداری به لزوم اتخاذ راهبرد مدیریتی، اقتصادی مشخص توسط دولت برای ادامه مقابله با کرونا و شرایط پسا کرونا در حمایت از مدیریت شهری تاکید کرد.

فراهانی طی تذکری که به هیات رییسه تقدیم شد، گفت: شهرداری تهران و شهرداری‌ها در سراسر کشور از ابتدای اعلام شیوع و فراگیری ویروس کرونا در کشور به عنوان سازمان خدماتی در صف اول مبارزه با کرونا در بعد نظافت و گندزدایی شهری دوشادوش بخش بهداشت و درمان و در بعد تأمین و توزیع کالا و مایحتاج عمومی و حمایت از اقشار محروم و آسیب دیدگان اجتماعی همپای نهادهای انقلابی، سازمان‌های حمایتی و تشکل‌های مردمی گام برداشته‌اند و با پایداری خدمات زمینه تداوم کار و زندگی شهروندان را فراهم کرده‌اند. او افزود: این تلاش و اقدام به موقع شهرداری‌ها در سراسر کشور و تهران با اتکا به منابع اندکی بود که تا پیش از بروز آثار مالی کرونا در خزانه داشتند و اکنون تداوم خدمات شهرداری‌ها با توجه به کاهش منابع شهرداری‌ها در آستانه تحمل خود قرار گرفته است و احتمالاً در ماه‌های آتی زنگ خطر بحران مالی شهرداری‌ها نیز به صدا درآید.

فراهانی تصریح کرد: متأسفانه برابر آنچه در رسانه‌ها منتشر می‌شود ظاهراً در حال حاضر راهبرد خاصی برای ادامه مسیر با مشارکت فعال و موثر دولت، فعالان اقتصادی اعم از خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی همچون شهرداری‌ها در حوزه اقتصادی و مالی وجود ندارد یا اعلام نشده است. رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت مالی شهرداری عنوان کرد: در این شرایط غفلت از توجه به تأمین مالی پایدار شهرداری‌ها می‌تواند زمینه ساز کاهش پایداری و افت کمی و کیفی خدمات شهرداری‌ها در بخش پیشگیری و مقابله با شیوع کرونا شود. او ادامه داد: بر همین اساس با استناد به بند ۳ ماده ۸۰ قانون شوراهای اسلامی کشور، درباره «لزوم اتخاذ راهبرد مدیریتی، اقتصادی مشخص توسط دولت برای ادامه مقابله با کرونا و شرایط پسا کرونا در حمایت از مدیریت شهری» به جناب آقای دکتر رحمانی فضلی، وزیر محترم کشور تذکر می‌دهم.

عضو شورای شهر تهران در پایان گفت: امیدوارم با اقدام به موقع، موثر و اهتمام دولت به ویژه رییس‌جمهور محترم شاهد توجه بیش از پیش به شهرداری تهران و شهرداری‌های سراسر کشور به عنوان یار و همراه دولت در عرصه مقابله با فراگیری و شیوع کرونا باشیم.

    تهویه مترو

رییس شورای شهر اما در بخشی دیگر از گفت‌وگوی خود با رسانه‌ها، در پاسخ به اینکه آیا هواکش‌های مترو می‌تواند عاملی برای انتقال ویروس کرونا باشد یا خیر، گفت: هواکش‌های مترو در تونل، ایستگاه‌ها و داخل واگن‌ها عملکردهای متفاوتی دارند. در ایستگاه‌ها، هواکش‌ها در زمان حریق و آتش سوزی دود را خارج کرده و نقش مکنده را بازی می‌کنند و در زمان‌های معمول در ایستگاه‌ها هوادهی می‌کنند و باعث می‌شوند دمای ایستگاه‌ها در تمام طول سال ۲۳ درجه سانتیگراد باشد و اگر دودی مشاهده شد، دقیقاً برعکس عملکرد معمول خود عمل می‌کنند. در داخل واگن‌ها سیستم هوادهی هم از بیرون و هم از داخل واگن‌ها هوا را گرفته و دوباره وارد واگن می‌کند. به‌طور ساده یعنی هوای داخل واگن را هم می‌زند که به دلیل آنکه از هوای داخل واگن استفاده می‌شود، در وضعیت کنونی خطرناک است و ممکن است ویروس دوباره در هوادهی به واگن‌ها بازگردد. وی تأکید کرد: اگر نمی‌توان به روش‌های دیگر تهویه داخل واگن را انجام داد و فاصله گذاری اجتماعی را در مترو رعایت کنیم، باید این سیستم حمل و نقل عمومی برای سلامت شهروندان متوقف شود.

