راند آخر در بورس
محسن عباسی
واقعا جو به‌هم ریخته‌ای در بورس حاکم شده است و من ترجیح دادم تا پایان این جو غیرعقلانی که فقط و فقط دستکاری دستوری می‌تواند آن را توجیه کند در خصوص اتمسفر کلی بازار اظهارنظری نداشته باشم. جایی که قیمت‌های جهانی نفت و فلزات افزایش چشمگیری داشته، دلار ۲۶ هزار تومان است، بازارهای موازی کم‌نوسان هستند و در رکود فرو رفته‌اند، قیمت‌های بورس کالا افزایش قابل توجهی داشته و سود‌سازی شرکت‌ها در وضعیت بسیار عالی در ۹ ماه اول سال قرار دارد. در این شرایط عقلانی نیست که بورس این‌گونه ریزش کند. قطعا یک عامل غیراقتصادی باعث ریزش بورس است که آن هم به صورت بی‌وقفه عرضه می‌کند. برای این عرضه هم هر بار دلیلی می‌تراشد از احتمال جنگ و شایعه در خصوص مقامات کشور و حالا هم دعوای زرگری وزیران را دست‌مایه عرضه قرار داده است. در خصوص موضع‌‌گیری وزیر صنعت درباره عرضه خارج از بورس کالا چند نکته وجود دارد: نخست؛ مشخص است که این اصرار در صورت عملی شدن چیزی به جز رانت نخواهد بود و رزم‌حسینی قطعا در دولت بعدی با مشکلات قضایی روبرو خواهد شد. او فعلا نقش پلیس بد را بازی می‌کند و نیک می‌داند که چند ماه بعد هم رفتنی است بنابراین روی موضوعی دست گذاشته است تا عملیات روانی سنگینی علیه بورس به وجود آید. جبهه دیگر نیز در داخل بورس فعال است و بی‌محابا عرضه می‌کند. این تاکتیک فعلا جواب داده و در کمال ناباوری هرگونه برگشت جزئی بازار را نیز ناممکن کرده است. قضیه فولاد صرفا یک بازی روانی است و به نظرم نه رزم‌حسینی و نه سایر وزارتخانه‌ها امکان ایجاد چنین رانتی با این همه حساسیت رسانه‌ای و پیگیری قضایی را ندارند.
به نظر می‌رسد برخی از این اقدامات برای آشفته‌تر کردن فضای اقتصادی عملیاتی می‌شود. اما این کار چه فایده‌ای دارد؟ از منظر اقتصاد سیاسی تلاش می‌کنم تا موضوع را ارزیابی کنم. بعید است که رییس‌جمهوری دولتش را این‌گونه تمام کند و بورس ارزان و پر از مساله را دو دستی به دولت بعدی تحویل بدهد. به نظر من رییس‌جمهوری روحانی، بورس را برای راند آخر نگه داشته است. شاید آبان و آذر برای این بازی زود بود و به همین علت بورس پایین نگه داشته شد و با وجود بهبود وضعیت سودآوری شرکت‌ها و بهبود قیمت جهانی نفت و فلزات هر بار بورس منفی‌تر شد. کار دولت با بورس تمام نشده و به نظر من وقتی زمانش برسد (مثلا بعد از تصویب بودجه یا بهمن ماه و شرایط خاصش یا هر روز دیگری) دعوای زرگری وزیران هم تمام خواهد شد، دستورات و ژست‌های حمایتی از راه خواهند رسید و بار دیگر بورس بر مدار رشد قرار خواهد گرفت، منتها این‌بار در صورت چند برابر شدن قیمت نیز کسی بر طبل حباب نخواهد کوبید. اصلاح بنیادین و قیمتی بورس خیلی وقت است تمام شده و ریزش‌های بیشتر صرفا دستکاری بورس است و هیچ عنوان دیگری ندارد. واقعا توصیه‌ای برای کسی ندارم اما تجربه نشان داده است که شرایط اینچنینی دوام زمانی زیادی ندارد و مجموعه خریداران این روزها بعد از گذشت این هیجانات به سود خواهند رسید. با رکود بازارهای موازی امکان کسب سود از بازارهای موازی وجود ندارد و خروج پول از بورس به قصد سرمایه‌گذاری در املاک وخودرو و... برای جبران کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها بسیار پرریسک است. من به شخصه منتظر اتمام این بازی هستم و همچون پانزده سال گذشته که کسب و کارم در بورس بوده، منتظر پایان این جو منفی هستم که هیچ‌وقت طولانی نبوده است. خانم‌ها، آقایان روز و روزگاری تازه در راه است.
