افت تمایل به ساخت و ساز در پایتخت

گروه راه و شهرسازی|

تازه‌ترین آمارهای منتشره از سوی مرکز آمار ایران حاکی از افت تمایل به آغاز پروژه‌های ساختمانی از سوی سازندگان و سرمایه‌گذاران است. مساله‌ای که هم اینک نشانه‌ای از رکود حاکم بر بازار معاملات مسکن ارزیابی می‌شود، اما بی‌گمان، طی یکی دو سال آینده عامل رکود در سمت عرضه خواهد بود. بر اساس آخرین آمارها، تعداد پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در زمستان سال ۱۳۹۹ نسبت به فصل مشابه سال پیش از آن، ۲۳.۹ درصد کاهش داشته و به تعداد ١٣‬ هزار و ٣٤٦ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر‬ شده افت کرده است. در این حال، تجمیع آمارهای سال گذشته نشان می‌دهد، در طول ۱۲ ماهه ۱۳۹۹، ساخت ۵۳ هزار و ۱۵۷ واحد مسکونی از مجموع پروانه‌های ساختمانی، قطعی شده است. به گزارش «تعادل»، افت ساخت و ساز به دلیل رکود حاکم بر بازار مسکن پایتخت، مشهود بوده است، به گونه‌ای که به گفته پیروز حناچی، شهردار سابق تهران، متراژ پروانه‌های صادره مسکونی از ۱۸۱ به ۶۶ میلیون مترمربع معادل ۶۴ درصد و زیربنای پروانه‌های تجاری صادره از 5.3 به 1.7 میلیون مترمربع معادل ۷۰ درصد، طی این دوره چهارساله کاهش پیدا کرده است.  در این حال، افت صدور پروانه‌های ساخت و ساز در سال 99 حتی با سال 97 اختلاف فاحش پیدا کرده است، به گونه‌ای که تعداد پروانه‌های ساختمانی در تهران طی بهار سال 97 بیش از 19 هزار و 600 فقره و در تابستان سال 97 نیز بیش از 1 هزار فقر ثبت شده است.به گزارش «تعادل»، کاهش تمایل به فعالیت‌های ساخت و ساز طی سال‌های اخیر، ریشه در تحولات اقتصاد کلان ایران دارد، جایی که نرخ رشد نقدینگی و نرخ تورم اصطلاحا ترمز بریده و قابلیت پیش بینی وضعیت اقتصاد را از فعالان صنعتی و ساختمانی گرفته است. در چنین شرایطی، معمولا سرمایه سازندگان و سرمایه‌گذاران به سوی بازارهای با سودآوری مطمئن مانند سکه، دلار، ارزهای دیجیتال یا حتی به سمت بازار املاک خارج از کشور مانند املاک ترکیه و امارات متحده عربی سوق می‌یابند. در این حال، طی چند ساله اخیر، بررسی‌های میدانی نیز حاکی از کوچ سازندگان به شهرهای اطراف پایتخت یا شهرهای شمالی کشور بوده است و به ویلاسازی در مناطق خوش آب و هوا از طریق تبدیل زمین‌های ارزان قیمت کشاورزی به زمین‌های پرسود و پربازده مسکونی پرداخته‌اند. اگر طی ماه‌های پس از عید نوروز، با تخلیه بخشی از حباب بازار مسکن تهران، فعالان ساختمانی و بخشی از متقاضیان سرمایه‌گذاری متمایل به ورود دوباره به این بازار شده بودند، از خرداد ماه اما، آنگونه که آمارهای رسمی روایت کردند، بازار تغییر جهت داد و بار دیگر، با افزایش قیمت‌ها و کاهش تعداد معاملات وارد فاز رکود تورمی شد. این مسیر در تیرماه نیز دنبال شد. تغییر جهت بازار مسکن اما دو علت عمده داشت. اول ابهام برانگیز شدن سرنوشت مذاکرات هسته‌ای و دوم افزایش نرم و تدریجی قیمت دلار! سازندگان و سایر فعالان اقتصادی، انتظار داشتند با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، دستکم در کوتاه‌مدت، در اقتصاد ایران گشایشی صورت گیرد و نرخ دلار نیز دچار تعدیل شده و از همین رو، انتظارات تورمی کاهش یابد. البته نتیجه فوری چنین شرایطی در بازار ساخت و ساز به معنی تخلیه حباب مصالح ساختمانی بود که می‌توانست پروژه‌های استارت خورده اما نیمه کاره را شارژ کند. اما اینگونه نشد. از آنجا که با تحولات اخیر در دولت نیز همچنان سرنوشت مذاکرات در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، به نظر نمی‌رسد که در نیمه نخست سال جاری، اتفاق خاصی در بازار مسکن و همچنین بازار ساخت و ساز تهران و کشور صورت گیرد.بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در زمستان سال ١٣٩٩، تعداد ١٣‬ هزار و ٣٤٦ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر‬ شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران، پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته حدود‬ ۱.۳‬ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ٢٣.٩ درصد کاهش داشته است. متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌های احداث ساختمان ٧.٤ واحد بوده است.

     آمار پروانه‌های ساختمانی صادر شده  پاییز ۱۳۹۹

مرکز آمار ایران همچنین در گزارشی که در ماه‌های گذشته منتشر کرده بود اعلام کرد: در پاییز سال ۱۳۹۹ تعداد ۱۶۰۵ پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادر شده است که نسبت به فصل گذشته (تابستان ۱۳۹۹) ۱۲ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته (پاییز ۱۳۹۸) ۳۰.۱ درصد کاهش داشته است.این گزارش می‌افزاید: در پاییز سال گذشته به‌طور متوسط از هر پروانه ساختمانی، ۷.۴ واحد مسکونی احداث شده است.تعداد واحدهای مسکونی پیش شده در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در پاییز سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۳ هزار و ۱۷۱ واحد بوده است.

     آمار پروانه ساختمانی صادر شده  در تابستان ۱۳۹۹

بر اساس آمار منتشره از سوی مرکز آمار ایران، در تابستان سال گذشته ۱۸۲۳ پروانه ساختمان صادر شده است.تعداد واحدهای مسکونی پیش شده در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در تابستان سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۳ هزار و ۸۲۲ واحد بوده است.با توجه به تعداد پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان در شهر تهران، متوسط تعداد واحد مسکونی در پروانه‌های احداث ساختمان ۷.۶ واحد و در پروانه‌های احداث ساختمان مسکونی ۷.۵ واحد بوده است.

     آمار پروانه‌های ساختمانی صادر شده در بهار ۱۳۹۹

گزارش که مرکز آمار ایران در آذر ماه سال گذشته در خصوص پروانه‌های ساختمانی صادر شده در بهار ۱۳۹۹ منتشر کرده بود، در ۳ ماهه نخست سال قبل تعداد ۱۶۸۲ پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادرشده است.تعداد واحدهای مسکونی پیش شده در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در بهار سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۲ هزار و ۸۱۸ واحد بوده است.با توجه به تعداد پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در شهر تهران، متوسط تعداد واحد مسکونی در پروانه‌های احداث ساختمان ۷.۶ واحد و در پروانه‌های احداث ساختمان مسکونی ۷.۶ واحد بوده است.

    کل نقاط شهری کشور

آنگونه که مرکز آمار ایران گزارش کرده است، در زمستان سال ١٣٩٩، تعداد 137 هزار و 190 واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌‌بینی شده است که نسبت به فصل قبل از آن حدود ٢٠,٥ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن حدود ١٤.٢ درصد افزایش داشته است.‌ متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه احداث ساختمان ٢.٨ واحد بوده است‌.