بازار لاستیک در دو راهی خرید تایر دولتی و آزاد/ مقصر گرانی لاستیک و صف‌های طولانی برای خرید کیست؟

مدت‌هاست که بازار لاستیک دچار التهاب است. با این حال، این روند در هفته های اخیر بدتر شده است. در چند روز اخیر و در پی توقف عرضه لاستیک دولتی در سایت‌‌های رسمی فروش، این محصول شاهد رشد قیمت شدید در بازار بوده است. همزمان، در هفته‌های جاری در مراکز عرضه حضوری لاستیک دولتی هم شاهد صف‌های طولانی هستیم.

به گزارش خبرفوری، همچنین، با وجود کمبود عرضه و رشد قیمت لاستیک در بازار، شاهد داغ شدن بازار آگهی فروش لاستیک در فضای مجازی هستیم که با قیمت‌های بالا و عجیب و غریب و رشد ۱۰۰ درصدی قیمت نسبت به لاستیک دولتی عرضه می‌ شود.

بازار لاستیک از چند سال پیش به هم خورد. از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ قیمت لاستیک به شدت بالا رفت، به طوری که یک جفت لاستیک ۱۶۵ (پرایدی) از یک میلیون تومان به بیش از ۳ میلیون تومان رسید.

همزمان با این افزایش قیمت، شرکت‌های تولید کننده لاستیک شروع به عرضه دولتی لاستیک کردند. بر اساس قانون، هر فرد با یک کد ملی و شماره تلفن مخصوص می توانست در سایت های عرضه کننده لاستیک ثبت نام کرده و با پرداخت وجهی کمتر (معادل نیمی از نرخ لاستیک آزاد) بعد از حدود ۱ ماه دو جفت لاستیک دولتی دریافت کند.

با این حال، این قانون به ضرر خریداران تمام شد. سایت‌های عرضه کننده لاستیک اکثر اوقات قطع بودند.

متقاضیان مدت زمان زیادی را منتظر بودند و بسیاری هم نمی توانستند در سایت های مربوطه ثبت نام کنند. مشکل دیگر مسافت نسبتا دور محل تحویل لاستیک ها بود. برخی رانندگان تهرانی باید صبح زود تا جاده ساوه می رفتند تا بتوانند لاستیک دولتی تحویل بگیرند. 

این مشکلات باعث شد برخی مراکز در تهران و شهرستان ها افتتاح شوند که خود، کار ثبت نام متقاضیان را انجام داده و با دریافت مقداری پول، لاستیک را تا محل زندگی متقاضی ارسال کرده و حتی نصب کنند. اما با کاهش تولیدات لاستیک کار این مراکز نیز به مشکل خورد.

در هفته اخیر به یکی از این مراکز در تهران سری زدیم تا از وضعیت فروش لاستیک باخبر شویم. محل عرضه لاستیک ها که در جنوب شرق تهران واقع است، به شدت شلوغ بود. مردم از بی نظمی ناراحت بودند.

یکی از متقاضیان گفت: من مرداد ماه درخواست دادم اما هنوز لاستیک را به من تحویل نداده اند. وقتی از آنها علت را جویا می شوم می گویند هنوز سایت باز نشده است. یکی از لاستیک هایم خراب است و باد کم می کند. از یکی از دوستانم یک حلقه لاستیک قرض کرده ام تا فعلا کارم راه بیفتد. معلوم نیست چه زمانی لاستیک ها را می دهند. اگر احتیاج نداشتم که درخواست لاستیک دولتی نمی دادم. 

یکی دیگر از متقاضیان نیز این چنین گلایه کرد: دو سه ماه است ما را سر می دوانند. برای خرید دو لاستیک باید چند روز وقت بگذاریم. قیمت لاستیک هم روز به روز بیشتر می شود. خب اگر ما پول داشتیم که لاستیک آزاد می خریدیم. این چه وضعی است. 

دیگری نیز گفت: مافیای لاستیک بازار را در اختیار گرفته است. در عرض یک سال قیمت لاستیک دو سه برابر شد. بعد هم که سیستم لاستیک دولتی به وجود آمد، چنین نابسامانی‌ای شکل گرفت. برای خرید دو حلقه لاستیک، ساعت ۵ صبح با کارت ماشین و کارت مالی باید به مراکز فروش برویم و بعد از چند ساعت معطلی هم به ما می گویند برو و چند ماه دیگر بیا.

وقتی از مسئول ثبت نام لاستیک دولتی علت مشکل اخیر را پرس و جو کردیم، گفت: مثل اینکه تولید لاستیک داخلی کاهش یافته و تعداد لاستیک های موجود در بازار به شدت کم شده است. این اتفاق باعث می شود عرضه لاستیک دولتی کم شده و سایت های ثبت نام لاستیک دولتی هم دائما قطع باشد. 

مروری بر قیمت لاستیک در بازار

بر اساس گزارش سایت های اقتصادی داخلی، در چند هفته اخیر، نرخ دولتی لاستیک پرایدی یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان است، اما در بازار به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده است‌. علاوه بر این لاستیک سمندی نیز نرخ دولتی یک میلیون و ۹۸۶ هزار تومانی دارد، اما در بازار سه میلیون و ۴۵۰ هزار تومان فروخته می‌ شود.

در بخش لاستیک‌ های پژویی نیز نرخ دولتی این تایر یک میلیون و ۸۷۰ هزار تومان است، اما در بازار با قیمت ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به فروش می‌ رسد.  بررسی‌ ها نشان می‌ دهد شرکت‌های دنا، لاستیک پارس، بارز، ایران‌تایر و کویر صدور حواله تایرهای سواری پژو، پراید و سمند را کاهش داده‌اند.  

مسئولان چه پاسخی دارند؟

اما مسئولان در رابطه با علت این التهاب چه می گویند؟ بیشتر مسئولان سکوت پیشه کرده اند. در این میان،  مصطفی تنها سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در پاسخ به تسنیم گفته است: در حال حاضر قیمت مواد اولیه برای تولیدکنندگان تایر ۳۵ درصد افزایش پیدا کرده است که با تغییر نرخ تسعیر قیمت پایه محصولات پالایشی و پتروشیمی‌، با افزایش هزینه‌ها روبه‌رو هستیم. در این رابطه دولت باید فکر اساسی برای تولیدکنندگان تایر داشته باشد، چرا‌که با روال فعلی نمی‌توان افزایش تولید و عرضه محصولات را به بازار به موقع انجام داد. از ماه تیر امسال روند تولید، کاهشی شده که علت این موضوع عدم تامین به‌موقع ارز توسط بانک مرکزی بوده است.

وی با تاکید بر اینکه صنعت تایر سالانه به ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار و به‌طور میانگین ماهانه ۲۵ میلیون دلار ارز نیاز دارد، گفت: طی پنج‌ماهه نخست امسال تنها ۶۰ میلیون دلار ارز به طرف‌های تجاری و تامین‌کنندگان صنعت پرداخت شده است. مشکل فعلی ما علاوه بر عدم تامین به‌موقع ارز توسط بانک مرکزی، انتقال حواله‌های ارز به ذی‌نفعان خارجی است که این اقدام هنوز انجام نشده است.

با توجه به نارضایتی عمومی از بارار لاستیک، انتظار می‌رود دستگاه‌های مسئول با رفع کاستی‌ها، مشکلات موجود را با سرعت بالاتری برطرف کنند.