«آیفون ۱۴ رجیستر میشود» این صبح روز سهشنبه ۱۸ مهرماه بازار موبایل را تکان داد. سایتها و کانالهای خبری متعددی نیز صبح روز سهشنبه با هیجان تیتر «آیفون ۱۴ رجیستر میشود» را کار کردند. موضوع دست به دست چرخید و به کانالها و گروههای تلگرامی و صفحات اینستاگرامی نفوذ کرد. آنهایی که مستمر اخبار حوزه موبایل و واردات را دنبال میکنند، از اول به ماجرا شک داشتند. اگرچه ذکر نام رییس سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان منبع خبر باعث شد فروشندگان و خریداران موبایل موضوع را جدی بگیرند ولی معلوم بود یکجای کار میلنگد.
خبر رجیستر آیفون ۱۴ از کجا آمد؟
رجیستر شدن آیفون ۱۴ روز سهشنبه ۱۸ مهرماه روی خروجی خبرگزاری تسنیم قرار گرفت و سپس توسط منابع متعدد بازنشر شد. اظهارات مهدی اسلامپناه، رییس سازمان ملی استاندارد، در یک نشست خبری عامل این اتفاق بود و رسانهها را وسوسه کرد چنین تیتری را در پیشانی صفحه یکشان بنشاند. مخاطبانی که هیجان خود را کنترل کردند و علاوه بر تیتر برای خواندن بدنه خبر را هم وقت گذاشتند تنها با یک توضیح کوتاه روبرو شدند: گوشی موبایل آیفون ۱۴ ریجستر خواهد شد.
خبر رجیستر شدن آیفون ۱۴ اولینبار در ساعت ۱۰ و ۳۶ دقیقه صبح روز سهشنبه ۱۸ مهرماه روی خروجی خبرگزاری تسنیم قرار گرفت. رجیستر شدن آیفون ۱۴ سریع در فضای مجازی چرخید و به کانالهای تلگرامی راه پیدا کرد. سایت GSM که بهشکل تخصصی در حوزه موبایل فعالیت میکند از قول مهدی اسلامپناه نوشت: انشاءالله این کالا [آیفون ۱۴] رجیستر خواهد شد. این گوشی از نظر تکنولوژی مشکلی ندارد. البته باید در نظر داشت که موبایل مشمول استاندارد اجباری نیست و این موضوع زیر مجموعه وزارت ارتباطات است، اما پول ذخیره کنید که به زودی بتوانید آیفون ۱۴ بخرید.
تلفن رییس در نشست خبری زنگ خورد
خبر رجیستر آیفون ۱۴ در ساعت ۱۰ و ۳۶ دقیقه صبح روز سهشنبه ۱۸ مهرماه منتشر شد و دست به دست چرخید ولی آنهایی که مستمر اخبار حوزه موبایل و واردات را دنبال میکنند، از همان اول به ماجرا مشکوک بودند. چون همین دو، سه روز پیش شاهد بخشنامهای مبنی بر تشدید مبارزه با عرضه آیفون ۱۴، آیفون ۱۵ بودیم که در آن حتی به برخورد با فروش دانگل آیکاس اشاره شده است. شک و تردید به خبر رجیستر آیفون ۱۴ وقتی تقویت شد که به سِمت و عنوان حقوقی مهدی اسلامپناه دقت کنیم: «رییس سازمان ملی استاندارد»! پس اولین نفر شجاعت به خرج داد و این سوال را مطرح کرد که آیا اصلا رییس سازمان ملی استاندارد اختیاری در حوزه رجیستری موبایل دارد؟ پاسخ این سوال باعث شد ابری سنگین دوباره بر بازار فروش آیفون سایه بیاندازد. خبرگزاری تسنیم نوشته بود: پس از اعلام خبر رجیستری آیفون ۱۴ توسط مهدی اسلامپناه، در حالی که خبرنگاران هنوز در نشست حاضر بودند، تلفن آقای رییس [سازمان ملی استاندارد] زنگ خورد و از طرف دولت به او درباره اعلام چنین خبری تذکر دادند.
خبری که خیلی زود تکذیب شد
این خبرگزاری برای روشن شدن ماجرا و پیگیری موضوع با سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تماس گرفت تا حمیدرضا دهقانینیا با صراحت خبر رجیستری آیفون ۱۴ را تکذیب کند. به گفته او موضوع رجیستر شدن یا رجیستر نشدن تلفنهای همراه به حوزه سازمان استاندارد مربوط نیست و نباید در این خصوص اظهارنظری صورت میگرفت. این گفتوگو در ساعت ۱۱ و پنج دقیقه صبح روز سهشنبه ۱۸ مهرماه روی خروجی تسنیم قرار گرفت؛ یعنی حدود نیم ساعت پس از انتشار خبر مسرتبخش اول!
دلایلی که برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ مطرح شد
تقریبا از ابتدای پاییز رجیستر شدن یا نشدن آیفون ۱۴ در هالهای از ابهام قرار داشت. اما در نهایت مسوولان ابتدا به صراحت اعلام کردهاند که واردات تجاری این موبایل ممنوع است و بعد از مدتی هم واردات آیفون ۱۴ و مدلهای بعد از آن از رویه مسافری نیز ممنوع شد. این تصمیم باعث شد قیمت آیفون ۱۳ به دلیل داشتن رجیستری و گارانتی از آیفون ۱۴ قاچاق گرانتر شده و عدهای هم ترجیح میدهند با پول کمتر از آخرین تکنولوژی موجود استفاده کنند و در کنار آن با استفاده از یک موبایل ارزان قیمت سیم کارت خود را فعال کنند و با جدیدترین مدل آیفون به اینترنت یک موبایل ارزان متصل شوند و کارهای خود را پیش ببرند. البته همچنان عدهای به تغییر این شرایط امیدوار بودند و حتی برخی مغازهداران با وعده رجیستر شدن این موبایل آن را به خریداران عرضه میکردند، اما در نهایت مشخص شد که قرار نیست ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به بالا برداشته شود.
اواخر شهریور ماه دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه، ارزبری بالا و عمل متقابل نسبت به تحریمها را از جمله مهمترین دلایلی عنوان کرد که مسوولان برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به بالا مطرح کردهاند و گفت که به این ترتیب میزان واردات و ارزبری آیفون بهشدت کاهش پیدا کرده، چرا که عملا از آیفون ۱۴ به بعد ثبت سفارش و رجیستری نخواهد شد و مدلهای ۱۳ و قبل از آن هم دیگر تقاضای چندانی ندارد. مدتی بعد، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم این موضوع را تایید کرد. رجیستری عنوان طرحی است که از آذر ۱۳۹۶ اجرا شده. انواع گوشی تلفنهمراه یا هر وسیله سیمکارتخور دیگر مثل تبلت، مودم، دانگل و... که از خدمات اپراتورهای رسمی موبایل استفاده میکند باید حتما از مبادی رسمی وارد کشور شود و کد رجیستری تنها پس از پرداخت هزینه مالیات و عوارض برایشان ارسال خواهد شد. موبایلهای رجیستر نشده، ۳۰ یا نهایتا ۶۰ روز در شبکه فعال هستند و پس از آن اصطلاحا آنتنشان قطع میشود.