محرک چند روز بازارسرمایه

علیرضا تا‌ج‌بر

باید قبول کنیم که بورس ما سیاسی شده و رنگ منطق در خرید و فروش سهام کمرنگ شده است. این بازار از نظر بنیادی و ظرفیت رشد، شرایط بسیار مطلوبی دارد، به گونه‌ای که از یک طرف اصلاح بسیار عالی و حتی بیش از حد در بازار انجام شده که این عامل افزایش روند اصلاحی متاثر از رفتار هیجانی برخی سهامداران بود و به علاوه پارامترهای بنیادی دیگر همچون نرخ ارز، میزان فروش شرکت‌ها و مساله انرژی که بر سودآوری برخی شرکت‌ها اثرگذار است، برای سال آینده نوید چشم‌انداز مناسبی را می‌دهد. اما نکته اصلی آن است که بازار سهام طی چند ماه اخیر دچار حاشیه شد و سیاسی و چندمتولی شدن بازار باعث خدشه به اعتماد عمومی سرمایه‌گذاران شد و تا این مساله حل نشود هر عاملی مثل دامنه نوسان متقارن، بازارگردانی یا هر عامل دیگر صرفا به‌مثابه یک مسکن موقتی است. این در حالی است که مشکلات بازارسرمایه ما باید به صورت عمیق و بنیادی حل شود تا ظرفیت‌های بازار به مردم معرفی و متاثر از آن اعتمادی که طی ماه‌های‌گذشته از دست رفته و خدشه‌دار شده، ترمیم شود. تا زمانی که این اعتماد دوباره روانه بازار نشود، تمامی مصوبات مثل افزایش میزان اعتبارات، تغییر دامنه نوسان و هر دستورالعمل دیگری، در کوتاه‌مدت تاثیر دارد و به هیچ عنوان راهکار مناسبی نیست. بر همین اساس ابتدا لازم است مسوولان ما پیش از هر چیز توجه کنند چرا بازار به این روز افتاد و اعتماد حقیقی‌هایی که با آن هیجان وارد بازار شدند خدشه‌دار شد. اگر این امر را که میان‌مدت است و بحث یک هفته نیست ترمیم کنیم، شرایط بهتر می‌شود، مرحله بعد شناساندن ظرفیت‌های بازار در مقایسه با سایر بازارهای مالی به مردم است. به هرجهت بازارسرمایه مزیت‌های بسیاری همچون شفافیت، نقدشوندگی و حمایت حاکمیت را دارد و ریسک‌های مالی و عملیاتی ندارد. ما از یکسو، اصلاح شدیدی در بازار سرمایه داشتیم و از سویی دیگر پتانسیل‌های بازار بسیار تقویت شدند. بنابراین بازار سرمایه می‌تواند یک وضعیت بسیار خوب طی یک‌سال آینده را داشته باشد. این رشد یک محرکی لازم دارد برای برگشت مردم عادی و پول‌هایی که از بازار خارج شده و یکی از محرک‌ها می‌تواند همین دامنه نوسان نامتقارن باشد اما روز شنبه شاهد بودیم که شرکت‌های حقوقی عرضه‌های بسیار بالایی داشتند و این عرضه‌ها می‌تواند به اعتماد و تصمیم سرمایه‌گذاران آسیب برساند، اگر این عرضه‌ها ادامه‌دار باشد تا پایان هفته بازار وضعیتی جدید (اصلاحی و نزولی) به خود می‌گیرد این هم یک کار کوتاه‌مدت و موقت خواهد بود. همچنین بازار در بلندمدت به علت تغییر دامنه نوسان نمی‌تواند مثبت باشد و به علت تغییر پارامتر‌های بنیادی می‌تواند مثبت باشد.