شورش ترامپ
زهرا سلیمانی|150سال پس از پایان جنگ‌های داخلی امریکا که حد فاصل سال‌های 1861 و 1865میلادی، بین ایالت‌های شمالی به رهبری آبراهام لینکلن جمهوری‌خواه و 11 ایالت جنوبی تحت فرمانروایی جفرسون دیویس رییس‌جمهور کنفدراسیون به وقوع پیوست و باعث کشته شدن بیش از 8میلیون امریکایی و از میان رفتن 90 درصد صنایع این سرزمین شد، ایالات متحده یک‌بار دیگر در عصر روز چهارشنبه (بامداد پنجشنبه)، تجربه دیگری از دگرگونی‌های عظیم اجتماعی و اقتصادی را در جریان حمله طرفداران ترامپ به کنگره و کشته شدن حداقل 4شهروند امریکایی تجربه کرد. رخدادی که جهان را در بهت و حیرتی عمیق فرو برد و دورنمایی مبهم از وضعیت آینده بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را پیش روی جهانیان تصویرسازی کرد. بازارهای اقتصادی و سرمایه‌گذاران که بعد از انتخاب بایدن و شکست ترامپ در انتخابات به استقبال این تغییر و تحولات رفته بودند، بعد از حمله مسلحانه طرفداران ترامپ، برای هر اقدامی دست نگه داشتند تا بعد از مشخص شدن وضعیت، دست به تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری بزنند.بر این اساس و در شرایطی که بر اساس گزارش سی‌ان بی‌سی، شاخص میانگین صنعتی داوجونز و اس‌اندپی۵۰۰ (500شرکت برتر امریکا) در روز چهارشنبه به بالاترین حد خود رسیده بود، حمله طرفداران ترامپ به کنگره باعث شد تا برای مدتی این روند رو به رشد متوقف شود. طلا و نفت با افزایش قیمت مواجه شدند و روند سرمایه‌گذاری‌ها با رشد منفی مواجه شد. در این میان بیت‌کوین توانست به رشد فزاینده خود ادامه دهد و در شمایل پادشاه تازه بازارهای اقتصادی خود را معرفی کند. اما با وجود این تحولات تحلیلگران اعلام کردند هنوز برای ارزیابی دقیق در خصوص بازارها زود است و باید منتظر روزهای آینده باشیم تا بتوان تاثیر دقیق تحولات اخیر در بازارهای اقتصادی را رصد کرد.
سکانس اول
همه راه‌ها به کودتا ختم می‌شود
انتخابات چهارشنبه عصر سنای جورجیا در شرایطی پایان یافت که پیروزی هر کدام از جناح‌های جمهوری‌خواه و دموکرات در آن می‌توانست ترکیب کلی مجلس سنای امریکا را به نفع آن جناح تغییر دهد. اگر بایدن می‌توانست اکثریت سنا را کنار خود داشته باشد از نظر اقتصادی این معنای کلی را برای بازارها و فعالان اقتصادی در بر داشت که راهبردهای تازه‌ای برای رونق اقتصادی در قالب بسته‌های حمایتی درپیش خواهد بود. در شرایطی که تحت تاثیر پیشتازی نامزدهای دموکرات در جورجیا بازارهای سهام روز خوبی را پشت سر می‌گذاشتند ناگهان خبر رسید که بعد از سخنرانی تحریک‌آمیز ترامپ، طرفداران مسلح او راهی کنگره شده‌اند و با عبور از گیت‌های حفاظتی، کنگره را تحت اشغال خود درآورده‌اند. نشست مجلس نمایندگان و سنای امریکا روز چهارشنبه در شرایطی برگزار شد که دونالد ترامپ نامزد بازنده انتخابات ریاست‌جمهوری مدعی بود مایک پنس اختیار بازگرداندن آرای انتخابات را دارد، هرچند پنس اعلام کرد که بطور یکجانبه، شخصا چنین اختیاری را نخواهد داشت.همین اعلام نظر مایک پنس باعث شد تا ترامپ با انتشار توییتی 122کلمه‌ای اعلام کند: «مایک پنس شهامت کافی برای انجام دادن کارهایی که جهت محافظت از کشور و قانون اساسی امریکا لازم بود را ندارد. او می‌توانست به ایالت‌‌ها فرصت دهد مجموعه‌ای از واقعیت‌های اصلاح‌شده را تأیید کنند نه واقعیت‌های متقلبانه یا غیردقیق را. امریکا خواستار حقیقت است.» بعد از این کش و قوس‌های ارتباطی بود که طرفداران مسلح ترامپ که تعداد آنها به مراتب بیشتر از نیروهای حفاظتی و پلیس بود را برآن داشت تا ساختمان کنگره را اشغال کنند. بعد از حضورر طرفداران ترامپ در کنگره بود که برای ساعاتی جهان و بازارهای مالی در نگرانی عمیق ناشی از تحولات امریکا فرو رفتند.