وی بیان کرد: اگر تهویه و فاصله گذاری در مترو اجرایی نشود، بهتر است مترو تعطیل شود.

    فاصله‌گذاری امکان‌پذیر نیست

هاشمی در جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران نیز گفت: بدون افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی، امکان کاهش فاصله اعزام اتوبوس و قطار در سیستم حمل ونقل عمومی برای کاهش ازدحام و ایجاد فاصله گذاری اجتماعی ممکن نیست. او با بیان اینکه از روز شنبه فعالیت ادارات در تهران با دو سوم کارمندان آغاز شد و از هفته آینده فعالیت اصناف نیز آغاز می‌شود و این فعالیت‌ها موجب افزایش تردد در سطح شهر و ازدحام در سیستم حمل و نقل عمومی خواهد شد، گفت: با توجه به آنکه وزارت بهداشت، حمل و نقل عمومی را مهم‌ترین عامل شیوع کرونا و موثرتر از فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها و همچنین فعالیت اصناف اعلام کرده است، نگرانی جدی در مورد ایجاد موج شیوع پاندمی کرونا وجود دارد که همزمانی آن با ماه مبارک رمضان و تضعیف سیستم ایمنی شهروندان روزه دار، پیامدهای نگران‌کننده‌ای را به دنبال دارد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه به دلیل عدم تخصیص منابع در سال‌های گذشته، نیاز به تأمین کمبود ناوگان اتوبوس و مترو کاملاً احساس می‌شود، بدون افزایش ناوگان، امکان کاهش فاصله اعزام اتوبوس و قطار در سیستم حمل و نقل عمومی برای کاهش ازدحام و ایجاد فاصله گذاری اجتماعی و فاصله‌گذاری فیزیکی ممکن نیست و از مسوولان دولتی و سیستم بانکی می‌خواهیم امسال که سال جهش تولید نامگذاری شده است جهت تولید اتوبوس و واگن مترو در کارخانجات داخلی منابع لازم را تخصیص دهند تا در سال پایانی دولت، مصوبات دولت تدبیر و امید برای تأمین اتوبوس و مترو اجرایی شود. به گفته هاشمی، انتظار مدیریت شهری آن است که در تصمیمات ستاد ملی و شهری کرونا، همه جوانب سنجیده و از تجربیات و تخصص مدیریت شهری و شورای شهر استفاده شود.

    اثر حمل و نقل عمومی در انتشار ویروس

به گفته علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران، براساس آمارهای اعلام شده بیش از ٢۶ درصد از علل انتقال ویروس کرونا به حمل و نقل عمومی مربوط می‌شود و این امر ایجاب می‌کند شهرداری که متولی ناوگان حمل و نقل عمومی درون شهری است توجه ویژه‌ای به نظافت آنها داشته باشد.

اعطا در حاشیه دویست و هشتمین جلسه علنی شورای شهر تهران گفت: با عدم اجرای طرح ترافیک و تعطیلی بخشی از اصناف می‌توان تراکم در ناوگان حمل و نقل عمومی را کاهش دهیم.

