ریزش بورس در دولت دوازدهم
شاهین چراغی، کارشناس و تحلیلگر بازارسهام به صحبت‌های عبدالناصر همتی رییس سابق بانک مرکزی اشاره کرده و گفت: در چند روز گذشته رییس‌جمهوری از افزایش درآمد ارزی کشور خبر داد که به دنبال آن «همتی» کلیپی را منتشر و اعلام کرد که این افزایش تحت تأثیر تغییرات ایجاد شده در کامودیتی‌ها یا نرخ جهانی صورت گرفته است. وی اظهار داشت: در شرایطی که کشور و مردم نیازمند آرامش روحی هستند، چه ضرورتی دارد که عبدالناصر همتی اقدام به مطرح کردن چنین صحبت‌هایی کند و باعث ایجاد حاشیه در بین افکار عمومی شود، آیا انتشار کلیپ‌های وی به وضعیت معیشتی مردم کمک خواهد کرد؟ دوران فعالیت انتخاباتی تمام‌شده و میزان اقبال مردم نیز به همتی در پای صندوق‌های رأی مشخص شد. عضو سابق شورای عالی بورس به نیاز بخش خصوصی و مردم به آرامش در حوزه سیاسی و اقتصادی اشاره کرد و گفت: اگر قرار باشد انتقاداتی به عملکرد مسوولان دولتی صورت بگیرد، بهتر است در ابتدا عملکرد «همتی» در دولت دوازدهم مورد توجه باشد و ایرادات فعالیت‌های وی ارزیابی شود؛ چراکه وی هیچگاه به توصیه‌های کارشناسی بخش خصوصی توجه نمی‌کرد. وی افزود: در زمانی که در شورای عالی بورس حضور داشتم، شاپور محمدی به عنوان رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تلاش زیادی کرد تا سهام پالایشگاه‌ها و بانک‌ها هر چه زودتر و قبل از افزایش شاخص بورس با قیمت منطقی و در قالب صندوق‌ها به مردم عرضه شود اما به‌جز وزیر اقتصاد، بدنه اقتصادی دولت و وزیر وقت نفت مخالف اصلی آن بودند. چراغی گفت: شاپور محمدی در آن زمان به‌شدت پیگیر افزایش سهام شناور شرکت‌های بورسی بود که با مخالف جدی همتی در شورای بورس مواجه شد و در آن زمان نیز رییس‌جمهور به نظرات همتی بیش از سایر افراد در بدنه اقتصادی دولت توجه می‌کرد.
عدم تعامل همتی با بازار سرمایه
عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه اگر شناورسازی سهام در بورس تهران به‌خصوص در سهام زیرمجموعه وزارت رفاه یا بانک سپه در سنگ‌آهن، فولاد و بانک ملی و... به‌موقع انجام می‌شد شاید شاهد افزایش شتابان شاخص بورس نبودیم، خاطرنشان کرد: بانک مرکزی با بخشی‌نگری در اقتصاد کشور و عدم همراهی با وزیر اقتصاد و رییس سازمان بورس وقت همه تلاش خود را کرد که آوار نقدینگی و نابسامانی پولی کشور را به صورت هدفمند به سمت بازار سرمایه هدایت و از افزایش قیمت ارز به هر طریقی جلوگیری کند. وی با بیان اینکه همتی هیچ نوع تعاملی را با بازار سرمایه نداشت و حتی مصوبات شورای بورس را در جهت حمایت از بازار سرمایه به چالش می‌انداخت، گفت: همتی در ابتدای سال ۹۹ به واسطه کاهش شدید و غیرواقعی کردن نرخ بهره بانکی باعث شد تا حجم نقدینگی بیشتری به سمت بورس هجوم آورد و زمینه افزایش شتابان شاخص بورس فراهم شود. وی اظهار داشت: این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد که اگرچه سرعت گردش نقدینگی در کوتاه‌مدت کمک‌کننده به تثبیت قیمت ارز است اما در دوران تحریم، چرخه اقتصاد کالایی و تسویه‌حساب مالی بین زنجیره تولید و فروش را دچار