رشد 50 تا ۷۰درصدی قیمت مواد خوراکی در یک‌سال اخیر
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
شاخص تورم از عدد 100 در سال ۹۵ به عدد 364 در مهر ۱۴۰۰ رسیده و با 264 درصد رشد سطح عمومی قیمت‌ها در این ۵ سال عملا قیمت‌ها 3.6 برابر شده است. یعنی فشار هزینه بر زندگی مردم ۳.۶ برابر شده و به همان میزان برای حفظ قدرت خرید سال ۹۵ باید درآمد و دریافتی و سایر حمایت‌های مالی و غیرمالی مردم ۳.۶ برابر شود و مثلا حقوق ۳ میلیونی باید به 10.8 میلیون تومان برسد تا بتواند قدرت خرید ۳ میلیون تومانی سال ۹۵ را حفظ کند.
وضعیت رشد قیمت خوراکی‌ها بدتر از این بوده و برای خانوارهایی که به زحمت خرج خوراک خود را تامین می‌کنند کار سخت‌تر شده است. شاخص قیمت هزینه خوراکی‌ها از عدد ۱۰۰ در سال ۹۵ به عدد 483 در مهر ۱۴۰۰ رسیده است. یعنی قیمت مواد خوراکی 4.8 برابر شده و یا ۳۸۳ درصد رشد کرده است.
به عبارت دیگر، اگر خانواده‌ای در سال ۹۵ حدود یک میلیون تومان خرج خوراک خود می‌کرده، الان باید ۴.۸ میلیون تومان فقط برای خوراک هزینه کند تا بتواند همان خوراک سال ۹۵ را داشته باشد.
شاخص تورم 482.7 مواد خوراکی نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه مواد خوراکی 60.5 درصد، رشد قیمت خوراکی‌ها در مهر ماه نسبت به شهریور ۵ درصد و تورم سالانه مواد خوراکی یا تورم 12 ماهه مواد خوراکی 60.9 درصد بوده است، یعنی در یک سال اخیر متوسط قیمت مواد خوراکی بالای ۶۰درصد رشد کرده است.
شاخص تورم همه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی نیز با عدد 364.1 نشان می‌دهد که تورم 12 ماهه در مهر ۱۴۰۰ معادل 45.4 درصد، نقطه به نقطه 39.2 درصد و یک ماهه مهر معادل 3.7 درصد بوده است.
براساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌ای مهر ماه ۱۴۰۰ به ۳۹.۲ درصد رسید که در مقایسه با ماه قبل ۴.۵ واحد درصد کاهش یافته است.
منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در مهر ماه ۱۴۰۰ به عدد ۳۹.۲ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ٣٩.٢ درصد بیشتر از مهر ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای مهر ماه ۱۴۰۰ در مقایسه با ماه قبل ۴.۵ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۱.۱ واحد درصدی به ۶۰.۵ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش ۵.۹ واحد درصدی به ۲۹.۵ درصد رسیده است.
این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ۳۸.۴ درصد است که نسبت به ماه قبل ٤.٥ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۴۳.۹درصد بوده که که نسبت به ماه قبل ٣.٩ واحد درصد کاهش داشته است.
کاهش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه مهر ١٤٠٠ به ۳.۷ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٢ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٥ درصد و ٣ درصد بوده است.
این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ۳.۶ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٤ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤.١درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٥ واحد درصد افزایش داشته است.
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. نرخ تورم سالانه مهر ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به ۴۵.۴ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٤ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٤,٧ درصد و ٤٩.٦ درصد است که برای خانوارهای شهری ٠.٤ واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی ٠.١ واحد درصد کاهش داشته است.
تغییرات قیمت‌ها
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشکبار» (موز، انگور و طالبی)، گروه «لبنیات و تخم‌مرغ» (تخم‌مرغ، پنیر و ماست پاستوریزه) و گروه «ادویه و چاشنی» (رب گوجه‌فرنگی، سس گوجه‌فرنگی) است. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «آموزش» (انواع شهریه‌های مراکز آموزشی)، گروه «هتل و رستوران» (غذاهای سرو شده در رستوران) و گروه «مسکن، آب، برق و گاز» (متوسط قیمت یک کیلو وات برق، یک متر مکعب آب و اجاره‌بها) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور
دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در مهر ماه ١٤٠٠ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۴۵.۲ درصد برای دهک هشتم تا ۴۸ درصد برای دهک دوم است.
تازه‌ترین گزارش از وضعیت تورم نشان می‌دهد که روند افزایشی تورم در مهر ماه متوقف و شاخص سالانه هر چند محدود، با کاهش همراه شده و به ۴۵.۴ درصد رسیده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده در مهر ماه سال جاری را اعلام کرد.
نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. تورم سالانه مهر ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به ٤٥,٤ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٤ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٤,٧ درصد و ٤٩.٦ درصد است که برای خانوارهای شهری ٠.٤ واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی ٠.١ واحد درصد کاهش داشته است.
نرخ تورم نقطه‌ای کم شد
نرخ تورم ماهانه مهر ماه نیز به ٣,٧ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٢ واحد درصد کاهش داشته است.
تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٥.٠درصد و ٣.٠ درصد بوده است.
این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٣,٦ درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل ٠.٤ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤.١درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٥ واحد درصد افزایش داشته است. گرچه روند افزایشی تورم در ماه‌های قبل، متوقف شده است اما همچنان بخش زیادی از کالاها بالغ بر ۵۰ درصد و بیشتر نسبت به سال قبل افزایش قیمت داشته‌اند که در برخی اقلام به بیش از ۹۰درصد هم در برخی اقلام می‌رسد. آنچه اخیرا مرکز آمار ایران از وضعیت شاخص تورم در مهر ماه اعلام کرد نشان داد که برخلاف چند ماه اخیر، تورم افزایشی نبوده و در هر سه شاخه با اندکی کاهش مواجه شده است؛ به‌طوری که تورم سالانه به ۴۵.۴، نقطه به نقطه ۳۹.۲ و تورم ماهانه به ۳.۷ درصد کاهش یافته است.
اما بررسی جزییات تورم در بین اقلام خوراکی و خدمات نشان می‌دهد که کالاهای خوراکی نسبت به پارسال به طور متوسط ۶۱.۳ درصد افزایش هزینه داشته است که در بین آنها گروه سبزیجات با ۹۰.۷ درصد بالاترین میزان افزایش قیمت را به خود اختصاص داده است. در سایر اقلام نیز می‌توان به کالا و خدماتی اشاره کرد که بین ۱.۱درصد که کمترین میزان افزایش قیمت بوده و به گروه ارتباطات اختصاص دارد تا اقلامی که تعداد زیادی از آنها تورم بالای ۵۰ درصد دارند. گروه گوشت قرمز و سفید ۵۲.۱، ماهی‌ها و صدف‌داران ۶۹.۶، شیر و پنیر و تخم‌مرغ ۷۱.۹، روغن و چربی‌ها ۷۲.۶، میوه و خشکبار ۷۰.۱، شکر و مربا و عسل و شکلات وشیرینی ۶۲.۵، چای و قهوه و نوشابه ۵۸.۱ درصد افزایش قیمت دارد. اما در بین اقلام غیرخوراکی بالاترین افزایش هزینه نسبت به پارسال مربوط به هتل و رستوران ۶۷.۳ درصد، تفریح و فرهنگ ۳۶.۱، بهداشت و درمان ۳۷.۵، مبلمان ولوازم خانگی با ۴۴ درصد بوده است. گروه حمل و نقل نیز که خودرو در آن نقش موثری دارد با ۱۹.۵درصد افزایش هزینه نسبت به سال گذشته ثبت شده و تورم سالانه آن به ۵۰.۱ درصد می‌رسد. اما در تورم سالانه که در مهر ماه روند افزایشی آن متوقف شد بالاترین حد به گروه روغن و چربی‌ها با ۹۴.۹ درصد اختصاص دارد و در سایر اقلام می‌توان به تورم ۶۵.۵ درصدی ماهی‌ها و صدف‌داران، ۷۰.۹ درصد شیر و پنیر و تخم‌مرغ اشاره کرد.
در تورم ماهانه نیز تمامی گروه‌ها افزایش دارند و پایین‌ترین میزان به ارتباطات با ۱.۱ و بالاترین حد به گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ با ۷.۳ و آموزش با ۱۳.۵ درصد اختصاص داشته است. گرچه روند افزایشی تورم در ماه‌های قبل، متوقف شده است اما همچنان بخش زیادی از کالاها بالغ بر ۵۰ درصد و بیشتر نسبت به سال قبل افزایش قیمت داشته‌اند که در برخی اقلام به بیش از ۹۰ درصد هم دربرخی از اقلام می‌رسد.
آنچه اخیرا مرکز آمار ایران از وضعیت شاخص تورم در مهر ماه اعلام کرد نشان داد که برخلاف چند ماه اخیر، تورم افزایشی نبوده و در هر سه شاخه با اندکی کاهش مواجه شده است؛ به‌طوری که تورم سالانه به ۴۵.۴، نقطه به نقطه ۳۹.۲ و تورم ماهانه به ۳.۷ درصد کاهش یافته است.
