شوک جدید برای تالار شیشهای
گروه بازار سرمایه|
چند وقتی میشود که بازار سرمایه روند صعودی به خود گرفته است و روز سهشنبه را میتوان یک روز طلایی در معاملات سال جاری دانست اما؛ طی روز مذکور شرکت توانیر با مصوبهای جدید انگیزه خریدوفروش را از بورسبازان گرفت و در آخرین روزکاری هفته تنها شاهد رشد 0.07 درصد شاخص کل بازار بودیم.
فولاد و سیمان تأثیر بسزایی در تالار شیشهای دارند و محدود کردن تولید و فعالیت این بخش لطمه زیادی به نرخ محصولات و رنج قیمتی این دو گروه در بورس دارد. در حال حاضر و با توجه به بازارهای جهانی استقبال قابلتوجهی از سیمان و فولاد در بازار سرمایه میشود و حتی میزان عرضه اولیه شرکتهای سیمانی به بالاترین حد خود رسیده است. در وهله نخست این موضوع محدودیت برق میتواند قیمت محصولات فولادی و سیمانی را در بازار آزاد و بورس ناهماهنگ کند و این ناهماهنگی میزان سودآوری شرکتها و سهامداران این دو گروه را به خطر بیندازد.
صنعت فولاد جزو چند صنعتی است که مصرف برق بالایی دارد. در صنعت فولاد، به ازای هر تن تولید فقط در بخش ذوب، هزار کیلو ساعت مصرف برق دارد؛ به عبارتی در کل زنجیره فولاد حدود ۱۵۰۰ گیگا ساعت برق مصرف میکند. در کوتاهمدت، هیچ راهی برای کاهش مصرف برق در صنعت فولاد وجود ندارد. تنها راه کاهش مصرف برق در صنعت فولاد، تغییر کورههای ذوب به کوره بلند است که این اقدام هم بسیار هزینهبر و زمانبر است و هم نیازمند زغالسنگ است و درزمینه تأمین زغالسنگ کک شو هم مشکلاتی وجود دارد که اصلاً راهکار مناسبی برای صنعت فولاد نیست. ادغام واحدهای تولیدی کوچکتر بهمنظور کاهش هزینههای انرژی نیز پروسهای چندین ساله است که حتی در صورت اجرا، درنهایت موجب کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی برق خواهد شد. کل ساختار صنعت فولاد (و بعضی از صنایع دیگر در کشور ما) بر پایه انرژی برق و گاز ایجادشده اینکه حالا از صنایع انتظار صرفهجویی در مصرف برق داشته باشیم، بیمفهوم است. فعالیت یک مجموعه فولادی با ۱۰ درصد ظرفیت برق، یعنی اختلال جدی درروند تولید و کاهش شدید حجم تولید در شرکتهای بزرگ به ۳۰ درصد ظرفیت واقعی و توقف کامل خطوط تولید در واحدهای کوچکتر! راهاندازی یک کوره فولادی نیازمند قدرت برق است و ۱۰ درصد ظرفیت برق فقط جوابگوی سیستمهای خنککننده و برخی تجهیزات است. در چنین شرایطی، یا باید کلاً کورهها را خاموش کرد یا در شرکتهای بزرگی که چندین کوره دارند (مثلاً فولاد مبارکه اصفهان ۸ کوره ۲۰۰ تنی در اختیار دارد)، حدود ۲ تا ۳ کوره فعال باشند! با چنین وضعیتی قطعاً سودآوری شرکتها افت میکند و چهبسا برخی شرکتها وارد فاز زیان شوند! یکی از فعالین حوزه فولاد در خصوص معضل بیبرقی برای «تعادل» نوشت: ما هم قبول داریم که درزمینه تأمین برق دچار معضل شدهایم و باید با همکاری هم، این مشکل را کمرنگتر کنیم. به همین دلیل هم انجمن فولاد ایران پیشنهاد دارد بهجای کاهش ظرفیت برق شرکتها بهنحویکه تولید را مختل کند، برنامه حجم برقی که در صنعت فولاد میتواند مورداستفاده قرار بگیرد، در اختیار انجمن فولاد ایران قرار بگیرد تا انجمن، با برنامهریزی عادلانه شرایطی فراهم کند که کارخانجات فولادی بر اساس سهمیه برقی که مجاز به استفاده از آن هستند، بهصورت نوبتی کار کنند. یعنی هر واحد تولیدی، مثلاً یک هفته با تمام ظرفیت کار کند و بعد مقطعی، کلاً تولید را تعطیل کند و به بازسازی و تعمیرات دورهای بپردازد. در این صورت، امکان فعال کردن کورهها هم در بعضی روزها وجود دارد و مشکلات، اندکی کاهش خواهد یافت.
