قیمت‌های دستوری در بازار واقعی اجرا نمی‌شوند

گلی ماندگار|

 هنوز بیش از یک هفته به فرا رسیدن شب یلدا باقی مانده، با فروکش کردن همه‌گیری کرونا اغلب خانواده‌ها ترجیح می‌دهند شب یلدا امسال را دیگر مجازی برگزار نکنند و چند ساعتی را در کنار اعضای خانواده به یاد ایام گذشته بگذرانند، فال حافظ بگیرند، تخمه و آجیل بخورند و به قصه‌های بزرگ‌ترهای فامیل گوش دهند اما...

امسال هم مثل تمام سال‌های گذشته قبل از فرا رسیدن شب یلدا، قیمت‌های دستوری توسط مسوولان اعلام می‌شود، قیمت‌هایی که هیچ‌وقت در بازار واقعی قابلیت اجرا شدن ندارند. اینکه حالا شهرداری اعلام کرده قیمت هر کیلو انار در بازار میوه و تره بار بین 15 تا 20 هزار تومان است را نباید خیلی جدی گرفت چرا که هر چه به این شب نزدیکتر می‌شویم قیمت‌ها نجومی‌تر می‌شوند. شاید آجیل و شیرینی شب یلدا را بشود 10 روز زودتر خرید و در خانه نگه داشت اما میوه‌ها را معمولا یک یا دو روز زودتر می‌خرند تا تازگی خود را از دست ندهند و به همین دلیل قیمت‌ها هر لحظه افزایش پیدا می‌کند. همین امروز اگر سری به بازار میوه و تره بار بزنید می‌بینید که میوه‌هایی که عرضه می‌شود قابلیت ماندگاری 10 روز ندارند و البته قیمت‌ها هم آن چیزی نیست که اعلام می‌کنند. مثلا اگر قرار باشد فروشنده به شما اجازه بدهد خودتان میوه‌ها را جدا کنید، قیمت هر کیلو میوه بین 10 تا 15 هزار تومان افزایش می‌یابد. قیمت آجیل هم آنقدر زیاد شده که کمتر کسی توان خرید آجیل شب یلدا را دارد. برای یک جمع 10 نفره حتی اگر نیم کیلو هم آجیل بخواهی بخری باید مبلغی بین 200 تا 250 هزار تومان پول بدهی و یک حساب سر انگشتی با خرید میوه و تهیه غذا در یک شب میهمانی شب یلدا را برای صاحب خانه بین یک میلیون تا یک میلیون و 500 هزار تومان تمام می‌کند که البته برای کسانی که حداقل درآمد را دارند هزینه کردن این مبلغ قطعا غیر ممکن است. 

    شب یلدا زیر سایه تورم

توران مهری، 50 ساله برای خرید مایحتاج روزانه به بازار میوه و تره بار خیابان شهید عراقی آمده است. وقتی از او درباره شب یلدا و برنامه‌اش برای این شب می‌پرسم، آهی می‌کشد و می‌گوید: با این گرانی دیگر شب یلدایی برای ما باقی نمانده، من اگر قرار باشد برای یک شب پسر و عروس و دختر و داماد و نوه هایم را فقط دعوت کنم، باید بیش از یک میلیون تومان هزینه کنم، در حالی که حقوق بازنشستگی همسرم فقط 5 میلیون تومان در ماه است. 

او در مورد قیمت‌های مصوب می‌گوید: همیشه همین طور است، شب یلدا، عید نوروز، ماه رمضان و ... مسوولان قیمت تعیین می‌کنند و مغازه دارها هم کار خودشان را می‌کنند، کسی به این قیمت‌ها اهمیت نمی‌دهد. همین الان انار از کیلویی 25 هزار تومان به بالا است. یک هندوانه شب یلدا قطعا بیش از 150 هزار تومان تمام می‌شود. ما که توان خریدن آجیل نداریم یک کیلو تخمه می‌خریم که آن هم دیروز قیمت کردم کیلویی 120 هزار تومان. به نظر شما با این قیمت‌ها می‌شود شب یلدا برگزار کرد. 

