توافق در راستای رشد اقتصاد

علی عباسیان

توافق در مذاکرات و لغو تحریم‌ها کمک قابل‌توجهی به اقتصاد ایران می‌کند، این تأثیرات در صنایعی مثل خودروسازی، نفت، حمل‌ونقل، دارویی و... قابل‌مشاهده خواهند بود. انتظاری که اکثراً افراد از توافق در مذاکرات دارند، کاهش نرخ دلار است که این موضوع را می‌توان از تأثیر انتشار اخبار مثبت مذاکرات بر روی قیمت دلار متوجه شد. 

اگر مذاکرات باعث ایجاد توافقی شود، می‌توانیم شاهد کاهش و تثبیت قیمت دلار در کوتاه‌مدت باشیم. اما لازمه تثبیت و کاهش ادامه‌دار قیمت دلار، تغییر در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و کاهش تورم است. درصورتی‌که توافق صورت گیرد اما تورم مهار نشود، قیمت دلار مجدداً می‌تواند مانند گذشته به روند صعودی خودش ادامه دهد. پس از یک نگاه اجمالی به تأثیر مذاکرات بر قیمت دلار، می‌خواهیم به سراغ این موضوع برویم که این دو یعنی مذاکرات و نرخ دلار چه تأثیری بر بازار بورس ایران می‌گذارند. کسب نتیجه مطلوب در مذاکرات تأثیرات متفاوتی بر روی صنایع بورسی می‌گذارد. این نتیجه می‌تواند منجر به ایجاد تأثیرات مثبت در صنایع مختلفی همچون نفت، خودروسازی، حمل‌ونقل، بانکی، دارویی و... شود. اگر بخواهیم اندکی کلی‌تر به موضوع نگاه کنیم، می‌توان گفت با کسب نتیجه مثبت در مذاکرات صنایع ریالی بیشترین بهره را می‌برند. در مقابل به دلیل کاهش نرخ ارز، از سود‌سازی صنایع دلاری (فلزی، پتروشیمی و شیمیایی) که صادرات‌محور هستند کاسته می‌شود. نکته‌ای که در اینجا بسیار حائز اهمیت است این است که لغو تحریم‌ها برای شرکت‌هایی که مواد اولیه خود را وارد می‌کنند، خبر بسیار خوبی محسوب می‌شود زیرا این شرکت‌ها با افزایش قیمت دلار مجبورند مواد اولیه خود را باقیمت بالاتری خریداری کنند که درنهایت باعث افزایش هزینه‌های شرکت می‌شود.   تمامی این اتفاقاتی که در بالا گفته شد، کوتاه‌مدت هستند و همه ما می‌دانیم که لغو تحریم‌ها باعث ایجاد شرایط مناسبی در تمام صنایع و اقتصاد کشور در بلندمدت می‌شود به عنوان‌مثال در کوتاه‌مدت، شاید صنایع صادرات‌محور تأثیر منفی بگیرند اما در میان‌مدت و بلندمدت با ارتقای روابط با دیگر کشورها، می‌توانند فروش و سود‌سازی بیشتری را تجربه کنند. در بالا درباره تأثیر لغو تحریم‌ها بر روی صنایع دلاری و ریالی توضیحاتی دادیم اما در این موضوع نباید نگاه صفر یا صدی داشته باشیم. باید بدانید که تمام شرکت‌های یک صنعت واکنش یکسان نسبت به مذاکرات نخواهند داشت. برفرض مثال ممکن است یک شرکت در صنعتی دلاری حضورداشته باشد اما صادراتی نداشته باشد و صرفاً تمام فروشش داخلی باشد پس نوسانات قیمت دلار تاثیر معناداری بر عملکرد این شرکت نمی‌گذارد. این مورد را بیان کردیم تا همیشه حواستان به استثنائات باشد.

نرخ ارز همواره یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر بازار سرمایه است و در تمام ادوار شاهد واکنش بازار سرمایه نسبت به نوسانات قیمت ارز بوده‌ایم که نشان‌دهنده یک همگرایی قوی بین دلار و بازار سرمایه است. نباید فراموش کنیم که بیش از 50 درصد شرکت‌های بازار سرمایه، کامودیتی‌محور هستند و تحت تأثیر قیمت‌های جهانی قرار می‌گیرند و به‌تبع آن نوسانات نرخ ارز می‌تواند باعث ایجاد تغییرات مثبت یا منفی در این شرکت‌ها شود. جمع‌بندی: اگر توافقی رخ دهد و گشایش اقتصادی اتفاق بیفتد، در کوتاه‌مدت شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود که این اتفاق بر صنایع دلاری تأثیر منفی و بر صنایع ریالی تأثیر مثبت می‌گذارد اما می‌توانیم انتظار بهبود بازار سرمایه را در بلندمدت داشته باشیم که این اتفاق هم نیازمند اصلاح سیاست‌گذاری‌های اقتصادی است.