نقش قطع فولادیها روی تابلو
مهدی بیاتمنش، تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با مهر با اشاره به ابلاغیه روز سهشنبه شرکت توانیر مبنی بر قطع برق کارخانجات فولاد و سیمان گفت: انتشار چنین اخباری بهصورت ناگهانی و دفعتی، شوک جدیدی را به بازار سرمایه وارد میکند؛ یعنی علاوه بر اینکه به صنعت آسیب میرساند، به روند عملکرد و سودآوری صنایع مجاور و آن دسته از صنایعی که در بورس حضور فعال دارند، آسیب وارد میکند و طبیعی است که بازار سرمایه نیز نسبت به آنها واکنش نشان میدهد. وی با تأکید بر ضرورت توجه هر چه بیشتر مسوولان و تصمیمسازان به نحوه نگارش ابلاغیهها و دستورالعملهای اثرگذار بر بازار سرمایه افزود: بازار سرمایه نسبت به خبرهایی که بر صنایع بورسی اثرگذار هستند، بهطور طبیعی واکنش نشان میدهد؛ بنابراین با توجه به شرایط فعلی بازار سهام، باید تدابیری اندیشیده شود که تصمیمات، تا حد امکان با واحدهای تولیدی بورسی که ازجمله بازیگران جدی بورس هستند، هماهنگ شده تا در بازار سرمایه، کمترین تأثیر منفی را بر جای بگذارد. بیاتمنش بابیان اینکه در حال حاضر، دستورالعملی در بازار سرمایه وجود ندارد که برای تصمیمگیران محدودیت ایجاد کند، تصریح کرد: باید دستورالعملی در بازار سرمایه اجرایی شود که محدودیتهایی را برای افراد تصمیمگیر در کشور ایجاد نماید تا تصمیمات آنها، بر روی بازار سرمایه تأثیر منفی نگذارد.
وی درباره تدابیری که میتوانست بهجای قطع برق صنایع مادر کشور، در دستور کار قرار بگیرد، گفت: ابتدا باید دید که میانگین مصرف برق فولادیها طی مدت قبل از قطعی برق چقدر بوده و آیا افزایش مصرف آنها صحت دارد یا خیر؛ ضمن اینکه باید میزان مصارف را مدیریت کرد نه اینکه با اتخاذ راه ساده، یعنی قطع برق، هم تولید و هم بازار سرمایه را دچار شوک کرد. انتظار میرود جلسهای مشترک بین تولیدیها، مقامات سازمان بورس و مسوولان وزارت نیرو برگزار شود تا بتوان با همراهی تمامی بخشها و با کمترین آسیب به صنایع و بازار سرمایه، مدیریت مصرف برق را به انجام رساند.
این تحلیلگر بازار سرمایه بابیان اینکه طی هشتماهه گذشته، بازار سرمایه حساسیت خود نسبت به اخبار را تا حدود زیادی ازدستداده است، گفت: اکنون بازار در حال ریکاوری است؛ اگرچه ممکن است حساسیت کمتری به اخبار داشته باشد، ولی باید مدیریت لازم صورت گیرد تا آسیبی به روند رو به رشد بازار سرمایه وارد نشود؛ چراکه تأمین مالی بخش مولد اقتصاد باید از طریق بورس صورت گیرد.
بیات منش گفت: با توجه به روند مثبت و خیلی خوب فولادیها چه در بحث افزایش تقاضای جهانی برای خرید فولاد در هشتماهه اخیر و چه در حل تنشهای ناشی از قیمتگذاری در بورس کالا از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، به نظر میرسد که چشمانداز سهام فولاد بسیار مناسب است و جزو صنایع اول و دوم بازار سرمایه است؛ بنابراین باید مراقبتهای لازم از آن صورت گیرد. هماکنون چشمانداز جهانی نسبت به بازار فولاد مثبت است و هنوز هم، قیمتهایی که در ایران معامله میشود، بسیار عقبتر از قیمت جهانی است، پس تصمیمسازان باید با تولیدکنندگان تعامل بیشتری داشته باشند.