    توجه به شهر هوشمند

مجتبی یزدانی، معاون خدمان شهری شهردار تهران در جریان دویست و هشتمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران، گزارشی از اقدامات این معاونت در ایام شیوع کرونا در صحن شورا قرائت کرد.پس از این گزارش، ‌برخی از نمایندگان شورا نظرات خود را اعلام کردند.

مجید فراهانی، رییس کمیته بودجه و نظارت شورای اسلامی شهر تهران در واکنش به سخنان معاون خدمات شهری تهران خواستار توجه به شهر هوشمند و رصد تجربیات جهانی در ایام کرونا شد.

فراهانی گفت: کرونا در کنار همه چالش‌ها، فرصت‌هایی در اختیار مدیریت شهری قرار داده است که مهم‌ترین آنها، آنلاین شدن خدمات مدیریت شهری است که اصطلاحاً حرکت به سوی شهر هوشمند در حوزه خدمات شهری گفته می‌شود اما این بحث تا کنون خیلی جدی گرفته نشده است.

او افزود: بسیاری از فعالیت‌های حوزه خدمات شهری مانند فروشگاه شهروند و میادین میوه تره‌بار حتی بخش‌هایی مانند شهرسازی می‌توانست در این روزها خدمات آنلاین را در اختیار شهروندان قرار دهند.

فراهانی تاکید کرد: امروزه شاهد هستیم بسیاری از شرکت‌های خصوصی کم‌توان در حوزه رساندن کالا و خدمات به مردم پیشرفت‌های زیادی انجام داده‌اند و درآمدهای بسیاری کسب کرده‌اند و رضایت مردم در این حوزه افزایش پیدا کرده است. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: مجموعه شهروند برای ارسال کالا به صورت مجازی تاکنون به جایی نرسیده است. همین اتفاق در میوه و تره‌بار رخ داده اما نتیجه نهایی رضایت‌کننده نیست. فراهانی تاکید کرد: نکته دیگر لزوم به‌کارگیری تجربیات مدیریت‌های شهری دنیا به خصوص در حوزه کرونا است. همچنین جای خالی تحقیق و توسعه و استفاده مداوم از تجربیات دنیا در مجموعه خدمات شهری خالی است.

رییس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران گفت: درخواست من از آقای یزدانی، معاون محترم خدمات شهری توجه به این نکات است تا برخی نیروهای خلاق و استارت‌آپ‌ها به کار گرفته شوند و مدام وضعیت مدیریت شهری در نقاط مختلف دنیا و اقدامات انجام شده رصد شود.

    منع دفن فوتی‌های کرونا در شهرری

حسن خلیل‌آبادی، عضو شورای اسلامی شهر تهران بر ضرورت جلوگیری از دفن اجساد مبتلا به کرونا در آرامستان‌های قدیمی شهر ری تاکید کرد.

خلیل‌آبادی نیز در صحن علنی شورای شهر عنوان کرد: متأسفانه شنیده‌ام در آرامستان‌های قدیمی شهرری افرادی که مبتلا بودند را دفن کردند، از آقای خال رییس سازمان بهشت زهرا(س) درخواست می‌کنم این افراد حتماً در بهشت زهرا (س) دفن شوند، در غیر این صورت بهداشت عمومی مردم به خطر می‌افتد؛ چراکه این آرامستان‌ها همچون شاه عبدالعظیم حسنی (ع) و ابن‌بابویه در مرکز شهر ری و کنار منازل مردم است و نارضایتی آنان را به دنبال دارد.

    فرصت تفکیک زباله از مبدا

سید آرش حسینی میلانی، رییس کمیته محیط زیست و خدمات شهری نیز در جریان نشست دیروز شورای شهر گفت: سازمان مدیریت پسماند و معاونت خدمات شهری برای ادامه وضعیت کنونی جمع‌آوری پسماند باید طرحی داشته باشد. شاید این زمان فرصت مناسبی باشد که تفکیک از مبدا اصولی را اجرایی کرد.

