نفس عمیق بورس برای سوددهی بیشتر

روز سوم بورس نیز همانند پیش‌بینی‌ها بود و صف‌های خرید و فروش در میان سهامداران بازار رد و بدل می‌شد. درست است بازار طی 10 روز اخیر خود اغلب روند تعادلی روبه بالا به خود دیده اما؛ جهت و روند قیمتی آن تغییر چندانی نداشته و تنها شاهد خرید و فروش سهام با قیمت‌های چندهفته اخیر توسط سرمایه‌گذاران بورسی هستیم و آن‌گونه که به نظر می‌رسد با وجود نزول چهارماه گذشته بورس همچنان بازار سهام از سوی تصمیمات ناپخته دولتی در معرض خطر قرار داد.

بازار سرمایه هفته گذشته روند خوب و معقولی داشت و اغلب سهامداران به صورت متناسب به خرید و فروش سهام می‌پرداختند که باعث شد بازاری متعادل رو به بالا داشته باشیم. با شروع دومین ماه پاییز وضعیت بورس در مقایسه با هفته گذشته خود کمی تغییر کرد و بازارسهام در روز یکشنبه به صورت کوتاه‌مدت منفی شد و شاخص کل این بازار در ساعات اولیه افتی حدود 2 درصد را در کارنامه خود به ثبت رساند و در پایان عقبگردی حدود 7 هزار و 688 واحدی را تجربه کرد. همین عقبگرد باعث شد که شاخص بازار به یک میلیون و 358 هزار و 848 واحد رسید و تقربیا 0.55 درصد از میانگین قیمتی وزنی سهام در نمادهای بازار کاسته شد، در فرابورس نیز وضعیت به همان‌گونه بود و شاخص کل فرابورس 161 واحد معادل یک درصد افت داشت و به سطح 16 هزار و 480 واحد رسید و بر این اساس وضعیت بورس در روز یکشنبه به صورت منفی یاد می‌شود اما؛ روز دوشنبه کمی وضعیت بازار تفاوت داشت و تنها گروه فلزات اساسی بودند که وضعیت ناگواری به خود دیدند و دیگر سهام موجود در بازار به نسبت روز یکشنبه وضعیت مناسب‌تری داشتند و شاخص کل بورس روز گذشته یعنی دوشنبه با 16 هزار و 690 واحد افزایش رقم یک میلیون و 375 هزار واحد را ثبت کرد. شاخص کل با معیار هم وزن نیز 4923 واحد افزایش یافت و به رقم 387 هزار و 614 واحد رسید. معامله گران نیز یک میلیون معامله به ارزش 117 هزار و 353 میلیارد ریال انجام دادند. شاخص کل نیز 1.2 درصد رشد داشت و شاخص هم وزن نیز 1.3 درصد صعود کرد. همچنین آخرین قیمت 287 نماد حداقل سه درصد درمقایسه با روز گذشته افزایش داشته و 156 نماد نیز با کاهش سه درصدی قیمت همراه بود و در مجموع ارزش معاملات خرد در بازارسهام به 13 هزار و 810 میلیارد تومان رسیده است.

با وضعیت پیش آمده به نظر می‌رسد این تعطیلی دو هفته‌ای می‌تواند به نفع بورس و بازار سهام باشد و این درحالی است که انتظار فراز و فرود و خرید و فروش مناسبی در بازارهای موازی نمی‌رود چراکه؛ ویروس کرونا و تعطیلات باعث شده که بسیاری از این بازارها از رونق بیفتند و باز هم مانند ابتدای سال مردم به دنبال بازاری برای سرمایه‌گذاری در دوران تعطیلات به بورس و بازارسرمایه پناه بیاورند و با این وجود می‌توان دراین خصوص فکر کرد بورس تهران مجالی یافته که به شرایط گذشته و رونق خود باز گردد و اینکه آیا این اصلاحات و افت‌های چهارماهه گذشته در دوهفته تعطیلات جبران می‌شود کمی جای تامل دارد اما؛ به‌طور کلی نمی‌توان نزول شدیدی برای بازار متصور بود زیرا در چهارماه گذشته بازار به پایین‌ترین حد خود یعنی کف بازار رسیده است. اگر وضعیت بازار را طی یک هفته وده روز گذشته بررسی کنیم می‌توان دریافت که این نزول روز یکشنبه شاخص را منفی کرد چراکه؛ بازار در پی تعادل است و این روند صعود و نزول کوتاه در رسیدن بازار به تعادل موثر است.

   امید به کدال‌ و دلار

یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شد که بازار طی روزهای گذشته مثبت شود، امید به گزارش‌های ماهانه است که توانسته یک کف تحلیلی مناسب و امنی را برای اغلب نمادهای بازار ایجاد کند. درست است این عامل از سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذار دیگر تفاوت می‌کند اما؛ تغییری که بتوان آن را در جریان فعالیت شرکت‌ها معنادار تلقی کرد در کنار تقلیل انتظارات تورمی ناشی از کاهش ریسک‌های سیستماتیک مشرف بر اقتصاد ایران، می‌تواند بازار را برای تداوم روند صعودی در روزهای پیش‌رو آماده کند. با یک نگاه کلی به وضعیت کدال می‌توان دریافت که عملکرد ماهانه نمادها به‌طور کلی مناسب و خوب بوده است. 

