دومینوی گرانی به «نان» رسید

تعادل |

دومینوی گرانی به نان رسید. پس از فروکش کردن شرایط نابسامان تولید وتوزیع روغن، مرغ، تخم مرغ و شکر، حال این روزها نوبت به افزایش بی‌سروصدای قیمت نان رسیده است.برخی نانوایان در سطح شهر تهران در حالی نرخ‌های خود را تا حدود ۴۰ تا ۵۰ بالا برده‌اند که تاکنون هیچ مقام دولتی یا نظارتی نسبت به این موضوع واکنش نشان نداده است. هر چند رییس اتحادیه فروشندگان نان‌ سنگک، افزایش قیمت نان را تکذیب کرده، امارییس اتحادیه نانوایان سنتی به نوعی این افزایش قیمت را تایید کرده و در اظهاراتی عنوان کرده که با افزایش چند برابری هزینه‌ها، باید نرخ مصوب نان تغییر می‌کرد تا جوابگوی هزینه‌های تولید باشد. او درعین حال این راهم گفته که اتحادیه با آنالیز هزینه تولید پیشنهاد قیمت جدید را به مراجع ذی‌ربط اعلام کرده، اما تاکنون هیچ پاسخی به صورت رسمی به ما ارایه نشده است. با این حال، مشاهدات میدانی در نانوایی‌های سطح تهران حکایت از افزایش بی‌سابقه قیمت نان دارد. هرچندفعالان صنفی معتقدند به دلیل افزایش دامنه تورم، افزایش قیمت کالاها و خدمات، بالا رفتن میزان دستمزدها، افزایش هزینه‌ها و... مجبور به افزایش قیمت شدند، اما افزایش بدون ضابطه و خودسرانه نانوایی‌ها، سبب نارضایی مردم شده است. 

   نان غیررسمی گران شد

نان، بدون مصوبه و غیررسمی گران شد و اغلب نانوایی‌ها، نان را تا 50 درصد گران‌تر از قیمت مصوب به فروش می‌رسانند. اوضاع قیمت نان در بی‌محلی حیرت‌انگیز نهادهای نظارتی و رسیدگی و کنترل بازار دچار هرج و مرج است. نانوایی‌ها که خود را از کورس افزایش قیمت‌ها جامانده می‌بینند، در اقدامی خودسر نرخ‌های مورد دلخواه خود را به مشتریان اعلام می‌کنند. نرخ‌هایی که گاه تا 50 درصد بیشتر از نرخ مصوب نان است و ادامه این هرج و مرج قیمت نان، بسترساز اعتراضات مردمی خواهد بود.بیژن نوروزمقدم، رییس اتحادیه نانوایان سنتی هفته گذشته در اظهارنظری گفته بود: «در حال حاضر قیمت نان چند نرخی است؛ به عنوان مثال یک نانوایی لواش ممکن نان را به همان قیمت مصوب گذشته یعنی 300 تومان عرضه کند و واحد دیگری نان لواش را به 400 و واحد سوم 450 تومان عرضه کند؛ در مورد نان بربری و سایر نان‌ها نیز همین وضعیت حاکم است، مثلاً ممکن است، یک واحد نان بربری را به قیمت 1000 تومان عرضه کند و واحد دیگری 2000 تومان یا 2500 تومان عرضه کند؛ نانوایان، چاره‌ای جز افزایش قیمت ندارند؛ آخرین پیشنهاد نانوایان، افزایش 100 درصدی قیمت‌ها بوده است؛ در مورد افزایش قیمت نان تصمیم‌‎گیری شده، اما به ما گفتند فعلا اعلام نکنید.