میلانی اظهار کرد: طرح تفکیک پسماند در این مدت متوقف شده است و از سوی دیگر، بودجه طرح کاپ (طرح کاهش پسماند) هم قبل از عید تأیید شده است.

وی ادامه داد: سازمان مدیریت پسماند و معاونت خدمات شهری شهرداری برای ادامه این وضعیت باید طرحی داشته باشد و پیگیری و توضیحات لازم را در این رابطه بدهند. شاید این زمان فرصت مناسبی باشد که تفکیک از مبدا اصولی را اجرایی کرد.

    احتمال سوال از شهردار

الهام فخاری، عضو شورای شهر تهران نیز در جریان نشست دیروز پس از استماع گزارش معاون شهردار گفت: تصمیمات حمل و نقلی شهرداری متناسب با ظرفیت خدمات شهری نیست و حوزه حمل و نقل بدون هماهنگی شورا، اقداماتی را انجام می‌دهد که اگر ادامه پیدا کند منجر به سوال از شهردار می‌شود.

مسجدجامعی، ‌دیگر عضو شورای شهر نیز در واکنش به اظهارات یزدانی با اشاره به جمع‌آوری و دفن زباله‌های بیمارستانی توسط شهرداری گفت: شهرداری تهران در این مدت وظیفه جمع‌آوری در دفن پسماندهای عفونی بیمارستان‌ها را بر عهده گرفته اما باید حواسمان باشد که این وظیفه برعهده شهرداری تهران نیست و پس از گذر از ویروس کرونا، این موضوع برای مراکز درمانی و همچنین شهرداری تهران تبدیل به سنت و رویه نشود.

در ادامه محمد سالاری رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان اینکه هنوز سازمان بهشت‌زهرا درباره افراد عادی که فوت می‌کنند، تصمیم سختگیرانه‌ای نگرفته است، تأکید کرد: هنوز ما شاهد هستیم در مراسم افرادی که به صورت عادی فوت کرده‌اند، حدود ۱۰۰ یا ۲۰۰ نفر شرکت می‌کنند.

    تعویق بازگشایی اصناف

سالاری با بیان اینکه بازگشایی بوستان‌ها اگر بدون نظارت و کنترل باشد، می‌تواند شهر را دچار مشکل کند، گفت: متأسفانه مردم دچار یک رهاشدگی در حوزه کرونا شده‌اند درحالی‌که مسوولان ما از جمله آقای رییس‌جمهور یک خوش‌بینی غیرواقع‌بینانه دارد.

وی ادامه داد: اگر این رهاشدگی را مدیریت نکنیم، به یک پیک وحشتناک خواهیم رسید و من تقاضا دارم که بازگشایی اصناف غیرضروری همچنان به تعویق بیفتد.

به گفته سالاری، با وجود ممنوعیت زباله‌گردی، اما همچنان ما بر سر برخی مخازن زباله، افرادی را می‌بینیم.

محمدجواد حق‌شناس، رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران نیز از شهردار تهران خواست که به‌طور جداگانه درباره وضعیت مدیریت شهری در این روزهای کرونایی با مردم صحبت کند همچنین با انتقاد از شفاف نبودن آمارها، شهرداری تهران آمار مبتلایان و فوت‌شدگان بر اثر کرونا را به‌طور جداگانه اعلام کند. در پایان ناهید خداکرمی رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران ضمن تقدیر از عملکرد شهرداری تهران در ضدعفونی کردن و شست‌وشوی معابر گفت: اگر این کار انجام نمی‌شد، قطعاً ما در تهران با یک فاجعه روبه‌رو بودیم.

وی ادامه داد: متأسفانه در این روزها برخی گروه‌ها که به شهرداری مرتبط نیستند، به‌طور جداگانه با وانت اقدام به ضدعفونی و سمپاشی معابر می‌کنند؛ این اقدام خطرناک است و باید جلوی آن گرفته شود. ضدعفونی معابر یک کار کاملاً خدمات شهری با پروتکل خاص است.