نقش دلار نیز در وضعیت بازار سهام مهم است، بازار سرمایه پس از شروع ریزش‌ها از نوزدهمین روز مردادماه حدود 900 هزار واحد از ارتفاع خود را از دست داد و در این ریزش‌های بورس، نرخ دلار تا 23 هزار تومان نیز رسید و اکنون نیز حدود قیمت 26 هزارتومان معامله می‌شود. این افزایش نرخ دلار در کنار کاهش ارزش ریال باعث شد که اقبال‌ها به سمت و سوی نمادهای کامودیتی محور برود همچنین خوش‌بینی بازار به P/E و آینده‌نگری حدود 10 واحد است و باتوجه به میزان تورم و تحریم‌ها این خوش‌بینی کمی دور از انتظار است و به‌طور کلی طبیعی است که اغلب سهامداران به سمت و سوی سهم‌های کادمویتی محور در بازار بروند. 

در این میان خوش‌بینی به پایان کرونا تاثیر مهمی روی بازار داشته است و اغلب بازارهای جهانی و از جمله بورس ایران پس کشف واکسن کرونا وضعیت بهتری خود گرفته و این موضوع باعث شد که قیمت فلزات اساسی و محصولات پتروشیمی افزایش پیدا کند اما؛ طی چند روز گذشته نرخ دلار جهانی کاهش یافته و اگر این کاهش ادامه‌دار باشد وضعیت خوبی را نمی‌توان برای بازارهای اقتصادی متصور بود.

این نکته نیز حائز اهمیت است که قیمت‌گذاری‌های دستوری به زیان بازار سرمایه عمل کرده و موجب شده تاحدودی بی‌اعتمادی در بازار سرمایه تزریق شود. این قمیت‌گذاری دستوری به روند نزولی بازار جانی بیش از پیش بخشید برای مثال؛ اختلافات میان وزارت نفت و اقتصاد در خصوص عرضه پالایش یکم مهم‌ترین جرقه‌ای بود که باعث شد بورس روند ریزشی به خود بگیرد و در این میان تصمیمات یک روزه مدیران و مسوولان بورسی نیز بی‌تاثیر نبود چراکه؛ به صورت شبانه مصوبات بازار را تصویب می‌کردند و شفاف‌سازی درستی برای سهامداران انجام نمی‌دادند. 

علیرضا تاجیر، کارشناس بازارسرمایه نیز درخصوص عوامل تاثیرگذار در بازارسرمایه گفت: افزایش سود بین‌بانکی نیز یک نوع ریسک محسوب می‌شود. سود بانکی یعنی حداقل نرخ بازده بدون ریسک و این موضوع در محاسبات تاثیر منفی برای بورس و بازار سرمایه خواهد داشت و زمزمه‌های افزایش این سود در بازارهای مالی شنیده می‌شود که هرچند به ظاهر با این افزایش مخالفت می‌شود اما؛ در عمل سود بین بانکی افزایش یافته و این موضوع به عنوان یک تهدید بالقوه در بازار سرمایه اثرگذار است و به غیر بازار سرمایه در اقتصاد ملی نیز تاثیر دارد چراکه؛ منجر به افزایش حجم نقدینگی می‌شود و پشتوانه خاصی نیز دارا نیست.

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه نیز در این خصوص گفت: در مجموع چند عامل باعث شد که روند بازار به سمت و سوی نزولی بودن تغییر یابد: نرخ بهره قیمت‌گذاری دستوری اختلاف در مورد برخی از صنایع مهم از جمله پالایشی‌ها، وجود حجم مبنا در بازار سرمایه و دامنه نوسان کوچک همچنین عدم آموزش کافی سهامداران حقیقی و نبود بسترهای گسترده و در دسترس همانند؛ سرمایه‌گذاری مثل صندوق سبدگردان‌ها و مشاوره‌های کم. تمامی این موارد دست به دست هم دادند تا یک روند اصلاحی عمیق در بازار داشته باشیم و باتوجه به اینکه در یک وضعیت یک و نیم برابر در مقایسه با ابتدای سال جاری هستیم عملاً شاید کارنامه بازار سرمایه به صرف نظر از افرادی که در تابستان وارد بازار سرمایه شده‌اند. برای کسانی که بلند‌مدت در بورس هستند یک بازار مثبت و سود ده داشته‌ایم و اگر به صورت بلندمدت نگاه کنیم عملا رفتار هیجان زده برخی از سهامداران و عدم استفاده افراد کم تجربه از صندوق‌ها و مشاورهای با تجربه می‌تواند وضعیت بازار را تغییر دهد و سهامداران و سرمایه‌گذاران بورسی باید به این نکته توجه کنند که با دید بلندمدت وارد بورس شد.