بدهی 293 هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری |
آمارهای تازه بانک مرکزی مربوط به پایان اسفند 98 نشان می‌دهد که روند رشد بدهی‌های دولت به سیستم بانکی و از جمله به بانک‌ها همچنان ادامه دارد و عمده‌ترین آن بدهی دولت به بانک‌هاست که در سال 98 به میزان 27 درصد رشد کرده و به رقم 293 هزار میلیارد تومان رسیده است یعنی در سال 98 به میزان 62 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.
به گزارش «تعادل»، از مجموع بدهی 400 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی، 362 هزار میلیارد تومان متعلق به دولت است که 69 هزار میلیارد تومان آن بدهی به بانک مرکزی و 293 هزار میلیارد تومان بدهی به بانک‌هاست. همچنین بخش دولتی به میزان 100هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار است که 31 هزار میلیارد تومان را بدهی شرکت‌های دولتی تشکیل می‌دهد. بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز به رقم 110 هزار میلیارد تومان رسیده که 28 هزار میلیارد تومان کاهش داشته و دلیل عمده آن تهاتر بدهی بانک‌ها با بدهی دولت و مطالبات بانک‌هاست که عملا باعث رشد بدهی دولت به بانک مرکزی شده است.
بررسی گزیده آمارهای اقتصادی منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که بدهی بانک‌ها به این بانک معادل ۱۹.۸ درصد کاهش یافته اما بدهی دولت به بانک مرکزی ۴.۴ درصد افزایش یافته است. میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در اسفند سال گذشته که معادل ۱۱۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده نسبت به سال ۱۳۹۷ که معادل ۱۳۸ هزار و ۱۰۰میلیارد تومان بوده، ۱۹.۸ درصد کاهش یافته و دلیل آن تهاتر بدهی‌ها، کاهش اضافه برداشت‌ها و تامین منابع از طریق بازار بین بانکی و بازار باز و اوراق بوده است.
درحالی که طبق این گزارش، میزان بدهی دولت به بانک مرکزی در اسفند پارسال معادل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال قبلش معادل ۴.۴ درصد افزایش داشته است.طبق اعلام بانک مرکزی، میزان بدهی دولت به بانک مرکزی در سال ۱۳۹۷ معادل ۹۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بوده است. میزان دارایی‌های خارجی سیستم بانکی در اسفند سال گذشته معادل ۱۱۶۸۶ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به اسفند سال ۹۷ به میزان ۲۷.۴ درصد با رشد مواجه شده است. بدهی بخش دولتی نیز ۴۰۰۶.۷ هزار میلیارد ریال و بدهی دولت و شرکت‌ها و موسسات دولتی به ترتیب ۳۶۲۲.۷ هزار میلیارد ریال و ۳۸۴ هزار میلیارد ریال بوده که هر یک از آنها به ترتیب در اسفند سال گذشته ۲۰، ۱۹ و ۳۵ درصد نسبت به سال ۱۳۹۷ رشد داشته‌اند. طبق این گزارش، بدهی بخش غیردولتی در اسفندماه سال گذشته معادل ۱۶۲۲۰.۲ هزار میلیارد ریال بوده که به میزان ۲۳.۶ درصد افزایش داشته است.
نقدینگی در مرز 2500 هزار میلیارد تومان
بانک مرکزی روز دوشنبه تازه‌ترین گزیده آمارهای اقتصادی کشور را منتشر کرد که بررسی آن نشان می‌دهد که حجم نقدینگی در اسفند ۹۸ نسبت به مدت مشابه ۹۷ حدود ۳۱.۳ درصد رشد داشته و در پایان سال ۹۸ به بیش از ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان رسید.میزان نقدینگی در اسفند ۹۷ حدود ۱۸۸۲ هزار میلیارد تومان بوده است. میزان رشد نقدینگی در پایان سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۲۳.۱ درصد رشد کرده بود. بانک مرکزی پیش از این اعلام کرده بود که رشد نقدینگی در سال ۹۸ ناشی از فشار شدید تحریم صادرات نفت بر بودجه دولت و از طریق افزایش خالص ارزش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به دلیل خرید ارزهای ۱۲ درصد سهم صندوق توسعه ملی بوده است. بر این اساس، تلاش بانک مرکزی در تشدید نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری و جلوگیری از اضافه برداشت بانک‌ها و کاهش شدید آن و ممانعت از مسابقه نرخ سود بین بانک‌ها و نیز راه‌اندازی عملیات بازار باز و اصلاح رابطه بانک مرکزی با دخل و خرج بودجه دولت از طریق بازارسازی اوراق خزانه منتشره از سوی دولت، در راستای کاستن از نرخ رشد نقدینگی به عنوان منشأ اصلی تورم و بی‌ثباتی اقتصاد کلان است.بانک مرکزی میزان نقدینگی در پایان سال ۹۸ را بیش از دو هزار و ۴۷۲ هزار میلیارد تومان اعلام کرد.
بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در پایان سال ۹۸، حجم نقدینگی را ۲۴ هزار و ۷۲۱.۵ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که نسبت به پایان سال ۹۷ معادل ۳۱.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته ۲۳.۱ درصد بوده است.
خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی
میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در پایان سال ۹۸ به ۵۴۷۰.۲ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ماقبل ۱۷.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دوره مورد بررسی نیز ۱۰۰.۳ هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده ۴.۴ درصد افزایش است. این گزارش حاکی است، میزان دارایی‌های خارجی در این بخش با ۳۷.۵ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال ماقبل به ۶۲۱۵.۸ هزار میلیارد ریال رسیده و حجم اسکناس و مسکوک نیز با رشد ۱.۸ درصدی، ۹۰ هزار میلیارد ریال است.
سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی با ۳۹.۷ درصد افزایش به ۲۸۲۳.۸ هزار میلیارد ریال رسید. همچنین بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی نیز در دوره پایان سال ۹۸ با ۱۹.۸ درصد کاهش به ۱۱۰۷.۵ هزار میلیارد ریال رسیده است.
میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تجاری کشور در پایان سال گذشته ۷۶۹.۹ هزار میلیارد ریال است که نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن ۳۴.۳ درصد رشد نشان می‌دهد. سپرده بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی نیز ۵۵۳.۳ هزار میلیارد ریال بوده که ۲۶ درصد افزایش یافته است. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تجاری در دوره مورد بررسی، ۸۰۱۳.۹ هزار میلیارد ریال بوده که به نسبت پایان سال ۹۷ دارای ۲۶.۸ درصد رشد است و میزان بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی در پایان اسفند ۹۸ به ۴۳.۴ هزار میلیارد ریال رسیده که ۴۸.۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال ماقبل افزایش داشته است.
بر پایه این گزارش، میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تخصصی در پایان سال گذشته ۱۸۳۹.۸ هزار میلیارد ریال است که نسبت به دوره مشابه سال ماقبل ۶۵.۲ درصد رشد یافته است. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تخصصی در این دوره رقم ۸۲۳۳.۵ هزار میلیارد ریال است که ۳۲.۲ درصد رشد دارد. همچنین میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی ۴۵۴.۳ هزار میلیارد ریال است که معادل ۴.۹ درصد نسبت به پایان سال ۹۶ کاهش داشته است.