سکانس دوم
در پس هر قاعده فریبی نهفته است
در شرایطی که ترامپ تصور می‌کرد با استفاده از اهرم فشاری که طرفدارانش ایجاد خواهند کرد، می‌تواند زمینه مستحکمی برای بازگشت پرقدرت خود یا یکی از نزدیکانش را در انتخابات 2024فراهم کند، اما تحولات به گونه‌ای رقم خورد که حتی نزدیک‌ترین حامیان ترامپ نیز از او برائت جستند. به گونه‌ای که خبر رسید چهره‌هایی چون پمپئو نیز در حال بررسی برکناری ترامپ هستند. بلافاصله پس از شلیک نخستین گلوله‌ها و انتشار خبر یک بانوی امریکایی در حادثه، ورق به نفع بایدن و حزب دموکرات برگشت. بعد از این حادثه بود که پیام‌های انزجار از ترامپ یکی یکی از راه رسیدند. چهره‌هایی چون میت رامنی سناتور جمهوری‌خواه ترامپ را مسبب اصلی این شورش قلمداد کردند.
در این شرایط، ترامپ که خود را بازنده این حوادث می‌دید، بلافاصله با انتشار توییتی دیگر از هوادارانش که به ساختمان کنگره هجوم برده بودند، خواست با وجود تقلب گسترده و مساله‌ای که به زعم وی «دزدیده شدن انتخابات» عنوان شده بود از خشونت اجتناب کنند و به خانه‌های‌شان برگردند. توییت‌هایی که نه تنها از آتش اعتراضات کم نکرد بلکه از منظر تحلیلگران باعث زبانه کشیدن بیشتر شراره‌های آتش عنوان شد.
از سوی دیگر بایدن با برگزاری نشست خبری اعلام کرد: «در این ساعت، دموکراسی ما تحت حملات بی‌سابقه‌ای قرار گرفته که تاکنون شاهد آن نبودیم. چیزی که شاهد آن هستیم، بخش کوچکی از افراطی‌هایی هستند که به بی‌قانونی پایبند هستند.» بایدن تاکید کرد: «این اعتراض نیست، این شورش است. امروز، یادآور دردناکی است از اینکه دموکراسی بسیار شکننده است. این یک نمایش فجیع است که باید جلوی آن بایستیم. رییس‌جمهور ترامپ باید مقابل آن بایستد.»
سکانس سوم
تلاش برای بازگشت آرامش به شهر
بعد از اظهارات بایدن بود که فرماندار واشنگتن از منع آمد و شد و حکومت نظامی در این شهر خبر داد. رخدادی که حتی در بحبوحه جنگ جهانی دوم و نبرد پرل هاربر نیز سابقه نداشته است.بعد از اعلام حکومت نظامی و منع آمد و شد و برخورد پلیس با اعتراض‌کنندگان، خبرگزاری‌های «آسوشیتدپرس» و «رویترز» به نقل از مسوولان امنیتی کنگره امریکا خبر دادند که شورش در کنگره بعد از ۴ ساعت پایان یافته و امنیت به این نهاد امریکایی بازگشته است. با بازگشت آرامش به کنگره، فرماندار ایالت «ایلی‌نوی» در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تلاش‌های ترامپ برای تشویق به کودتا، خیانت بزرگی است و باید او را فورا استیضاح و از قدرت برکنار کرد.» فرماندار جمهوری‌خواه ایالت «ورمونت» نیز خواستار برکناری یا استعفای ترامپ از ریاست‌جمهوری شد. برنی سندرز سناتور دموکرات نیز گفت: «ترامپ مستقیما مسوول آشوبی است که رخ داده و در تاریخ به عنوان خطرناک‌ترین رییس‌جمهور شناخته خواهد شد. الهان عمر نماینده مجلس امریکا در حال تهیه لایحه استیضاح ترامپ است. متعاقب این اظهارات، رسانه‌های امریکایی به نقل از کمپانی توییتر گزارش دادند که دسترسی ترامپ به حساب کاربری‌اش به مدت ۱۲ ساعت تعلیق شده و در صورت تکرار نقض قوانین این شبکه اجتماعی، به صورت دایم مسدود می‌شود. بر اساس اعلام دادستان ارشد امریکا، رییس‌جمهور این کشور ممکن است از بابت تحریک به خشونت در اعتراضات اخیر واشنگتن دی.سی با طرح اتهام فدرال و پیگرد قانونی مواجه شود.
