جهانگیری: استفاده از منابع بانک مرکزی برای کسری بودجه خط قرمز است

گروه کلان| 

معاون اول رییس‌جمهور با تأکید بر اهمیت جایگاه نظام بانکی و به ویژه بانک مرکزی در اقتصاد کشور گفت: بانک مرکزی نقش محوری و تعیین‌کننده در برنامه‌های اقتصادی کشور دارد و مدیران این بانک در جلسات تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی حضوری موثر دارند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، اسحاق جهانگیری روز یکشنبه در جلسه با اعضای هیات عامل بانک مرکزی و مسوولان نظام بانکی کشور؛ شرایط پیش رو را شرایطی خطیر توصیف و تصریح کرد: امروز با پدیده بیماری کرونا که پدیده‌ای جهانی است روبرو هستیم و این بیماری تفاوتی میان اقشار فقیر و غنی، کشورهای صنعتی و غیرصنعتی نمی‌شناسد و آثار این پدیده تا حدی است که مسائل مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جهان را تحت تأثیر قرار داده است. جهانگیری با تأکید بر اهمیت نقش نهادهای مهم و حساس در اقتصاد کشور به ویژه در شرایط کنونی، خاطرنشان کرد: نظام بانکی در این شرایط دشوار، نقشی تعیین‌کننده‌ای دارد و هر ایرانی دلسوز نسبت به آینده کشور به نقش موثر نظام بانکی در اقتصاد کشور و حل مشکلات مردم معترف و آگاه است. معاون اول رییس‌جمهور تصریح کرد: در سال ۹۸ با رشد اقتصادی به خصوص در بخش‌های اصلی نظیر بخش کشاورزی، خدمات و صنعت و معدن مواجه بودیم و در بخش مهار تورم نیز عملکرد موفقی داشتیم در حالی که عده‌ای در داخل و خارج کشور پیش‌بینی‌هایی با تعابیری چون ابرتورم برای سال ۹۸ و ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران متصور بودند. خروجی اقتصاد کشور در حوزه اشتغالزایی در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است به گونه‌ای که سالانه حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد شده و جوانان کشور جذب کار شدند.

معاون اول رییس‌جمهور با تأکید بر اینکه برای مقابله با چالش‌های پیش رو نیازمند مشارکت عمومی و حمایت همه دستگاه‌ها هستیم، گفت: همه باید درک کنند که دولت در چه شرایط دشواری کشور را اداره می‌کند. از یک طرف تحریم‌های بی‌سابقه و ظالمانه امریکا منابع درآمدی کشور را هدف قرار داده و از سوی دیگر با تحریم نظام بانکی و حمل و نقل و بیمه، جلوی تبادلات مالی را گرفته و برنامه‌ریزی‌های متعددی را برای محاصره کامل اقتصادی کشورمان طراحی کرده‌اند. معاون اول رییس‌جمهور کاهش بی‌سابقه بهای نفت و رسیدن آن به زیر ۲۰ دلار را اتفاقی مهم برای اقتصاد ایران و کشورهای تولیدکننده نفت عنوان کرد و گفت: سال ۹۳ که قیمت نفت به ۳۵ دلار کاهش یافت، برخی مسوولان کشورهای منطقه در ملاقاتی که با آنها داشتم اعلام می‌کردند که با این قیمت نفت، قدرت اداره هزینه‌های جاری کشورشان را هم ندارند. جهانگیری اضافه کرد: تحریم‌ها، کرونا، کاهش بهای نفت و رکود جهانی اقتصاد شرایط خطیری را پیش روی اقتصاد ما قرار داده که البته این شرایط خطیر به معنای بن بست نیست چرا که مدیران کشور باید با استفاده از ظرفیت‌ها و راهکارهای مختلف به دنبال حل چالش‌های پیش رو باشند.

معاون اول رییس‌جمهور با تأکید بر اینکه باید برای جلوگیری از آسیب به اقتصاد ملی و نیز اقشار ضعیف جامعه برنامه‌ریزی شود، گفت: در شرایط کرونایی فشار اصلی برطبقات متوسط و ضعیف جامعه وارد می‌شود و ما باید برای بالا بردن تاب‌آوری اقتصاد کشور و جهش تولید به عنوان سیاست اقتصادی مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری برنامه‌ریزی دقیق داشته باشیم.

