نرخ بهره رقیب بورس می‌شود؟
گروه بازار سرمایه|
بالاخره روز گذشته و در آخرین روز کاری هفته روند بازار تغییر کرد و شاهد رشد 24 هزار و 521 واحدی بود و از نزول سنگین روزهای اخیر فاصله گرفت البته نباید فراموش کرد که اخبار و شایعه‌های افزایش نرخ بهره اوراق بدهی نیز تأثیر بسزایی در معاملات سهامداران داشته است.
طی روزهای اخیر شایعات زیادی در خصوص افزایش نرخ بهره باعث شده تا سهامداران روند معاملات خود را تغییر دهند؛ به‌گونه‌ای روز سه‌شنبه این شایعات همراه با کاهش نرخ دلار باعث شد که میزان خروج نقدینگی از بورس تقویت شود و در مقابل میزان ورود نقدینگی به بازار اوراق با درآمد ثابت با افزایش روبرو شود. این موضوعی بود که حتی رییس‌کل بانک مرکزی نیز به‌صورت تلویحی در سیویکمین همایش بانکداری اسلامی به آن اشاره کرد.
آمار‌ها نشان می‌دهد در سه روز نزول بازار سهامداران حقیقی بیش از 3500 میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کرده‌اند و بخشی از این نقدینگی را وارد بازار اوراق بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بر اساس همین اطلاعات که حجم سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سه روز منفی بازار بار دیگر یک‌باره با رشد چند برابری مواجه شده و روزانه به بیش از 210 میلیارد تومان رسیده است؛ این در حالی است که از زمان صعود شاخص‌های بورس در خرداد‌ماه سال جاری حجم سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت با کاهش مواجه شده بود و نقدینگی از اوراق بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در حال ورود به بورس بود. این معکوس شدن جریان نقدینگی ظرف چند روز گذشته به‌معنای آن است که سرمایه‌گذاران دوباره ترجیح داده‌اند بخشی از نقدینگی خود را صرف خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت کنند. به لحاظ ادبیات مالی زمانی که شاخص‌های بورس نزول می‌کنند بخشی از نقدینگی صرف خرید اوراق کم ریسک‌تر می‌شود و اصطلاحاً وارد پارکینگ پول می‌شود؛ این اتفاق در شرایطی افتاد که ظرف 3ماه گذشته یکی از دلایل رشد بازار سهام ورود نقدینگی از اوراق با درآمد ثابت به بازار سهام بود، اما حالا به نظر می‌رسد جریان نقدینگی دوباره به سمت بازار اوراق بدهی معکوس شده است و نقدینگی بار دیگر در حال انتقال به پارکینگ پول است.
افزایش نرخ بهره
روند خروج نقدینگی از بازار سهام ظرف 3روز نزول بازار در شرایطی بیشتر شده است که به‌موازات افت قیمت دلار، شایعاتی نیز در مورد افزایش نرخ بهره اوراق بدهی در بازار سهام شدت گرفته است؛ گویا سهامداران به این نتیجه رسیده‌اند که بزودی نرخ بهره اوراق بدهی افزایش می‌یابد و این موضوع منجر به افت شاخص‌های بورس خواهد شد؛ به همین دلیل بار دیگر سهامداران در حال مهاجرت به پارکینگ پول هستند. برخی خبر‌ها حاکی از آن است که دولت جدید خیلی سریع دست‌به‌کار شده است تا نرخ بهره اوراق بدهی را در بازار تا سطح 29 درصد یعنی به میزان تورم پیش‌بینی‌شده سالانه، افزایش دهد. این به آن دلیل است که دولت جدید در تلاش است اولاً از طریق سیاست‌های انقباضی، نرخ تورم را کاهش دهد و دوما کسر بودجه شدید دولت را تأمین کند. مهم‌ترین ابزار برای کاهش سریع نرخ تورم، ابزار‌های مالی هستند و گویا تیم اقتصادی دولت، عزم خود را جزم کرده است که برای کنترل تورم، اوراق بدهی جدید با نرخ بهره 29 درصد بفروشد. این نرخ مطابق با پیش‌بینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از میزان تورم سالانه در اسفند‌ماه سال جاری است و حالا قرار است اوراق جدید با این نرخ فروخته شوند و ظاهراً نرخ بهره سایر اوراق نیز در آینده با نرخ تورم تطبیق پیدا خواهند کرد.
اکبر کمیجانی، رییس‌کل بانک مرکزی دیروز در سیویکمین همایش بانکداری اسلامی در این باره گفت: انتشار اوراق ودیعه توسط بانک مرکزی و بازپرداخت در سررسید با نرخی حداکثر معادل نرخ تورم سالانه از دیگر اقدامات انجام‌شده در بانک مرکزی است که در شورای پول و اعتبار تصویب‌شده، اما تاکنون به کار گرفته نشده است. او در مورد زمان انتشار این اوراق گفت: در حال تهیه مقدمات کار هستیم و امیدواریم امسال برای مهار پایه پولی و نرخ تورم از این ابزار استفاده کنیم و این جایگزین اوراق مشارکت بانک مرکزی است که از سال‌های ۷۹ به بعد به اجرا گذاشته‌شده است. این سخنان نشان می‌دهد یکی از دلایل نزول بورس ظرف چند روز گذشته در کنار افت 1000 تومانی قیمت دلار، برنامه‌های بانک مرکزی برای افزایش نرخ بهره اوراق مالی اسلامی است. ازنظر اقتصادی افزایش نرخ بهره اوراق بدهی اگرچه ابزار موثر برای کنترل پایه پولی است، اما به‌طورقطع منجر به افت شدید شاخص‌های بورس خواهد شد و ریسک جدیدی برای بازار سهام تلقی می‌شود.