خبرنگاران از شروین پرسیدند آیا رییس‌جمهور امریکا ممکن است از بابت نقشش در «تحریک» حامیانش برای حمله به ساختمان کنگره با طرح اتهام و پیگرد قضایی مواجه شود. او پاسخ داد: نمی‌خواهم یک حرف را چند بار تکرار کنم. ما در این زمینه همه نقش‌آفرینان را بررسی می‌کنیم. هر کسی که نقشی داشته و هر موردی که مدارکی از وقوع یک جرم وجود دارد. متعاقب این تحولات و در شرایطی که ترامپ تصور می‌کرد با اهرم فشار طرفدارانش می‌تواند روند اعلام پیروزی بایدن در انتخابات را با چالش مواجه کند، تحولات بعدی نشان داد که راهبردهای بایدن برای عبور از چالش‌ها اثرگذار‌تر بوده است. بلافاصله پس از این تحولات نمایندگان کنگره برای بررسی بازگشتند و پیروزی بایدن را اعلام کردند.
سکانس چهارم
واکنش بازارهای اقتصادی به شورش ترامپ
در حالی که بازارها بعد از انتخاب بایدن با تحولات مثبت به استقبال رویکردهای تازه رفته بودند، حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره بازارها را با شوک روبه رو ساخت، ضمن اینکه خرید و فروش‌ها متوقف شد و برخی بازارها مانند طلا دچار سکته قیمتی شدند. یکی از سناریو‌های پیش روی بازار طلا تنش و مشاجره درباره نتیجه انتخابات امریکا بود. در این سناریو قیمت طلا افزایشی بود. در روزهایی که تحولات سیاسی امریکا با استقبال فعالان اقتصادی مواجه شده بود، شورش طرفداران ترامپ این روند را با وقفه مواجه ساخت. روز گذشته انتخابات ایالت جورجیا برای سنا به مرحله آخر رسید.اعلام پیروزی بایدن و به دست آوردن اکثریت سنا توسط دموکرات‌ها برای بازارها به معنای رونق در فضای کسب و کار و از راه رسیدن بسته‌های مالی حمایتی گسترده بود. این روند در ساعات قبل از شورش ترامپ، تحت تاثیر پیشتازی نامزدهای دموکرات در جورجیا باعث شد تا بازارهای سهام نشانه‌های مثبتی از رشد را بروز دهند. بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، شاخص میانگین صنعتی داوجونز و اس‌اندپی۵۰۰ در روز چهارشنبه به بالاترین حد خود رسیدند. شاخص داو جونز ۴۶۶ واحد یا 1.5 درصد صعود کرد. داو جونز در اوایل روز کاری چهارشنبه برای مدت کوتاهی بیش از ۶۰۰ واحد افزایش یافت S&P ۵۰۰ نیز حدود یک درصد پیشرفت کرد. این روند اما پس از ورود معترضان به ساختمان کنگره امریکا ، درحالی که نمایندگان مجلس برای شمارش آرای کالج و اعلام جوبایدن به عنوان برنده انتخابات، به بالاترین سطح خود رسید. بر اساس گزارش کیتکو، درحالی که نمایندگان مجلس در حال بحث در مورد صدور گواهینامه پیروزی جو بایدن رییس‌جمهور منتخب بر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور مستقر بودند، طلا از پایین‌ترین سطح روزانه خود افزایش پیدا کرد. طلا در روزی که گذشت با یک ریزش سنگین به قیمت به ۱۹۰۶ دلار رسید، اما در ادامه توانست تا حدی از زیان خود را جبران کند و کمی بالا برود. در پایان روز کاری قبل طلا در سطح ۱۹۱۸ دلار بسته شد که در مقایسه با قیمت بسته‌شده در روز سه‌شنبه ۳۰ دلار کمتر بود. درست در همان زمانی که تظاهرکنندگان طرفدار ترامپ با نقض موانع امنیتی وارد سنای امریکا شدند. معاملات آتی طلای فوریه با ۱۹۲۳ دلار معامله، 1.57 درصد کاهش در روز را به همراه داشت، روندی که در ساعات پس از شورش نیز دوام پیدا کرد.
سکانس پنجم
بیت‌کوین پادشاه جدید بازارها
اینوستینگ نیز در خصوص تحولات پس از شورش ترامپ، گزارش داد با توجه به «کودتای ترامپ» که در حال حاضر در واشنگتن رخ‌داده است، بازار به نظر می‌رسد ترسیده و از معاملات دست نگه‌داشته است. سرمایه‌گذاران فعلاً نه خرید می‌کنند و نه فروش. این روند اما برای بیت کوین به گونه‌ای معکوس محقق شد؛ بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، قیمت بیت‌کوین روز چهارشنبه اوج گرفت و به بالاترین سطح جدید خود رسید، صعود ارز رمزنگاری‌شده به‌شدت ادامه دارد. بر اساس داده‌های Coin Metrics، قیمت بیت‌کوین سه‌شنبه‌شب به بیش از ۳۵۰۰۰ دلار افزایش یافت و به بالاترین قیمت روزانه 35.821 دلار رسید. این در حالی است که صبح چهارشنبه اندکی سود کرد و در حدود 34.625 دلار 2 درصد بالاتر معامله شد. به نظر می‌رسد یکی از دلایل افزایش سرمایه‌گذاری در این بازار، حضور موسسه‌ها و شرکت‌های معتبر در این بازار است. سرمایه‌گذارانی که در ماه‌های گذشته به این بازار توجه نمی‌کردند در حال حاضر دارایی‌های خود را به سوی این بازار حرکت دادند. نفت وست تگزاس اینترمدییت در روزی که گذشت با کمتر از نیم درصد افزایش با قیمت ۵۰ دلار و ۱۶ سنت در بازار به فروش رسید. نفت خام برنت نیز با اندک افزایش به قیمت ۵۳ دلار و ۸۱ سنت رسید.
