«بمبهای هدایتشده» تهران موازنه نظامی را در خاورمیانه تغییر میدهند؟
پهپادها به سرعت در حال تبدیل شدن به سلاح مورد علاقه ایران برای جنگ نامتقارن هستند که دشمنان را عصبی میکند و تهدیدی برای تغییر موازنه قدرت در منطقه به شمار میرود. پهپادهایی که اخیراً در عراق مورد استفاده قرار گرفته است، ماشینهای پیچیدهای مانند پرداتور یا ریپر که توسط امریکا اداره میشود، نیستند. آنها به پهپادهای جنگی اسراییل و ترکیه که سال گذشته به آذربایجان اجازه دادند نیروهای ارمنی را در قرهباغ کوهستانی شکست دهد هم شباهتی ندارند. به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: آرون استاین از موسسه تحقیقات سیاست خارجی در فیلادلفیا توضیح میدهد که آنها اغلب نسخههای بیسابقهای هستند که با اجزای تجاری موجود ساخته شدهاند. باید توجه داشت که ایران در حال بهبود توانایی خود در ساخت هواپیماهای بدون سرنشین با استفاده از مهندسی معکوس هواپیماهای بدون سرنشین ضبط شده مانند170-RQ امریکا است. دولت ایران به دلیل نداشتن نیروی هوایی مدرن (جتهای ایران به زمان شاه قبل از سرنگونی او در سال 1979 میرسد) سرمایهگذاری زیادی روی موشکهای بالستیک، موشکهای کروز و هواپیماهای بدون سرنشین انجام داده است. مانند هواپیماهای بدون سرنشین کشورهای پیشرفته، هواپیماهای ایرانی هم برای نظارت و هم برای حمله به ویژه علیه کشتیها استفاده میشوند. برخلاف نمونههای خارجی، پهپادهای ایرانی معمولاً مهمات هدایت شونده دقیق حمل نمیکنند. در عوض، پهپاد خود یک بمب هدایتشده است که به سمت هدف پرواز میکند و مانند یک کامیکاز رباتیک منفجر میشود. ایران از پیوندهای ماهوارهای که به نیروهای غربی اجازه میدهد پهپادها را از آن سوی جهان کنترل کنند، صرفنظر کرده است. در عوض، پهپادهای آن معمولاً از طریق کنترلهای رادیویی خط دید کار میکنند یا میتوانند خود را با دستگاههای GPS هدایت کنند. ایران با توزیع پهپادها یا تکنیکهای ساخت آنها در میان متحدان خود در سراسر خاورمیانه به برد بزرگی دست مییابد و از این طریق اهدافی از دریای مدیترانه تا خلیج فارس را تهدید میکند. آقای استاین خاطرنشان میکند که پهپادها اغلب در داخل کیت تحویل داده میشوند و به صورت محلی با کمترین کمک ایران مونتاژ میشوند. یک مقام نظامی اسراییل میگوید: این پهپادها به ایران اجازه میدهند حملات را با حفظ امکان انکار و ابهام ترتیب دهد. ماه گذشته یک پایگاه امریکایی در تنف سوریه مورد اصابت پنج پهپاد هدایت شونده GPS قرار گرفت. در این حملات به کسی آسیب نرسید، زیرا ظاهراً به امریکاییها هشدار داده شده بود و از منطقه خطر خارج شدند، اما مقامات امریکایی بعداً ایران را مقصر دانستند. در این ارتباط، دولت بایدن تحریمهایی را علیه افراد و شرکتهای مرتبط با برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران اعمال کرد. یک منبع ارشد نظامی امریکایی میگوید: اگرچه امریکاییها به برتری در آسمان عادت کرده بودند اما دیگر برتری هوایی نداریم. علاوه بر این، پهپادها آسیبپذیری تاسیسات حیاتی را در سراسر منطقه آشکار میکنند. در سال 2019 چندین پهپاد به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در بقیق و خریص حمله کردند و حدود نیمی از تولید نفت این کشور را برای مدتی قطع کردند. شبهنظامیان حوثی در یمن که متحد ایران هستند و از سال 2015 علیه ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی میجنگند، مسوولیت آن را بر عهده گرفتند. اما منابع نظامی غربی بر این باورند که پهپادها از عراق یا شاید حتی از ایران اعزام شدهاند. اسراییل به نوبه خود از سال 2004 با هواپیماهای بدون سرنشین دست و پنجه نرم میکند، زمانی که یک پهپاد ساخت ایران بدون رهگیری بر فراز این کشور پرواز کرد. حزبالله، یک شبه نظامی شیعه، بعداً تصاویری از این رویداد را پخش کرد. از آن زمان اسراییل حدود دوازده پهپاد را رهگیری کرده است، از جمله پهپادی که به نظر میرسید در سال 2012 به سمت رآکتور هستهای اسراییل در دیمونا میرفت. همچنین تلآویو از طریق حملات هوایی، پهپادهای ایرانی و سیستمهای کنترل آنها را در سوریه در سال 2018 منهدم کرد. اسراییل به عنوان دولتی که در دهههای 1970 و 1980 در استفاده از پهپادهای یکبار مصرف و انتحاری برای از بین بردن پدافند هوایی اعراب پیشگام بود، یکی از کشورهایی است که سختترین تلاش را برای دفاع در برابر آنها میکند. این کشور به همهچیز از جنگندههای16-F تا سیستم ضد موشکی گنبد آهنین متوسل شده است، اما به دنبال پاسخی بهتر است. شناسایی پهپادها دشوار است زیرا اغلب کوچک هستند، در ارتفاع پایین و آهسته پرواز میکنند و ممکن است هیچ سیگنالی پخش نکنند. یکی از مقامات در صنایع هوافضای اسراییل، یک شرکت دولتی که سیستمهای ضد پهپاد را توسعه میدهد، میگوید: پهپادها در شلوغی گم میشوند. از سوی دیگر، سرنگونی هواپیماهای بدون سرنشین میتواند باعث آسیب بر روی زمین، بهویژه در مناطق مسکونی شود. همچنین پارازیت سیگنالهای رادیویی و GPS زندگی غیرنظامیان را مختل میکند، این در حالی است که سیستمهای مبتنی بر لیزر هنوز در حال توسعه هستند. این مقام میگوید: دفاع از هواپیماهای بدون سرنشین یک تجارت گران است، زیرا کشورها باید امکانات زیادی برای محافظت داشته باشند. او به گسترش شبکههای تلفن همراه 5G اشاره میکند که ممکن است به مهاجمان آینده این امکان را بدهد که پهپادها را از راه دور کنترل کنند، مشابه داشتن پیوندهای ماهوارهای. این یک مسابقه تسلیحاتی دیوانهکننده است، زیرا امکانات فناوری برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین همچنان در حال افزایش است.