بیماران روانی و چالش هزینه‌ها

هفته سلامت روان در حالی به پایان رسید که پوشش ناکافی بیمه‌های پایه و مکمل برای این گروه از بیماران و کمبود مراکز درمانی و تخت‌های بیمارستانی، سرفصل سخنان دست اندرکاران نظام سلامت روان بوده است. امسال هفته سلامت روان با شعار «سلامت روان مسوولیت فردی و اجتماعی همه ماست» از ۱۸ مهر آغاز شد؛ در حقیقت دهم اکتبر در جهان به عنوان یک روز برای آموزش جهانی بهداشت روان و آگاهی از اهمیت آن نامگذاری شده است و بیش از سه دهه از گرامیداشت این روز برای آگاهی بخشی به آحاد جامعه برای توجه به بیماری‌های روانی و تأثیرات مهم آن بر زندگی مردم در سراسر جهان می‌گذرد.

۷۰  درصد مردم نمی‌توانند به روانشناسان مراجعه کنند

علی فتحی آشتیانی رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور که به تازگی سکان هدایت این سازمان را بر عهده گرفته است، از وجود ۲۰‌ هزار روانشناس با پروانه تخصصی و مجوز در کشور خبر می‌دهد اما در عین حال معتقد است ۷۰ درصد مردم به دلیل کافی نبودن پوشش بیمه‌ای در حوزه سلامت روان نمی‌توانند به روانشناسان مراجعه کنند.

او با اعلام اینکه طبق تحقیقات انجام شده حدود ۲۰ درصد جامعه مشکلات روانشناختی دارند و باید به داد اینها رسید، بر این باور است، «چاره‌ای جز جدی گرفتن گسترش پوشش بیمه در حوزه روانشناسی را نداریم و از دولت می‌خواهیم که در این حوزه به سازمان کمک کند». فتحی آشتیانی با بیان اینکه در دفترچه خدمات بهداشتی و درمانی وزارت بهداشت، فهرست خدمات حوزه روانشناسی بالینی و سلامت که مشمول بیمه هستند، مشخص شده است، تعداد خدمات تحت پوشش بیمه حوزه روانشناسی را کم دانست و افزود: تعداد و نوع این خدمات کم است در حالی که باید آن را گسترش دهیم زیرا بسیاری از گرایش‌ها همچون گرایش تربیتی یا کودکان استثنایی هم در حوزه سلامت قرار دارند.

    ضریب اشغال تخت‌های روانپزشکی  بالای ۱۰۰ درصد است

از سوی دیگر محمدعلی همتی نایب‌رییس انجمن علمی روانپزشکی ایران مهم‌ترین چالش این حوزه را گسترش نیافتن شبکه سلامت روان می‌داند و معتقد است، روانشناس و روانپزشک کار آزموده و مجرب در کشور کم نداریم هرچند که ممکن است دسترسی مردم به این متخصصان در استان‌های مختلف، متفاوت باشد. او مشکل اصلی در حوزه سلامت روان را در کمبود تخت‌های بیمارستانی جست‌وجو می‌کند و بر این باور است که در حوزه تخت‌های بیماران روانی به‌شدت در مضیقه هستیم. به گفته همتی، با وجود آنکه وزارت بهداشت ابلاغ کرده که بیمارستان‌های در حال ساخت یا بیمارستان‌های دانشگاهی می‌بایست ۱۰ درصد از ظرفیت بخش‌هایی که ضریب اشغال پایینی دارند، به حوزه روانپزشکی اختصاص دهند اما در عمل اجرا نمی‌شود. همتی با یادآوری اینکه ضریب اشغال تخت در بیمارستان‌های روانپزشکی بالای ۱۰۰ درصد است، گفت: این در حالی است که باید ضریب اشغال حدود ۷۰ درصد باشد. به گفته او، بسیاری اوقات روانپزشک دستور بستری بیمار را صادر می‌کند اما تخت خالی نداریم و بیمار در صف انتظار قرار می‌گیرد که حتی این مشکل در اورژانس‌های روانپزشکی هم وجود دارد. 

    برای برخی روانشناسان و روانپزشکان  ویزیت مهم است نه درمان

مریم امانی مدیر بیمه‌های درمان یکی از شرکت‌های بیمه در خصوص اینکه چرا بیمه‌ها در حوزه بیمه درمان مکمل پوشش فراگیری ندارند، توضیح داد: شرکت‌های بیمه بر اساس آیین نامه ۹۹ بیمه مرکزی که به تازگی ویرایش شده، خدمات بیمه مکمل را به بیمه گذاران ارایه می‌کنند. او افزود: در آیین نامه جدید، تعهدهای جداگانه‌ای برای بستری بیماران روان و روانپریش در نظر گرفته شده که البته ردیف‌های جداگانه برای این بخش وجود نداشت. امانی ادامه داد: علاوه بر تعهدات بستری، بخشی از هزینه‌های ویزیت و داروی بیماران روان از طریق تعهدات شرکت‌های بیمه به بیمه گذاران قابل پرداخت است و در این زمینه شرکت‌ها مشکلی برای ارایه خدمات ندارند.

این مدیر بیمه درمان تاکید کرد: البته باید توجه داشت که برخی از بیماران روان و روانپزشکی درمان پذیر نیستند و دچار بیماری‌های حاد و حتی جنون هستند که به‌طور کلی از نظر صنعت بیمه نمی‌توان خدمات بیمه‌ای به این اشخاص اریایه کرد. امانی، درمان انواع افسردگی‌ها، اختلالات روانی و خدمات مشاوره را از جمله محورهایی برشمرد که جزو خدمات بیمه‌ای قابل ارایه است و در این باره این توضیح را هم ارایه داد که از آنجا که جلسات مشاوره در ارایه خدمات روان بالاست، ممکن است سقف تعهدات بیمه برای بیمار کافی نباشد. او افزود: برای نمونه بهای ویزیت هر جلسه مشاوره بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان است در حالی که ممکن است شرکت بیمه سقف تعهد ویزیت سالانه برای فرد را ۵ میلیون تومان در نظر گرفته باشد و به همین دلیل تعهد مربوطه بخشی از تعهدات را پوشش نمی‌دهد.

    حق ویزیت روانشناسان چقدر است؟

هیات دولت برای امسال حق ویزیت روانشناسان را برای دارندگان مدرک کارشناسی ارشد 230 هزار تومان به ازای هر 45 دقیقه و برای دارندگان مدرک دکتری تخصصی 270 هزار تومان تعیین کرده است؛ البته رییس سازمان روانشناسی و مشاوره کشور این مبلغ را ناکافی می‌داند و می‌گوید که پاسخگوی مخارج جاری افرادی که مرکز مشاوره و درمانگاه روانشناسی دارند، نیست.