جهانگیری گفت: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصاددانان این است که دولت ممکن است در چنین شرایطی که با کسری بودجه مواجه می‌شود به سمت منابع بانک مرکزی برود اما هم در جلسه سران قوا و هم در جلسه ستاد اقتصادی دولت در خصوص کسری بودجه دولت بحث و بررسی شد و عدم استفاده از منابع بانک مرکزی به عنوان خط قرمز دولت مورد توافق قرار گرفت. معاون اول رییس‌جمهور با تأکید بر اینکه البته باید به واقعیت‌های پیش رو و مسائل دولت نیز توجه داشته باشیم، خاطرنشان کرد: برخی افراد به گونه‌ای سخن می‌گویند که انگار دولت منابع سرشاری در اختیار دارد اما از آن استفاده نمی‌کند. کسانی که می‌خواهند در این زمینه اظهارنظر کنند باید از بودجه دولت و هزینه‌ها و درآمدها آگاهی کافی داشته باشند. دولت هزینه‌های متعددی نظیر حقوق کارکنان، هزینه‌های بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، نیروهای مسلح و سررسید اوراق مالی دارد که حتی یک روز هم نمی‌توان پرداخت این هزینه‌ها را به تأخیر انداخت. البته مهم‌ترین جهت‌گیری دولت در سال ۹۹ مثل سال ۹۸ کاهش هزینه‌ها است و در این زمینه سختگیری‌هایی اعمال شده و پس از این نیز اعمال خواهد شد.

 انتشار اوراق مالی 

معاون اول رییس‌جمهور یکی از مهم‌ترین راهکارهای دولت برای جبران کسری بودجه را انتشار اوراق مالی دانست و گفت: دولت در سال جاری با پیش‌بینی‌هایی که بانک مرکزی انجام داده و با استفاده از عملیات بازار باز به میزان قابل توجهی اوراق مالی منتشر خواهد کرد.انتشار اوراق مالی به عنوان مهم‌ترین برنامه دولت برای جبران کسری بودجه باید از سوی تیم اقتصادی دولت با محوریت وزارت اقتصاد به صورت جدی دنبال شود چرا که مجلس شورای اسلامی نیز در قانون بودجه مجوز انتشار اوراق مالی به ارزش ۸۰ هزار میلیارد تومان را صادر کرده که البته دولت در نظر دارد بیش از این میزان اوراق منتشر کند.

معاون اول رییس‌جمهور یکی از برنامه‌های دولت را فروش و عرضه دارایی‌های خود در بازار سرمایه عنوان کرد و گفت: عرضه سهام شرکت شستا در همین راستا بوده است و لازم است بانک‌های عامل نیز به شرکت‌های زیرمجموعه خود تکلیف کنند که دارایی‌هایشان را در بازار سرمایه عرضه نمایند. 

بر اساس برآوردهای انجام شده وزارت امور اقتصادی و دارایی، بدون در نظر گرفتن دارایی‌های ملی، نفت و گاز و معادن، دارایی‌های دولت ایران هفت هزار هزار میلیاردتومان است که تکلیف شده حداقل درصدی از این دارایی‌ها را مولدسازی کند و بخشی را به فروش برساند.وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس نیز در همین راستا می‌توانند مجازات‌ها و جرایمی را نیز برای شرکت‌هایی که متعهد شده‌اند ۲۰ درصد سهام شناور خود را عرضه کنند و عرضه نکرده‌اند در نظر بگیرند. معاون اول رییس‌جمهور از آزادسازی سهام عدالت به عنوان فرصتی برای کمک به طبقات ضعیف جامعه یاد کرد و با اشاره به موافقت مقام معظم رهبری برای آزادسازی سهام عدالت در جهت کمک به نیازمندان، گفت: امروز حدود ۵۰ میلیون نفر از جامعه دارای سهام شرکت‌های مختلف در قالب سهام عدالت هستند که فقط ارزش شرکت‌هایی که در بورس هستند به تنهایی ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است.

  35 میلیارد دلار واردات 

جهانگیری در ادامه با بیان اینکه ارز مورد نیاز واردات کالاهای اساسی، مواد اولیه و سایر اقلام برای سال ۹۹ حدود ۳۵ میلیارد دلار است، یکی از برنامه‌های دولت برای تأمین این میزان ارز را حمایت از صادرکنندگان دانست و افزود: بانک مرکزی باید با استفاده از راهکارها و روش‌های مختلف، بسته‌های حمایتی و تشویقی را برای صادرکنندگان تدوین کند و در این راستا ۱۵ کشور همسایه و کشورهایی نظیر چین باید به عنوان هدف اصلی صادراتی مدنظر باشند. معاون اول رییس‌جمهور افزود: البته وقتی قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند، بهای کالاهایی نظیر محصولات پتروشیمی و محصولات فلزی نیز پایین می‌آید اما قادر هستیم حجم صادرات اینگونه اقلام را بالا ببریم تا صادرکنندگان ارز حاصل از فروش این محصولات را وارد چرخه اقتصادی کشور کنند.البته بانک مرکزی از ذخایر ارزشمند ارزی برخوردار است اما هدف این است که تا حد امکان از این ذخایر صیانت شود و برای نیازهای ارزی کشور، این ذخایر مورد استفاده قرار نگیرد. معاون اول رییس‌جمهور با تأکید بر اینکه همه مدیران بانک‌ها باید با استفاده از راهکارهای مختلف به توسعه صادرات غیرنفتی در سال جاری کمک کنند، از بانک مرکزی به خاطر تأمین حدود ۱۵ میلیارد دلار ارز با قیمت چهار هزار و ۲۰۰ تومان در سال ۹۸ برای واردات کالاهای اساسی و اقلام ضروری قدردانی کرد و گفت: البته امسال سقف این منابع ارزی کاهش یافته که امیدواریم بانک مرکزی بتواند با استفاده از راهکارهایی این کمبودها را جبران کند. جهانگیری افزود: سال گذشته با توافقی که با رییس کل بانک مرکزی انجام شد، مقرر شد ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکی به واحدهای تولیدی پیشران تعلق گیرد چرا که این واحدها نقش لوکوموتیو دارند و می‌توانند رشته‌های صنعتی مختلف را به دنبال خود به حرکت درآورند.

