گزینه هاب گازی ایران روی میز است
بک کارشناس حوزه مسائل قفقاز گفت: ما در این اوضاع باید بتوانیم از مسیر دیپلماسی تحریم‌ها را حذف کنیم زیرا دنیا حتی کشورهای دوست ما نمی‌توانند به ما خدمات بدهند چون قوانین دست و پای آنها را می‌بندد.
میرقاسم مومنی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره ایده ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی اظهار داشت: ابتدا باید گفت که پروژه‌های گازی بسیار هزینه‌بر هستند چون بیشتر هزینه علاوه بر استخراج؛ هزینه نقل و انتقال و فروش است، موضوع دیگر اینکه شرکت‌ها پروژه‌های گازی را بلندمدت تعریف می‌کنند زیرا این پروژه‌ها نیاز به بررسی و تامین بودجه کلان دارند و ضمن اینکه نسبت به تامین امنیت پروژه باید دو طرف اطمینان داشته باشند.
وی افزود: اکنون ترکمنستان نفت خود را از طریق آذربایجان و در مسیر ترانس‌خزر انتقال می‌دهد یا بحث بر سر این است که از طریق افغانستان به پاکستان یا چین انتقال دهد، بنابراین ترکمنستان چندین مذاکره و خط را پیگیری کرده تا به نتیجه برسد. از سوی دیگر روسیه خطوط لوله نورد استریم ۱و ۲ را دارد، همچنین خط لوله‌هایی دارد که از طریق ترکیه گاز را می‌فروشد، ایران هم گاز را به ترکیه و ارمنستان می‌فروشد، با ترکمنستان سوآپ می‌کند و به عراق هم صادرات دارد. اما برای تشکیل هاب و مدیریت گاز دو مشکل داریم یکی اینکه هر دو کشور ایران و روسیه تحریم هستند و نمی‌توانند در پروژه‌های گازی سرمایه‌گذاری کنند.
چون مصرف‌کننده نهایی و بیشترین مصرف گاز را اروپا دارد و در این شرایط که دو کشور مهم در پروژه‌های گازی تحریم هستند، ترکمنستان پروژه خود را از طریق آذربایجان، ترکیه و افغانستان و پاکستان پیگیری می‌کند و گزینه‌های مختلفی هم روی میز دارد. این کارشناس حوزه انرژی گفت: در شرایط فعلی ما نمی‌توانیم به نتیجه ملموسی که قابل اجرا باشد، برسیم. مذاکرات در حال انجام است و ایده‌های خوبی هم مطرح می‌شود اما اینکه چه کسی پروژه‌ها را فاینانس و سرمایه‌گذاری کند مهم است، مصرف‌کننده نهایی چه کسی است؟ از کدام مسیر گاز ترانزیت می‌شود؟ اکنون ترکیه از مسیر دریای سیاه صادرات دارد ما باید از مسیر خلیج فارس یا دریای عمان صادر کنیم.
اینها مسائلی است که باید حل شود، همچنین تا زمانی که ایران و روسیه تحریم هستند و به نوعی تا این مسائل حل نشوند از نظر قوانین بین‌المللی نمی‌توانیم این پروژه‌ها را به سرانجام برسانیم زیرا کشورهای مصرف‌کننده خود را تابع قوانین می‌دانند و امکان اینکه با ما سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهند، بسیار کم است. وی خاطرنشان کرد: در هر حال اگر بتوانیم این پروژه‌ها را نهایی کنیم؛ می‌توانیم درآمدهای ارزی زیادی از مسیر گاز کسب کنیم. گاز مشتریان مصرف خاص خود را دارد و باتوجه به اینکه این پروژه‌ها بلندمدت هستند می‌توانیم منافع بلندمدتی را متصور باشیم.
دیگر اینکه خیلی از ذخایر گازی در خزر و خلیج‌فارس را به خاطر عدم توانمندی در استخراج نتوانسته‌ایم صادر کنیم و قطر از این منابع مشترک استفاده می‌کند، اما این پروژه هاب گازی می‌تواند یک فرصتی باشد که ما بتوانیم سرمایه‌گذاری کرده و از ذخایرمان استفاده کنیم. سوم اینکه اجرای آن برای ما منافع سیاسی در پی دارد، اگر بتوانیم به اروپا هم گاز صادر کنیم در جهت دیگر مسائل هم می‌توانیم بهره ببریم و در توافقات دوجانبه امتیازات خوبی در دیگر پروژه‌ها کسب کنیم. مومنی تاکید کرد: اگر ما بتوانیم با قطر، ترکمنستان و روسیه کنسرسیوم تشکیل دهیم، می‌توانیم انحصار ترکیه، آذربایجان و کشورهای دیگر را از بین ببریم و رقابت ایجاد کنیم و این رقابت می‌تواند به نفع کشور ما هم باشد. وی گفت: اکنون قطر برنامه بلندمدت برای پروژه‌های تولید گاز در دستور کار دارد و سعی می‌کند از طریق صادرات گاز یک امپراتوری و غول درآمدی ایجاد کند که بتواند گاز اروپا را تامین کند.
اروپا هم در این کشور سرمایه‌گذاری می‌کند که به جز کشورهای منطقه بتواند گاز خود را به دریای سرخ صادر کند. همچنین اگر خلیج فارس ناامن شد مشکلی ایجاد نشود، این طرح مشترکی است که عربستان هم در آن فعال خواهد بود، بنابراین به نظر می‌رسد قطر بلندمدت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کرده و اروپایی‌ها مایل به سرمایه‌گذاری در انرژی قطر و شمال افریقا هستند که بتوانند نیاز خود را به روسیه حذف و به جای روسیه از مسیر قطر و شمال افریقا مثل لیبی و الجزایر گاز خود را تامین کنند. این کارشناس حوزه مسائل قفقاز تاکید کرد: ما در این اوضاع باید بتوانیم از مسیر دیپلماسی تحریم‌ها را حذف کنیم زیرا دنیا حتی کشورهای دوست ما نمی‌توانند به ما خدمات بدهند چون قوانین دست و پای آنها را می‌بندد.