حالا اتحادیه صنف نانوایان که گستردگی و فراوانی قابل توجهی در سطح کشور دارد، با توجه به عدم افزایش قیمت نان در 2 سال اخیر، خواستار بالا رفتن نرخ فروش نان شده است. این درخواست همان‌طور که در بالا ذکر شد تا 100 درصد هم مطالبه شده اما تعدادی از نانوایان خودجوش دست به کار شده‌اند و حالا شاهد افزایش قیمت نان در برخی از نانوایی‌ها از 40 تا 50 درصد هستیم. این در حالی است که طبق قیمت مصوب سال 98، قیمت بربری ساده 1000 تومان بود که حالا 1500 تومان به فروش می‌رسد. نان لواش نیز 300 تومان بود و حالا 400 تومان شده است. همچنین نان تافتون قبلا 550 تومان به فروش می‌رسید و حالا قیمت آن 850 تومان شده است. این افزایش قیمت برای نان سنگک نیز وجود داشته است به‌طوری که قبلا قیمت ساده آن 1800 تومان، یک رو کنجد 2 هزار تومان و دو رو کنجد 3 هزار تومان بود اما حالا اغلب نانوایی‌ها قیمت مصوب را رعایت نمی‌کنند و با قیمت بیشتری به مردم می‌فروشند.

   از تکذیب تا تایید 

البته رییس اتحادیه فروشندگان نان‌ سنگک می‌گوید: اخیرا هیچ افزایش قیمتی برای نان سنگک رخ نداده، اما از دولت خواستاریم تا فکری برای این موضوع کند. به گفته اصغرپابرجا، قیمت هر قرص نان سنگک با آرد دولتی یک هزار و ۸۰۰ تومان است و اخبار اخیری که در خصوص افزایش قیمت نان در فضا‌های مختلف درج شده، در واحد‌های نانوایان سنگک رخ نداده است و هرگونه افزایش قیمت را تکذیب می‌کنم.رییس اتحادیه فروشندگان نان‌ سنگک در اظهاراتی به «باشگاه خبرنگاران »گفته است: ممکن است برخی واحد‌های صنفی به دلیل به صرفه نبودن قیمت فروش نسبت به هزینه‌های تولید، اقدام به افزایش غیرقانونی قیمت نان کنند، اما با این واحد‌ها برخورد می‌شود.

او عنوان کرده که در این زمینه به واحد‌های صنفی حق می‌دهیم؛ چرا که افزایش مصوب قیمت نان بیش از یک سال است که رخ نداده، اما از طرفی هم هزینه‌های جاری و غیر جاری بعضا تا ۲ برابر افزایش پیدا کرده است. با این حال پابرجا تاکید کرده که با واحد‌های صنفی متخلف برخورد خواهد شد. او اعلام کرده که مردم هم می‌توانند در صورت مشاهده هر گونه تخلف، شماره واحد صنفی مربوطه را به سامانه ۱۲۴ یا اتحادیه نانوایان سنگک اعلام کنند. پابرجا در عین حال بیان کرده که متوجه تضعیف وضعیت مالی برخی از اقشار جامعه هستیم، اما واحد‌های صنفی نیز این رو‌زها نه تنها هیچ سودی نمی‌کنند، بلکه برخی از آنها متحمل ضرر نیز شده‌اند. او این را هم گفته است: در شرایط فعلی بهترین کار این است که دولت متوجه هزینه‌های جاری نانوایان شود تا این هزینه‌ها تا حدودی برای نانوایان جبران شود تا با سودی حداقلی اقدام به فروش نان کنند.