    سال‌هاست شب یلدا را از یاد برده ایم

کنار خیابان ایستاده، کنار موتوری که معلوم است زیاد از گُرده‌اش کار کشیده. موهایش سفید است، دنبال مسافربازار می‌گردد. اسمش حسین است و 60 سال دارد. از او که درباره شب یلدا می‌پرسم ،می‌گوید: ما سال‌هاست شب یلدا را فراموش کرده ایم. با این موتور کار می‌کنم و درآمد آنچنانی ندارم که بتوانم خرید شب یلدا انجام بدهم. به زور ماهی یک بار نیم کیلو گوشت می‌خرم. میوه هم که برای ما جزو اقلام غیر ضروری به شمار می‌رود. حالا شما دنبال برگزاری مراسم شب یلدا هستی. ما عید نوروز را هم نمی‌توانیم جشن بگیریم از بس باید دنبال بدبختی هایمان بدویم. وقتی قرار باشد کمتر از ماهی 4 میلیون تومان درآمد داشته باشی و برای یک آلونک 50 متری ماهیانه یک میلیون و 800 هزار تومان اجاره بدهی، دیگر جایی برای جشن و مهمانی باقی نمی‌ماند. برای اینکه مجبور نباشیم کسی را به خانه مان دعوت کنیم مهمانی نمی‌رویم. برای من کرونا خیلی خوب بود چون به بهانه آن هیچ کجا نمی‌رفتم و کسی هم به خانه ما نمی‌آمد. من و زنم سال‌هاست که به این شکل زندگی می‌کنیم.  او در مورد فرزندانش می‌گوید: دو پسر و یک دختر دارم که ازدواج کرده‌اند. آنها هم درگیر زندگی خودشان هستند و وقت و پولی برای ما ندارند. الان وضعیت طوری شده که هر کسی باید کلاه خودش را سفت بچسبد و دیگر نمی‌توان از کسی توقع کمک و حمایت داشت. 

    ما فقرا یلدا نداریم

بازار میوه و تره بار شلوغ است. البته اکثر افرادی که اینجا هستند، خریدشان بیشتر سبزیجات و سیفی جات  است. حتی فروشنده‌های تره بار هم می‌گویند که مردم دیگر کم‌تر سراغ میوه‌ها می‌روند. هما خانم زنی میانسال است و به سختی بسته سبزی را از روی پیشخوان بر می‌دارد. با ماسکی که به صورت دارد، به سختی نفس می‌کشد. او درباره شب یلدا و مراسم آن به تعادل می‌گوید: ما فقیر بیچاره‌ها شب یلدا نداریم. وقتی خط فقر 11 میلیون تومان است و حقوق بازنشستگی من و همسرم به سختی به 7 میلیون تومان می‌رسد، همین که بتوانیم هفته‌ای یک بار برای بچه‌ها و نوه هایمان سفره‌ای پهن کنیم هنر کرده ایم دیگر به ضیافت شب یلدا نمی‌رسیم. یک نگاهی به قیمت میوه‌ها بنداز، تازه اینجا میدان میوه و تره بار است، اگر قرار باشد همین میوه‌ها را از مغازه بخریم که باید سه یا چهار برابر پول بدهیم. اخبار اعلام می‌کند، نرخ میوه و آجیل شب یلدا مصوب شد. کدام مصوب مگر مغازه‌دار گوشش به این حرف‌ها بدهکار است. هر چقدر تیغشان ببرد قیمت می‌گذارند و هیچ کس هم نمی‌تواند جلوی آنها را بگیرد. 

    وزارت دادگستری: طرح نظارت تعزیرات  بر بازار اقلام شب یلدا آغاز شد

با این اوصاف امسال هم مثل سال‌های قبل طرح نظارت تعزیرات بر بازار اقلام شب یلدا آغاز شده و قرار است این طرح به مدت 10 روز ادامه داشته باشد. 