سکانس هفتم
واکنش بازارهای مالی
طبق اعلام بلومبرگ که تابناک آن را بازتاب داده است، تقاضا برای خرید قرارداد‌های آتی در بین معامله‌گران افزایش یافته است، چرا که به عقیده آنها دوران ریاست‌جمهوری بایدن دوره آرام‌تری از دوره فعلی خواهد بود. به گزارش رویترز، بازارهای مالی تاکنون از نشان دادن واکنش احساسی به تحولات دیشب خودداری کرده‌اند. در بازار ارز، پوند کماکان بدون تغییر به ازای 1.359 دلار مبادله می‌شود. یورو با صعود خفیف 0.06 درصدی به 1.232 دلار رسیده است و فرانک نیز با کمی افزایش (معادل ۰.۰۵ درصد) به 1.137 درصد رسید. در خصوص بازار بورس به جز نزدک کامپوزیت، هر چهار شاخص عمده دیگر وال‌استریت روند صعودی خود را حفظ کردند. نزدک کامپوزیت 0.61 درصد پایین رفت، اما شاخص نیویورک کامپوزیت صعود نیرومند 1.74 درصدی را به ثبت رساند. در اروپا هیچ تغییری در چهار شاخص اصلی (فوتسی ۱۰۰ انگلیس، کک ۴۰ فرانسه، دکس ۳۰ آلمان و ایبکس اسپانیا) ایجاد نشده است. در آسیا معاملات مجددا از سر گرفته شده است و تا لحظه تنظیم این گزارش (2.30 به وقت شرقی) به جز شاخص هانگ سنگ بورس هنگ‌کنگ که ریزش 0.22 درصدی داشته است، سایر شاخص‌های مهم از جمله نیک کی ۲۲۵ ژاپن و شانگ‌های کامپوزیت چین صعودی بوده‌اند و به ترتیب 1.6 درصد و 1.77 درصد بالا رفته‌اند. طبق اعلام بلومبرگ، تقاضا برای خرید قرارداد‌های آتی در بین معامله گران افزایش یافته است، چرا که به عقیده آنها دوران ریاست‌جمهوری بایدن دوره آرام‌تری از دوره فعلی خواهد بود. در بازار اوراق قرضه وزارت خزانه‌داری امریکا واکنش‌ها متفاوت بود؛ بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله به 1.62 درصد افزایش یافت، اما بازدهی اوراق دو ساله با کاهش 0.1 درصدی به 0.143 درصد رسید.
واکنش روحانی به حمله طرفداران ترامپ
رییس‌جمهوری کشورمان به حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره امریکا در شب گذشته واکنش نشان داد. روحانی دیروز (پنجشنبه) در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های کلان ملی و کارخانه‌های نوآوری با اشاره به حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره امریکا، گفت: آنچه دیشب در امریکا شاهد بودیم نشان داد دموکراسی غربی چقدر فشل است. وی افزود: همه دیدند یک پوپولیست چه بلایی بر سر کشور خود آورد و آبروی کشورش را خدشه‌دار کرد. روحانی گفت: وقتی یک آدم ناسالم قدرت را در دست می‌گیرد مشکلات فراوانی برای کشور خود و دنیا به وجود می‌آورد که امیدوارم این درس عبرتی برای همه دنیا و همچنین برای حاکمان بعدی کاخ سفید باشد. آنانی که دو هفته دیگر قدرت را در کاخ سفید در دست می‌گیرند، باید جبران کنند و ملت امریکا که ملت بزرگی است را به جایگاه واقعی خود برگردانند. آنان باید به شرایطی که جامعه بین‌المللی باید داشته باشد یعنی عقل و قانون برگردند. رییس‌جمهور افزود: شر انسان‌های کم‌سواد در اداره کشور و آنانی که به دنبال منافع خانوادگی و فردی خود هستند، از سر کشورشان و دنیا کم شود و شاهد شرایط بهتری در منطقه و جهان باشیم.