اختلال اساسی کرد و فعالیت‌های تجاری و تولیدی را در داخل کشور با مشکلات جدی در تسویه وجوه مواجه کرد. چراغی ادامه داد: هجوم مردم به سمت رمزارزها، تعطیلی صرافی‌های مجاز و عدم برخورد با صرافان غیرمجاز در جابه‌جایی ارز، جابه‌جایی راحت ریال از طریق شبکه بانکی بدون هیچ‌گونه نظارت بر درگاه‌های ریالی و دستگاه‌های POS غیرمجاز از جمله مواردی بود که در زمان مدیریت همتی اتفاق افتاد و هیچ اقدام موثری نیز از سمت وی صورت نپذیرفت. عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه همتی در زمان فعالیت خود در هیات دولت از افراد موثر و با نفوذ در دولت روحانی بود و وی تئوریسین اصلی اقتصادی در آن زمان به حساب می‌آمد، گفت: ممنوعیت واردات کالاهایی که یک‌شبه در دولت برای کاهش مصرف ارز به تصویب می‌رسید از اقدامات وی بود، همتی به عنوان یک اقتصاددان به درستی می‌دانست که بر اساس نظریه چرخ دنده‌ای مصرف در اقتصاد، مردم با بخشنامه‌های یک‌شبه الگوی مصرف خود را تغییر نمی‌دهند. به اعتقاد وی، این تصمیمات لحظه‌ای بدون شناخت از اقتصاد کالایی کشور به‌شدت قاچاق کالا را افزایش داد و ارز مورد نیاز برای زنجیره قاچاق نیز به راحتی تأمین شد. چراغی اعلام کرد: همچنین دستکاری نرخ ارز در سامانه نیما باعث شد بخش زیادی از صادرکنندگان قیمت کالای صادراتی را در صادرات کمتر از ارزش واقعی اعلام کنند و در واردات هم به منظور کنترل قیمت ارز، ارزش واردات را بیش از ارزش واقعی اظهار کردند و ارز ایجاد شده عملاً برای مصرف کالای قاچاق مورد استفاده قرار می‌گرفت.
علاقه عجیب «همتی»
به اظهارنظر در فضای مجازی
چراغی با اشاره به اینکه مصاحبه‌های انجام‌شده و وعده همتی در خصوص کاهش نرخ ارز منجر به بلاتکلیفی صادرکنندگان و واردکنندگان شد، گفت: افراد در این سمت‌های حساس کمتر در فضای مجازی حضور پیدا می‌کنند، آلن گرینسپن ۱۸ سال رییس فدرال رزرو بود و به‌شدت از صحبت در رسانه‌ها خودداری می‌کرد؛ چراکه به دنبال این نبود تا با سخنان خود موجب تنش در بازارها شود، در حالی که همتی علاقه عجیبی به اظهارنظر در فضای مجازی و وعده به فعالین اقتصادی داشت. عضو سابق شورای عالی بورس اعلام کرد: زمانی که رییس بانک مرکزی وعده کاهش قیمت ارز می‌دهد، واردکننده این جملات را جدی تلقی می‌کند و برای کاهش زیان واردات از واردات کالا صرف‌نظر خواهد کرد یا واردات را به تعویق می‌اندازد، درنتیجه کالا در کشور با کمبود مواجه می‌شود و این امر زمینه‌ساز افزایش قیمت کالا می‌شود. وی با بیان اینکه در دولت جدید انتقاداتی به وعده‌های دولت در بازار سرمایه وارد است و بهتر است هرچه سریع‌تر تکلیف انرژی را مشخص و ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش دهد، گفت: حسن دولت فعلی آن است که هیچ‌گونه عملکرد مخالفی از سوی وزیر صمت، بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در راستای مدیریت اقتصاد کشور دیده نمی‌شود. دولت اگرچه با مشکلات جدی در بازار سرمایه و کسری بودجه مواجه است اما حداقل خودزنی درونی ندارد و فعلاً یک صدای واحد از بدنه اقتصادی دولت شنیده می‌شود.