بنا بر اعلام سازمان تعزیرات حکومتی، با توجه در پیش بودن شب یلدا و افزایش تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان برای خرید میوه، خشکبار و شیرینی و ضرورت نظارت بر بازار کالاهای مزبور و بر اساس مصوبات شورای تحول سازمان، طرح نظارتی یلدا از امروز (۲۰ آذر) آغاز و تا یکم دی با همکاری دستگاه‌های نظارتی ادامه دارد. بر اساس بخشنامه ابلاغ شده از سوی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع تخلفات سازمان، موضوع نظارت بر بازار کالاهای اساسی در دستور کار گشت‌های مشترک قرار گرفته و با هماهنگی سایر دستگاه‌های نظارتی استان، نسبت به بازدیدها میدانی از اصناف مذکور و برخورد سریع و قانونی با تخلفات احتمالی علی الخصوص گرانفروشی، اقدام کنند. هموطنان می‌توانند شکایات خود را از طریق سامانه اینترنتی T۱۳۵.ir یا شماره تماس ۱۳۵ سازمان تعزیرات و شماره تماس ۱۲۴ سازمان صنعت، معدن و تجارت گزارش و پیگیری کنند.

    قیمت «میوه‌های یلدایی»  در میادین میوه و تره‌بار 

قیمت روز انواع میوه از جمله «میوه‌های یلدایی» در میادین میوه و تره بار تهران به فاصله ۱۰ روز تا شب یلدا اعلام شد. در حال حاضر، قیمت ۴ قلم میوه موسوم به «میوه‌های یلدایی» شامل انار با قیمت هر کیلوگرم ۱۵۵۰۰ تومان، هندوانه با قیمت هر کیلوگرم ۵۵۰۰ تومان، خرمالو با قیمت هر کیلوگرم ۱۹۵۰۰ تومان و ازگیل با قیمت هر کیلوگرم ۱۷ هزار تومان در میادین میوه و تره بار به فروش می‌رسد. بر اساس گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار 

شهرداری تهران؛ قیمت انواع میوه‌های یلدایی در آخرین دهه واپسین ماه فصل پاییز در میادین میوه و تره بار نسبت به میانگین قیمت‌های سطح شهر، ۳۷ درصد اختلاف دارد که این تفاوت در قیمت مجموع میوه‌هایی که در میادین عرضه می‌شوند به ۴۱ و نیم درصد می‌رسد. 

    قیمت‌های دستوری و بازار مستقل

حال باید دید که این قیمت‌های دستوری چقدر می‌تواند بر بازار مستقلی که این روزها قیمت هر جنسی در آن به فاصله 24 ساعت تغییر کرده و افزایش پیدا می‌کند، تاثیر بگذارد. تورم به نقطه اوج خود رسیده و این در حالی است که مردم حتی برای تهیه مایحتاج روزانه هم با مشکل مواجه‌اند. حالا اگر قرار باشد، کسی به فکر برگزار کردن مراسم شب یلدا باشد، حتی با این قیمت‌های دستوری هم حداقل برای تهیه این ضیافت یک شبه با 4 مهمان باید مبلغی بین 700 تا 800 هزار تومان هزینه کند که البته این مبلغ در حال حاضر برای خیلی از افرادی که درآمد پایین دارند و یا به واسطه مشکلات اقتصادی ماه‌هاست حقوقی دریافت نکرده‌اند و یا شغل خود را از دست داده‌اند، غیر ممکن به نظر می‌رسد. قرار بود یلدا شبی باشد پر از قصه‌ها و خاطره‌های خوب، پر از صدای خنده و شادی بچه‌ها و بزرگ‌تر‌ها، پر از 

حافظ خوانی و حکایت‌های آموزنده، در کنار سفره‌ای که بی ریا پهن می‌شد و رنگارنگ بود، اما این روزها انداختن سفره یلدا هم برای خیلی‌ها به آرزویی دست نیافتنی بدل شده است.