شاخص در آستانه رکوردشکنی
بازار سرمایه در هفته پایانی دی باز هم روند صعودی داشت و این مساله به نظر می‌رسد به دلیل ورود پول حقیقی به بازار سهام بوده است. در جریان معاملات این هفته رکورد ورود پول حقیقی به بورس در 2 سال گذشته شکسته شد تا به نظر بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه از رکود خارج شده و سهم‌های مختلف نیز از این ورود پول بی‌نصیب نمانند.
بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه همچنان بر ارزندگی بورس در مقابل سایر بازارها تاکید داشته و ورود سرمایه حقیقی به بورس نیز متاثر از همین موضوع است. در صورتی که اتفاق خاصی رخ ندهد و بازارهای مالی با ریسک جدیدی روبرو نشوند، بازار سهام می‌تواند طی هفته‌های آینده روند صعودی خود را ادامه دهد و وارد کانال بالاتر شود.
آخرین هفته دی ماه به علت تعطیلی تنها چهار روز کاری داشت که در دو روز آن ورود پول و دو روز دیگر خروج پول حقیقی ثبت شده است. بر همین اساس، روز شنبه 199 میلیارد تومان و روز سه‌شنبه 216 میلیارد تومان خروج نقدینگی حقیقی در بازار داشتیم. در مقابل نیز روز دوشنبه یک هزار و 37 میلیارد تومان و روز چهارشنبه 168 میلیارد تومان نقدینگی سهامداران حقیقی وارد بازار سرمایه شده است.
این هفته حاشیه‌های بسیار زیادی برای بازار سرمایه داشت؛ صبح ۲۱ دی‌ماه بود که ریاست‌جمهوری پس از کش و قوس‌های فراوان، لایحه بودجه ۱۴۰۲ را به صحن علنی مجلس تقدیم کرد. بر اساس بودجه سال 1402 نرخ خوراک پتروشیمی‌ها افزایش یافته، مالیات صادراتی به شرکت‌های بورسی تحمیل شده، بهره مالکانه رشد 23 درصدی داشته و میزان انتشار اوراق مالی نیز افزایش یافته است.
از سوی دیگر قرار است که 15 هزار میلیارد تومان نقدینگی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود؛ در همین حال سپرده کالایی معاف از مالیات شد. اینها بخشی از مفاد جدید در لایحه بودجه سال آتی هستند که هر یک به نوعی ریسک به بازار سرمایه تحمیل می‌کند. برای نمونه قرار است نرخ خوارک پتروشیمی‌ها افزایش یابد و از سوی دیگر بر درآمد صادراتی این شرکت‌ها مالیات وضع شود.
در زمان جنگ روسیه و اوکراین میزان عرضه گاز کاهش یافت و نتیجه رشد قیمت گاز در هاب اروپا و افزایش بیش از 100 درصدی نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها بود. این افزایش قیمت گاز تا جایی پیش رفت که در پاییز 1400 حاشیه سود متانول‌سازان به کمتر از 40 درصد رسید و اکنون در محدود 15 تا 20 درصدی است و این یعنی فاجعه عمیق برای صنایع. بر اساس بودجه سال 1402 نرخ خوراک پتروشیمی‌ها افزایش 40 درصدی داشته و به عقیده کارشناسان این موضوع زیان حدودا 20 تا 30 همتی به صنایع بورسی تحمیل می‌کند.
بررسی اظهارات نشان می‌دهد که اغلب پتروشیمی‌ها نرخ خوراک را مقصر زیان می‌دانند و افزایش قیمت گاز را یک روند طبیعی تلقی می‌کنند. البته به جز پتروشیمی‌ها صنعت سیمان نیز به علت استفاده از گاز زیان‌ده خواهد شد. طبق فرمول هر مترمکعب گاز 40 سنت یعنی در حدود 11 هزار و 300 تومان است؛ البته با توجه به تعیین سقف 5 هزار تومانی این محدوده 11 هزار تومانی اکنون اعمال نشده است. بر اساس آمار نرخ خوراک پتروشیمی‌ها با افزایش 40 درصدی به 7 هزار تومان رسیده که پتروشیمی باید از سال آینده تمامی این مبلغ را پرداخت کنند.