  پیام ادغام بانک‌ها

جهانگیری در ادامه به موضوع اصلاح سیاست‌های نظام بانکی کشور اشاره و خاطرنشان کرد: ادغام بانک‌های نیروهای مسلح در بانک سپه از موضوعاتی است که از مدت‌ها قبل مطرح بود و این موضوع مورد بحث بود که آیا لازم است نیروهای مسلح این تعداد بانک داشته باشند؟ البته در میان بانک‌های نیروهای مسلح بانک قوامین مشکلات بیشتری داشت و در یکی از جلسات ستاد اقتصادی که مسوولان رده اول نیروهای مسلح نیز حضور داشتند به این جمع‌بندی رسیدیم که بهتر است نیروهای مسلح از بانکداری کناره‌گیری کنند. جهانگیری اضافه کرد: هفته گذشته آخرین جلسه مرتبط با ادغام بانک‌های نیروهای مسلح برگزار شد و تصمیمات خوبی برای این موضوع اتخاذ شده و با طراحی و برنامه‌ریزی که در این راستا صورت گرفته، در این طرح کمترین هزینه‌ها بر نیروی انسانی و بانک‌ها وارد خواهد شد و پیام ادغام این بانک‌ها این است که نیروهای مسلح به هیچ‌وجه در بانکداری حضور ندارند.

  مطالبات معوق 

جهانگیری همچنین با اشاره به گزارش‌های ارایه شده در جلسه مبنی بر کاهش مطالبات غیرجاری بانک‌ها گفت: بانک‌ها باید توجه داشته باشند همه کسانی که نمی‌توانند بدهی‌های خود را بپردازند افراد سودجو نیستند بلکه شرایط اقتصادی، آنها را با مشکل مواجه کرده است که لازم است به این افراد فرصت داده شود تا بتوانند مشکلات را حل کنند. البته باید با سودجویان و افرادی که با گردن کلفتی بدهی خود را به بانک‌ها نمی‌پردازند، برخورد کرد.

معاون اول رییس‌جمهور در بخش پایانی سخنان خود از بانک‌های عامل خواست در فرایند اعطای ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بنگاه‌هایی که در شرایط کرونا دچار آسیب شده‌اند نهایت سهولت را مدنظر قرار دهند و مقررات و دستورالعمل‌های آسانی برای ارایه تسهیلات در نظر گرفته شود.

در این جلسه رییس کل بانک مرکزی نیز گزارشی از اقدامات در دست اجرای این بانک ارایه کرد و با اشاره به اثرگذاری بالای نظام بانکی بر اقتصاد کشور گفت: اگر مشکلات و مسائل نظام بانکی حل وفصل شود، نظام بانکی قادر خواهد بود قدم‌های بزرگی در مسیر جهش تولید بردارد.

در این جلسه تعدادی از معاونین بانک مرکزی نیز گزارش‌هایی از رئوس برنامه‌های راهبردی برای جهش تولید ارایه کردند و به تشریح رویکردهای بانک مرکزی در حوزه سیاست‌های پولی، سیاست‌های ارزی، حوزه نظارتی و حوزه فناوری‌های نوین پرداختند.

در ادامه این گزارش‌ها پس از تشریح برنامه‌های بانک مرکزی، توضیحاتی در خصوص وضعیت تسهیلات پرداختی شبکه بانکی ارایه و اعلام شد که کل تسهیلات پرداختی طی سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۶ درصد افزایش داشته و توان تسهیلات دهی شبکه بانکی برای سال ۹۹ نیز یازده هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

مدیران عامل بانک‌های ملی، پارسیان، سپه، پاسارگاد، ملت و کشاورزی نیز در این جلسه به نمایندگی از مدیران عامل بانک‌های کشور به بیان دغدغه‌ها و مشکلات شبکه بانکی پرداختند و پیشنهادات خود برای تحقق جهش تولید در سال ۹۹ ارایه کردند.