شکست روندها در بازار سهام

علی عصاری

بازار سهام کشور تغییر و تحولاتی را پشت می‌گذارد و این پیچیدگی‌ها ضرورت رمزگشایی از تحولات را یادآور می‌سازد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌خواهند بدانند، فراز و نشیب و نوسانات هفته‌های اخیر برآمده از چه دلایل و ریشه‌هایی است. آیا بازار به روند روبه رشد خود ادامه می‌دهد. آیا ریزش‌های اخیر دوباره تجربه می‌شوند؟ و... پرسش‌های دیگری که معمولا برای سرمایه‌گذارانی که کمتر در بطن بازار حضور دارند، طرح می‌شود.

به‌طور کلی می‌توان گفت بعد از تحولات سال۹۹، بازار دوره‌ای از رکود را پشت سر گذاشت، سپس در ماه‌های اخیر به سمت دوره‌ای از رشد حرکت کرد، این روند ادامه داشت تا اینکه طی روزهای اخیر شاخص نزولی شد و نهایتا دوباره نشانه‌هایی از تعادل در بازار نمایان شده است. در تحلیل چرایی بروز این وضعیت باید گفت، بازار سهام در روزهای پایانی سال 1401 دچار یک حرکت شارپی شد. حرکتی که بدون توقف به مرز اشباع خود رسید. دوره اشباع خرید طبیعتا با هر خبر منفی شکسته می‌شود. البته نباید اسم این روند را حباب بگذاریم بلکه اسم درست آن شکست روند است. این شکست روند در هفته پیش اتفاق افتاد و شاخص 125 هزار واحد ریزش را ثبت کرد.

این شکست به اندازه‌ای قوی بود که دوشنبه هفته قبل توانست بیش از 5درصد کل شاخص ریزش داشته باشد. بر اساس قوانین و ضوابطی که تنها در مواقع اضطرار اتفاق می‌افتد با ریزش 5درصدی سازمان بورس می‌تواند بازار را تعطیل کند. البته در هفته قبل یک روز مثبت هم مشاهده شد. این روز مثبت در اصصلاح تکنیکالیست‌ها فول‌بک به روند نزولی تعریف می‌شود. این وضعیت وجود داشت تا امروز (یکشنبه) پس از 5روز منفی بودن شاخص، روند مطلوب‌تری ثبت شد. بر اساس قواعد کلی هر نزولی سرانجام رشدی را هم تجربه می‌کند. هر روند سقوطی یک برگشتی را هم تجربه می‌کند. البته سوال این است که آیا این بازگشت به معنای بازگشت کلی شاخص به روال مثبت است یا نه؟ از دو منظر کوتاه‌مدت و بلندمدت این بحث را می‌توان تحلیل کرد.

1) از منظر بلندمدت در ارزندگی بازار سهام ایران هیچ شکی نیست. اتفاقی که افتاده است آن است که ارزش دلاری بازار به نسبت سال 99 به‌شدت اندک است. بازار (از نظر ارزش سهام و دارایی‌ها) به هیچ عنوان با سال 99 قابل قیاس نیست. ولی یک روند مثبت و شارپ در بازار وجود داشت. این روند به هر حال در جایی می‌بایست متوقف می‌شد تا بازار به تعادل می‌رسید و به مدار منطقی بازمی‌گشت.

 2) از دید کوتاه‌مدت اما به نظر می‌رسد با این کندل و تحول مثبت بازار در حال تجربه یک تعادل است. یعنی بازار پس از دوره‌ای از نوسانات به وضعیت باثبات‌تری بازگشته است. 

از این نقطه به بعد می‌توان تعادل بیشتری را انتظار داشت. یعنی روزهای مثبت و منفی متعادلی در بازار سهام به دور از هیجایانات خرید و فروش ظهور می‌کند. این برای سرمایه‌گذاران ایرانی خبر خوبی است.

اما اینکه تصور شود از این نقطه به بعد هم بازار با فراز و نشیب بالا مواجه می‌شود، بعید است.با یک چنین توضیحاتی طی هفته‌های پیش رو، روال منظم و باثباتی را در بازار سهام می‌توان پیش‌بینی کرد. در مجموع روال بازار مثبت خواهد بود. یعنی نقاط منفی برای سرمایه‌گذاران بدل به نقاط سودآوری برای خریداران خواهند شد. بنابراین همان‌طور که بازار به سمت تعادل پیش می‌رود، زمینه‌هایی برای مشارکت و دستاوردسازی هم تجربه خواهد شد. دستاوردهایی که در نهایت بازار را به وضعیت با ثباتی می‌رساند.