پس از انتشار بودجه 1402 انجمن صنایع پتروشیمی و فعالان بورسی اعتراضات بسیار زیادی نسبت به این نرخ داشتند و در نهایت اعلام کردند که شاخص هاب‌های اروپایی حذف شود و از نرخ‌های مصوب در کشور استفاده شود. در این صورت نرخ گاز صنایع از حدود 40 به حدود 11.5 سنت خواهد رسید و این یعنی گاز صنایع بسیار ارزان‌تر از اعداد اعلام شده در بودجه سال آتی خواهد شد.
بورس تعطیل شد!
یکشنبه ۲۵ دی‌ماه بود که افزایش موج سرما و رسیدن بحران کمبود گاز به پایتخت، فعالیت‌های بازار سرمایه را نیز متوقف کرد. در طول حدود یک سال گذشته این دومین بار است که بازار سهام بدون برنامه‌ریزی قبلی به دلیل بحران‌های مقطعی، با تعطیلی معاملات خود مواجه می‌شد.
۸ دی‌ماه یعنی روزی که بورس در تعطیلات پایان هفته به سر می‌برد، خبر رسید هیات دولت، صندلی رییس کل بانک مرکزی را از صالح‌آبادی گرفته و به فرزین منتقل کرده است. خبری که در ابتدا واکنش مثبت سهامداران را به دنبال داشت اما رییس جدید که بخش زیادی از سابقه‌اش به حوزه اقتصاد رفاه مربوط است تا اقتصاد پولی، تصمیمی مجادله‌برانگیز را در همان ساعات اول اعلام کرد. تثبیت نرخ اسمی ارز برای یکی از چند بازار ارزی که در این سال‌ها درست شده است. ارز نیمایی.
فرزین در ابتدا گفت بر اساس سیاست جدید بانک مرکزی برای تثبیت نرخ ارز، هر دلار امریکا در سامانه نیما ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین خواهد شد و شب گذشته با اعمال تغییراتی در گفته‌های خود عنوان کرد نرخ تعادلی نیما این رقم خواهد بود و قرار است به کالاهای اساسی، تجهیزات و مواد اولیه کارخانجات اختصاص یابد. سیاستی که منتقدان، آن را تکرار دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌دانند. ارزی که در فروردین ۹۷ با شعار حمایت از قشر ضعیف جامعه متولد شد و در عمر چهار ساله خود، مصائب بی‌شماری برای اقتصاد ایران به بار آورد. رانت و فساد، کاهش رقابت‌پذیری، افزایش صرفه واردات و کاهش صرفه صادرات تنها بخشی از مصائب دلار جهانگیری برای اقتصاد ایران بود.
سهامداران که تازه امیدوار شده بودند طلسم تثبیت قیمت دلار اثرگذار بر درآمد بخش بزرگی از شرکت‌های بورسی شکسته خواهد شد، با شنیدن سخنان رییس کل جدید، مجددا به صف‌های فروش پناه بردند تا رویای جبران زیان‌های ۲.۵ ساله، یک شبه نقش بر آب شود و بازار سهام نیز تابلویی سرخ را به نمایش بگذارد.
۱۰ دی ماه شاخص کل بیش از ۵۶هزار واحد ارتفاع کم کرد و یک بار دیگر کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی را از دست داد. هر چند در ادامه نوید خاندوزی عنوان کرد که قرار نیست نرخ دلار نیمایی در سطح تعیین‌شده‌ای تثبیت شود و تاکید کرد می‌گوید نرخ نیمایی «ممکن است به‌طور متوسط» در این نرخ باشد اما به هر حال بخش عمده توجه سهامداران در این ماه به اثراتی که دلار 28 هزار و 500 تومانی می‌تواند بر فعالیت شرکت‌های صادرکننده بگذارد، معطوف بود. آیا دلار ۴۲۰۰ تومانی جدیدی در راه است؟
عرضه بی‌انتهای خودرو
عرضه خودرو در بورس کالا نیز یکی دیگر از بالا و پایین‌های بورس تهران بود؛ پس از لغو عرضه دنا و عرضه دو برابر آن اکنون آگهی‌های جدید برای عرضه خودرو در بورس کالا آمده است. عرضه‌های جدید خودرو در بورس کالا اعلام شد که شامل سه خودروی هایما (ایران خودرو)، لاماری ایما (آرین پارس موتور) و خودروی T۵ اتوماتیک (فرداموتور) است.
