سرخ‌پوشی بورس‌های جهانی به واسطه کرونا

در شرایطی که دست کم نتایج بالینی اولیه سه واکسن برای مقابله با کرونا چشمگیر گزارش شده است، روز به روز شماری بیشتری از مردم جهان جان خود را بر اثر ابتلا به این ویروس مرگبار از دست می‌دهند اما همچنان امیدواری‌ها به تغییر جدی وضعیت در فصل بهار سال آینده وجود دارد. در اروپا خبر شرکت نکردن مجدد آنگلا مرکل برای صدراعظمی آلمان در انتخابات 10 ماه دیگر این کشور بر روند معاملات اثرگذار بوده است. در روندی که می‌تواند روی مخارج مصرف‌کننده و به دنبال آن روی رشد اقتصادی امریکا تاثیر منفی بگذارد، متوسط درآمد شهروندان امریکایی تا پایان ماه اکتبر نسبت به ماه قبل 0.7 درصد افت کرده که این رشد منفی، نخستین عقب گرد سه ماه اخیر محسوب می‌شود. در امریکا بار اصلی رشد (حدود دو سوم کل وزنه رشد) روی دوش مخارج مصرفی قرار دارد و این نگرانی وجود دارد که روند رو به رشد اقتصادی در سه ماهه پایانی سال آهسته‌تر شود. اقتصاد امریکا هنوز به سطح قبل از آغاز بحران کرونا باز نگشته است. 

بازارهای جهانی متاثر از اخبارهای مربوط به پیشرفت‌های دارویی در مقابله با کرونا و روی کار آمدن دولتی معتدل‌تر در امریکا نسبت به آینده امیدوارتر شده‌اند. طبق اعلام بایدن، ژانت یلن، رییس سابق بانک مرکزی امریکا به عنوان وزیر خزانه داری دولت وی فعالیت خواهد کرد که این مساله به معنای همکاری نزدیک‌تر و توافق نظر بیشتر بین دو نهاد اصلی پولی و اقتصادی امریکا (وزارت خزانه داری و فدرال رزرو) با یکدیگر است. این مساله به ویژه از آن جهت اهمیت دارد که در حال حاضر، اختلاف نظرها بین مقامات امریکایی بر سر تداوم حمایت‌های اقتصادی بالا گرفته است و استیون منوچین و وزیر خزانه داری امریکا از رویکرد فعلی بانک مرکزی این کشور در قبال کسب و کارها انتقاد کرده و گفته است کسب و کارها نیازمند دریافت کمک‌های بلاعوض هستند تا وام‌هایی با شروط بازپرداخت سنگین و اکنون کنگره باید با ورود به این موضوع، راه را برای تغییر مسیر مجدد مسیر نقدینگی و هدایت آن به بخش‌های نیازمند اقتصادی هموار کند. کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل نسبت به ورود 130 میلیون نفر به فقر در جهان بر اثر کرونا هشدار داده است.

 انتظار می‌رود رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته از کشورهای در حال توسعه (به‌طور نسبی) در سطح پایین‌تری قرار داشته باشد و اقتصاد جهانی به دنبال تعطیلی واحدهای مختلف اقتصادی و اخلال در زنجیره تجارت جهانی با بدترین بحران اقتصادی دو دهه اخیر خود مواجه شود. البته سال آینده رشد مثبت اقتصادی از سر گرفته خواهد شد اما دست کم تا سال 2022 طول خوهد کشید تا میزان تولید ناخالص داخلی جهان به سطح قبل از همه‌گیری بازگردد. موسسه مالی بین‌الملل در گزارشی با اشاره به طولانی شدن همه‌گیری کرونا و مشکلات پیش آمده برای شرکت‌ها و دولت‌ها در بخش مالی پیش بینی کرد تا پایان امسال مجموع بدهی جهانی به سطح بی‌سابقه 277 میلیارد دلار برسد. طبق اعلام این موسسه که دارای 400 زیرمجموعه بانکی بزرگ در جهان است، در حال حاضر مجموع بدهی جهانی به 272 تریلیون دلار رسیده که این رقم 15 تریلیون دلار بیشتر از رقم ثبت شده سال قبل است. پیش از این نیز برخی از نهادهای بین‌المللی مهم نظیر صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نسبت به کاهش شدید رشد اقتصادی جهان در سال جاری هشدار داده بودند.

مرکز آمار آلمان در گزارشی اعلام کرد بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا در سه ماهه سوم سال 2020 به میزان 8.5 درصد بزرگ شده که این رشد، بهترین رشد اقتصادی آلمان در طول یک دهه اخیرمحسوب می‌شود. همچنین در مقایسه با رشد مشابه فصل قبل نیز رشد اقتصادی 18.3 درصد بیشتر شده است. یوسف عباسی، کارشناس ارشد سرمایه‌گذاری در موسسه استون ایکس گفت: در حال حاضر بازارهای جهانی خود را در یک موقعیت سردرگم‌کننده یافته‌اند، از یک طرف این نگرانی وجود دارد که در کوتاه‌مدت تلفات ناشی از کرونا کماکان بالا باشد و تا رسیدن واکسن خسارت‌های جانی و اقتصادی آن ادامه داشته باشد و از سوی دیگر این خوش‌بینی وجود دارد که پس از غلبه بر کرونا نرخ رشد به سطوح بالایی برسد. 

در بورس امریکا و وال استریت، بیشتر شاخص‌ها نزولی بودند تا جایی که دو شاخص از سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین‌تری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با 0.58 درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح 29 هزار و 872.47 واحد بسته شد. شاخص «اس‌اند پی 500» با 0.16 درصد ریزش تا سطح 3629.65 واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی امریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با 0.48 درصد صعود در سطح 12 هزار و 94.40 واحدی بسته شد. در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص «فوتسی 100» بورس لندن با 0.44 درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح 6362.96 واحد بسته شد. شاخص «دکس 30» بورس فرانکفورت در آلمان با ریزش 0.02 درصدی و ایستادن در سطح 13 هزار و 286.57 واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص «کک 40» بورس پاریس با افت 0.08 درصدی در سطح 5566.79 واحد بسته شد. در مادرید شاخص «ایبکس 35» 0.74 درصد پایین رفت و به 8104.60 واحد رسید.

در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد خوبی داشتند؛ تا جایی که شاخص "نیک کی 225 " بورس توکیو ژاپن با صعود 0.91 درصدی تا سطح 26 هزار و 537.31 واحدی بالا رفت. شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگ‌کنگ 0.06 درصد بالا رفت و در سطح 26 هزار و 819.45 واحد بسته شد. در چین شاخص «شانگهای کامپوزیت» صعود 0.56 درصدی را تجربه کرد و در سطح 4919.58 واحد بسته شد.

در استرالیا شاخص «اس‌اند پی اس‌اند ایکس 200» بورس سیدنی با 0.18 درصد ریزش و ایستادن در سطح 6636.38 واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص «تاپیکس» ژاپن صعودی بود.

ویروس کرونا وضعیت تمامی اقتصادها را سخت کرده است و روز به روز به میزان مبتلایان و کسانی که جان خود را از طریق این ویروس از دست می‌دهند افزوده می‌شود و نتایج مثبت واکسن‌های کرونا نیز نمی‌تواند این وضعیت را تغییر بدهد و اگر میزان ابتلا به کرونا بدین گونه پیش رود وضعیت خوبی را نمی‌توان برای اقتصادهای جهانی متصور بود.