در این میان بیژن نوروز مقدم رییس اتحادیه نانوایان سنتی اخیرا به نوعی این افزایش قیمت را تایید کرده و در پاسخ به دلایل این موضوع مشکلات نانوایان را مطرح کرده و گفته بود: «هزینه‌های تولید نان از قبیل دستمزد، اجاره واحد صنفی، انرژی، بیمه، مالیات، حمل و نقل، خمیر مایه و هزینه‌های معمول زندگی از ابتدای سال ۹۹ افزایش چند برابری داشته است» به گفته او، با افزایش چند برابری هزینه‌ها، باید نرخ مصوب نان تغییر می‌کرد تا جوابگوی هزینه‌های تولید باشد. براین اساس اتحادیه با آنالیز هزینه تولید پیشنهاد قیمت جدید را به مراجع ذی‌ربط اعلام کرد، اما تاکنون هیچ پاسخی به صورت رسمی به ما ارایه نشده است.» او با بیان اینکه با توجه به فشار اقتصادی و افزایش هزینه‌ها عرضه نان برای نانوایان به نرخ مصوب سال ۹۸ امکان پذیر نیست، گفت: «براین اساس اکثر نانوایی‌ها به صورت غیر رسمی افزایش قیمت نان را اعمال کرده‌اند و شرایط به گونه‌ای است که هر نانوایی براساس آنالیز هزینه‌های خود قیمتی را برای نان تعیین کرده است.» رییس اتحادیه نانوایان سنتی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت نان چند نرخی است، گفت: «به عنوان مثال یک نانوایی لواش ممکن است نان را به همان قیمت مصوب گذشته یعنی۳۰۰ تومان عرضه کند و واحد دیگری نان لواش را به ۴۰۰ و واحد سوم ۴۵۰ تومان عرضه کند. در مورد نان بربری و سایر نان‌ها نیز همین وضعیت حاکم است، مثلا ممکن است، یک واحد نان بربری را به قیمت هزار تومان عرضه کند و واحد دیگری۲ هزار تومان یا۲ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه کند.»

    موضع دولت به گرانی نان 

البته افزایش خودسرانه قیمت نان در حالی رخ داده که صدیف بیک‌زاده مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صمت اخیر تاکید کرده بود که دولت تصمیمی برای اصلاح قیمت‌ نان نگرفته و اگر قرار باشد در این مورد تصمیم‌گیری شود موضوع از طریق کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان کشور اعلام و برای اجرا به استانداران سراسر کشور به عنوان روسای کارگروه تنظیم بازار استان در این مورد اطلاع‌رسانی می‌کنند اما فعلا هیچ برنامه‌ای در این مورد در دستور کار نیست. او همچنین با اشاره به افزایش قیمت گندم گفت: برای جلوگیری از افزایش قیمت آرد به عنوان ماده اولیه نان و با توجه به اینکه قیمت گندم افزایش پیدا کرده است منابع ریالی روی یارانه آرد از طرف سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی می‌شود تا افزایش قیمت گندم را جبران کند.با این حال آنچه که مشخص است اینکه فعلا در بازار فروش نان یک هرج و مرج قیمتی حاکم است و هر نانوایی ساز خودش را می‌زند. 

در همین رابطه، «خبرگزاری تسنیم»نیز نوشته که سازمان تعزیرات حکومتی به عنوان نهاد رسیدگی به تخلفات گرانفروشی، بازوی مهم حاکمیتی در کنترل بازار محسوب می‌شود؛ اما چرا نانوایان به وجود این سازمان که محاکم خود را دارد و حکم‌های قانونی علیه متخلفان صادر می‌کند، بی‌توجه هستند و خودخواسته و بدون مقرره نهادهای رسمی قیمت نان را افزایش داده‌اند. البته به گفته ناصر مدیحی، رییس گشت تعزیرات تهران، ستاد تنظیم بازار در استانداری تهران جلساتی برای تعیین قیمت جدید نان را برگزار کرده و تصمیماتی در این خصوص گرفته است اما هنوز مصوبه‌ای اعلام نشده است و بنابراین افزایش نرخ نان توسط برخی نانوایی‌ها غیرقانونی است.بنابراین ملاک سازمان تعزیرات حکومتی در قیمت نان، نرخ مصوب و اعلامی 1/7/1398 است و هرگونه افزایش خودسرانه قیمت نان از سوی نانوایی‌ها غیرقانونی است.اما تاکنون گزارشی از اقدامات این سازمان درباره مقابله با افزایش خودسرانه نرخ نان ارایه نشده است و همین موضوع این سوال را ایجاد می‌کند که سازمان تعزیرات درباره بالا رفتن قیمت نان خواب است.