بر این اساس ایران‌خودرو ۲۰۰۰ دستگاه هایما S۷ را روز سه شنبه ۴ بهمن با قیمت پایه ۷۴۳میلیون تومان در بورس کالا عرضه خواهد کرد. گفتنی است تاریخ تحویل این خودروها ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ خواهد بود. همچنین پیش پرداخت لازم برای ثبت سفارش در این عرضه نیز ۵۰ درصد است. این خودروها در رنگ سفید عرضه می‌شوند اما به درخواست خریدار امکان تغییر رنگ به مشکی متالیک آبنوس و خاکستری متالیک وجود دارد.
در همین حال شرکت آرین پارس موتور نیز ۱۵۰ دستگاه لاماری ایما خاکستری، ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما مشکی و ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما سفید را روز سه شنبه ۴ بهمن در بورس کالا عرضه می‌کند. قیمت پایه این خودروها ۹۸۱ میلیون تومان تعیین شده و تاریخ تحویل آن ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ است. در همین حال پیش پرداخت لازم برای شرکت در این عرضه ۵۰ درصد خواهد بود.
در همین حال شرکت فرداموتور هم ۲۰۰ دستگاه خودروی T۵ اتوماتیک سفید و ۳۰۰ دستگاه خودروی T۵ اتوماتیک مشکی را با قیمت پایه یک میلیارد و ۱۷۴میلیون تومان در سه شنبه ۴ بهمن به بورس کالا خواهد آورد. تاریخ تحویل این خودروها ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ خواهد بود و پیش پرداخت آن ۵۰ درصد تعیین شده است.
برنامه فروش فوق‌العاده چهار محصول ایران خودرو از طریق قرعه‌کشی از روز یکشنبه هفته گذشته مورخ ۱۸ دی آغاز شد و تا ساعت ۲۴ امروز یکشنبه ۲۵ دی ماه ادامه دارد. براساس اطلاعات واصله از این شرکت خودروساز، از ابتدای آغاز ثبت‌نام تاکنون بیش از ۹ میلیون و ۲۵۰ هزار متقاضی برای خرید خودرو ثبت نام کرده‌اند و این در حالی است که تعداد عرضه خودروها محدود است.
بر اساس اطلاعات غیررسمی این شرکت خودروساز در این دوره بیش از ۲۰ هزار دستگاه محصول برای عرضه ارایه خواهد کرد. با توجه به تقاضای بسیار بالا برای ثبت نام، سایت ثبت‌نام ایران خودرو در روزهای ابتدایی با اختلال مواجه شد و به همین دلیل زمان ثبت‌نام طی دو مرحله تمدید شد. برمبنای این گزارش، گروه صنعتی ایران خودرو همزمان با عرضه خودرو در بورس کالا، محصولات را از طریق قرعه کشی به سه گروه متقاضیان عادی، طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و طرح جایگزینی خودروهای فرسوده واگذار می‌کند.
بر اساس اخبار منتشر شده رکورد ثبت نام در قرعه‌کشی خودرو شکسته شده است. البته این فروش فوق‌العاده همزمان با عرضه خودرو در بورس کالا است که می‌تواند عرضه خودرو در بورس کالا با چالش مواجه می‌کند. از سوی دیگر قرار بود که با عرضه خودرو در بورس کالا سود دلالان قطع شود اما ادامه‌دار بودن قرعه‌کشی می‌تواند روند عرضه خودرو در بورس کالا با اختلال جدی مواجه کند. ناظران بازارهای خودرو و سرمایه تاکید می‌کنند اگر قرار است خودور در بورس کالا عرضه شود تا به تنظیم قیمت‌ها بیانجامد، باید تمام قرعه‌کشی‌ها به پایان برسد و منطقی نیست عرضه خودرو از دو مسیر انجام شود.
باید اشاره داشت از هفته گذشته و همزمان با آغاز قرعه‌کشی 20 هزار دستگاه خودروی شرکت ایران‌خودرو، شورای رقابت عرضه خودرو در بورس کالا را با چالش جدی مواجه کرده است. در همین حال از آنجا که به دلیل یخبندان، ادارات تعطیل شده‌اند، بازار سرمایه هم در روز عرضه بورسی دنا پلاس تعطیل اعلام شد! این در حالی است که بانک‌ها همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند و ثبت نام برای قرعه‌کشی خودرو هم ادامه دارد! اما بازار سرمایه در حالی تعطیل شده است که معاملات بورس کالا اصولا به‌طور آنلاین و غیرحضوری انجام می‌شود و یخبندان مانعی برای تداوم فعالیت آن نیست!
