از سال ۱۹۸۸ اول دسامبر (برابر ۱۰ آذر) روز جهاني ايدز نامگذاري شده تا به عموم مردم يادآوري شود كه ايدز ( اچ‌آي‌وي) از بين نرفته و هنوز كارهاي زيادي است كه بايد انجام شود. در روز جهاني ايدز مردم لباس‌هاي شان را به روبان قرمز مزين مي‌كنند تا توجه و مراقبت در برابر اين بيماري را متذكر شده و به ديگران يادآور شوند كه تعهد و پايبندي و حمايت آنها مورد نياز است. اپيدمي جهاني ايدز و ويروس آن، با توجه به مقياس و تاثير ويرانگري كه دارد يك مورد اضطراري جهاني و يكي از وحشتناك‌ترين چالش‌ها را در برابر زندگي و حيثيت انسان و همچنين در برابر برخورداري موثر ازحقوق بشر تشكيل مي‌دهد، كه رشد اجتماعي و اقتصادي را در سراسر جهان تضعيف مي‌كند و بر تمامي سطوح جامعه ملي، اجتماعي، خانوادگي و فردي تاثير مي‌گذارد. ايدز تا به حال جان ميليون‌ها انسان را گرفته و در سرتاسر جهان هر ساله ميليون‌ها انسان به ويروس «اچ.اي.وي»آلوده مي‌شوند. به گزارش سازمان ملل، «در سال ۲۰۲۱ تعداد ۳۸ ميليون و ۴۰۰ هزار نفر در جهان با ويروس اچ‌اي وي زندگي مي‌كردند. همچنين يك ميليون و ۵۰۰ هزار نفر هم به اين ويروس مبتلا شدند و ۶۵۰ هزار نفر هم بر اثر بيماري ايدز جان باخته‌اند كه شامل ۱۱۰ هزار كودك و نوجوان مي‌شود».
۱۷ درصد از مرگ و ميرها را كودكان ونوجوانان تشكيل مي‌دهند
اين سازمان همين طور تعداد جوانان مبتلا به اچ‌آي وي را ۲ ميليون و ۷۰۰ هزار نفر دانسته و بيان كرده كه كودكان و نوجوانان فقط هفت درصد از جمعيت داراي اچ‌آي وي را تشكيل مي‌دهند اما ۱۷ درصد از مرگ و مير و ۲۱ درصد از مبتلايان جديد در سال گذشته را شامل مي‌شوند. براساس اين آمار از زمان شروع همه‌گيري بيماري ايدز ۸۴ ميليون و ۲۰۰ هزار نفر به اين بيماري مبتلا شده‌اند و ۴۰ ميليون و صد هزار نفر بر اثر اين بيماري جان خود را از دست داده‌اند. اكنون شمار مبتلايان به اين بيماري به‌طور چشمگيري افزايش يافته و اگرچه «اكنون بيش از هر زماني مبتلايان اين بيماري تحت مداوا هستند اما هنوز بيماران بسياري از اين معالجات بي‌بهره‌اند زيرا هنوز وجود چنين ويروسي در بدنشان تشخيص داده نشده است.
شناسايي و ثبت ۲۳ هزار و ۹۰۲ بيمار مبتلا به ايدز
بر اساس گزارش اداره پيشگيري و كنترل ايدز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، تاكنون ۲۳ هزار و ۹۰۲ بيمار مبتلا به ايدز شناسايي و ثبت شدند كه از اين تعداد ۱۸ هزار و ۳۲۶ نفر خدمات مربوط به مراقبت و درمان اين بيماري را دريافت كرده‌اند و ۱۷ هزار و ۳۷۷ نفر تحت درمان قرار دارند.
تعداد مبتلايان و كل موارد ثبت شده از ابتدا تاكنون، ۴۵ هزار و ۸۷۷ نفر بوده‌اند كه مرگ ۲۱ هزار و ۹۷۵ نفر از آنها ثبت شده و پنج هزار و ۵۷۶ نفر براي دريافت خدمات به مراكز ارايه‌دهنده خدمت مراجعه نكرده‌اند. همچنين سه ماهه اول امسال، ۲۶درصد موارد ثبت در اين بيماري را زنان و ۷۴درصد آنها را مردان تشكيل مي‌دهند. اگرچه ۸۱ درصد كل موارد ابتلا به اين بيماري را مردان و ۱۹درصد را زنان تشكيل مي‌دهند اما الگوي راه انتقال و درصد ابتلاي زنان و مردان در سال‌هاي اخير تغيير كرده است؛ به گونه‌اي كه از كل موارد شناسايي و گزارش شده در سه ماهه اول امسال، ۲۶درصد موارد ثبت را زنان و ۷۴درصد آنها را مردان تشكيل مي‌دهند. بر اساس اين گزارش، ۵۵ درصد از كل موارد شناخته شده در زمان تشخيص در گروه سني ۲۵ تا ۳۹ بوده‌اند و ۷۵ درصد از كل موارد شناخته شده در زمان تشخيص در گروه سني ۲۰ تا ۴۵ بوده‌اند كه الگوي انتقال سني در سال‌هاي اخير تغييري نكرده است. تخمين زده مي‌شود ۴۶ هزار و ۱۴۵ نفر در كشور مبتلا به ايدز هستند و علل ابتلا به اين بيماري در بين كل مواردي كه از سال ۱۳۶۵ تاكنون در كشور به ثبت رسيده‌اند به ترتيب، تزريق با وسايل مشترك در مصرف‌كنندگان مواد (۵۶درصد)، رابطه جنسي (۲۶ درصد) و انتقال از مادر به كودك (۱.۷ درصد) بوده است.
روابط جنسي در صدر راه‌هاي انتقال
اين گزارش مي‌افزايد: راه انتقال در ۱۶.۳ درصد از اين گروه نامشخص مانده و راه انتقال ۰.۲ درصد از اين موارد مربوط به خون و فرآورده‌هاي خوني در سال‌هاي پيش از اجراي سياست پالايش صد درصدي خون سالم توسط سازمان انتقال خون بوده، اين در حالي است كه در بين مواردي كه در سال ۱۴۰۱ تشخيص داده شده‌اند راه احتمالي انتقال در ۱۶ درصد موارد اعتياد تزريقي، ۵۷ درصد روابط جنسي، يك درصد مادر به كودك و در ۲۶ درصد نيز راه احتمالي ابتلا بيان شده و از طرفي هيچ مورد ابتلاي جديدي از طريق خون و فرآورده‌هاي خوني ثبت نشده است.
تشخيص ايدز با انجام آزمايش ساده «رپيد تست»
حميد عمادي متخصص بيماري‌هاي عفوني در اين زمينه به ايرنا گفت: ايدز يك بيماري كشنده است كه با ويروس اچ آي وي ايجاد مي‌شود و با ورود اين ويروس به بدن از طريق تماس جنسي، تزريق خون آلوده و بند ناف جنين، قدرت دفاعي بدن روز به روز كاهش مي‌يابد و هر ميكروبي فرصت بيماركردن فرد را پيدا مي‌كند. او توضيح داد: با پايين آمدن سيستم دفاعي بيماران مبتلا به اين ويروس، هجوم انواع عفونت‌هاي بيماري از جمله سرطان‌ها و ديگر بيماري‌هاي عفوني راحت‌تر ايجاد و گسترش مي‌يابد. انجام آزمايش ساده با عنوان «رپيد تست» مي‌تواند در مشخص شدن HIV مثبت بودن يا نبودن فرد يا همان مبتلا بودن به بيماري ايدز تاثير داشته باشد.
