گروه راه و شهرسازي|
۱۲۰۰ واحد نهضت ملي مسكن در روز شنبه هفته جاري با حضور وزير راه و شهرسازي در استان زنجان افتتاح شد. طرح نهضت ملي مسكن بزرگ‌ترين طرح عمراني دولت سيزدهم به شمار مي‌رود كه پشتوانه قانوني نيز دارد. نمايندگان مجلس يازدهم در پايان نخستين سال فعاليت خود در بهارستان و تقريبا با آغاز به كار دولت سيزدهم، قانون جهش توليد مسكن موسوم به توليد 4 ميليون مسكن در 4 سال را تصويب كردند. دولت نيز از همان آغاز به كار فعاليت خود اجراي اين قانون - كه وعده رييس‌جمهور به مردم در دوران قبل از انتخابات رياست‌جمهوري نيز بود- را در دستور كار قرار داد. تامين منابع مالي، تامين زمين و تامين مصالح ساختماني ارزان قيمت براي ساخت اين واحدهاي مسكوني از جمله مهم‌ترين چالش‌هاي طرح نهضت ملي مسكن بوده است. بر اساس آخرين آمارهاي ارايه شده از سوي وزارت راه و شهرسازي، هم اينك كمي كمتر از دو ميليون واحد مسكوني در چهارچوب اين طرح در حال ساخت است. اين در حالي است كه قرار بود، دولت در فاز اول اجراي اين طرح، يعني در دو سال اول فعاليت خود، 2 ميليون مسكن ساخته شده را به مردم تحويل دهد و مقدمات ساخت 2 ميليون واحد مسكوني بعدي را فراهم آورد، اما با توجه به چالش‌هاي موجود در تامين زمين و تامين مالي اين پروژه تاكنون اين امر ميسر نبوده است و ديروز، در حالي كه بيش از 27 ماه از زمان آغاز اجراي اين طرح مي‌گذرد، تنها 1200 واحد مسكوني از طرح نهضت ملي مسكن توسط رييس‌جمهور افتتاح شد. به گزارش تسنيم، بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازي، ديروز همزمان با دور دوم سفر هيات دولت به استان زنجان با حضور مهرداد بذرپاش؛ وزير راه و شهرسازي، آيين افتتاح و بهره‌برداري از 7183 واحد مسكوني از جمله 1200 واحد مسكوني طرح نهضت ملي مسكن ساخته شده در اراضي دولتي واگذاري به صورت اجاره 99 ساله برگزار شد. بنابر اين گزارش بقيه واحدهاي آماده افتتاح شامل بهره‌برداري از 1213 واحد مسكوني خود مالك طرح نهضت ملي مسكن، 770 واحد مسكوني نوسازي شده بافت فرسوده در بازآفريني شهري و 4000 مسكن روستايي در استان زنجان است. همچنين به‌طور همزمان به 700 متقاضي طرح حمايت از خانواده و جواني جمعيت و براي ساخت 10000 واحد مسكوني روستايي و شهري متقاضيان واجد شرايط نهضت ملي مسكن، زمين واگذار مي‌شود.
واگذاري زمين به 10 هزار و 700 متقاضي
در همين رابطه، پايگاه اطلاع‌رساني دفتر رياست‌جمهوري نيز گزارش كرد، دكتر سيد ابراهيم رييسي كه به منظور انجام دور دوم سفرهاي استاني دولت مردمي، به زنجان سفر كرده است، از 7 هزار و 183 واحد مسكوني از جمله 1200 واحد مسكوني طرح نهضت ملي مسكن ساخته شده در اراضي دولتي بهره‌برداري كرد. واحدهاي افتتاح شده ديگر نيز شامل 1213 واحد مسكوني خود مالك طرح نهضت ملي مسكن، 770 واحد مسكوني نوسازي شده بافت فرسوده در طرح بازآفريني شهري و 4 هزار مسكن روستايي در استان زنجان است. همچنين به‌طور همزمان با حضور رييس‌جمهور به 700 متقاضي طرح حمايت از خانواده و جواني جمعيت و براي ساخت 10 هزار واحد مسكوني روستايي و شهري متقاضيان واجد شرايط نهضت ملي مسكن، زمين واگذار شد.
نمره «صفر» بانك‌هاي خصوصي
در حالي كه قانون جهش توليد مسكن مكانيسم تامين مالي مشخصي را براي طرح ساخت 4 ميليون مسكن در 4 سال در نظر گرفته است، اما اين مكانيسم در عمل نتوانست منابع مالي اجراي اين طرح را تامين كند. يكي از اجزاي اين مكانيسم، تخصيص تسهيلات 360 هزار ميليارد توماني در سال اول اجراي اين پروژه توسط بانك‌ها به پيمانكاران بود. اما از آنجا كه دولت بودجه براي اين كار به بانك‌ها ارايه نكرد و همزمان توان مالي بانك‌ها طي سال‌هاي اخير در اثر تحريم و تورم به‌شدت افت كرده است، آنها نتوانستند منابع گران‌قيمت خود را به وام‌هايي با سودهاي بسيار اندك تخصيص دهند. همچنين طي ماه‌هاي اخير، برخي از مسوولان صنفي بانك‌هاي خصوصي اظهار كردند كه وزارت راه و شهرسازي زيرساخت‌هاي لازم براي آغاز پرداخت تسهيلات به متقاضيان را فراهم نكرده است. با وجود اين، سازمان امور مالياتي از سوي وزارت اقتصاد مامور شده است تا بانك‌هاي متخلف را جريمه كند. به اين ترتيب، در شش ماه گذشته تعداد تسهيلات پرداختي به طرح نهضت ملي مسكن نسبت به قبل از آن سه برابر شده اما آمار نشان مي‌دهد مشاركت بانك‌هاي خصوصي در اين پروژه پس از حدود ۲۶ ماه نزديك به صفر است. آمار گوياي آن است كه از ۲۷ بانك و موسسه اعتباري كه ملزم به ارايه تسهيلات اين طرح شدند ۲۱ بانك اقدام به پرداخت تسهيلات اين طرح كردند كه عمده تسهيلات توسط پنج بانك دولتي پرداخت شده، سه بانك دولتي عملكرد متوسطي در اين پروژه داشتند و سهم بانك‌هاي خصوصي با پرداخت فقط ۴۴۱۷ فقره از ۶۳۰ هزار فقره تسهيلات پرداخت شده تاكنون به كمتر از يك درصد مي‌رسد. پس از ابلاغ پروژه ساخت 4 ميليون خانه در مهرماه ۱۴۰۰ توسط دولت سيزدهم در سال ۳۶۰ هزار ميليارد تومان تسهيلات تكليفي به ۲۶ بانك و موسسه بانكي ابلاغ شد. در سال دوم نيز قرار بود ۴۸۰ هزار ميليارد تومان وام بانكي به اين پروژه بزرگ دولتي به عنوان مهم‌ترين وعده دولت اختصاص يابد. جديدترين آماري كه در اختيار ايسنا قرار گرفته حاكي از آن است كه از ابتداي اجراي طرح نهضت ملي مسكن در سال ۱۴۰۰ تاكنون ۶۳۰ هزار فقره قرارداد پرداخت تسهيلات طرح نهضت ملي مسكن منعقد شده كه سهم بانك مسكن ۳۲۰ هزار فقره بوده است. در رتبه دوم بانك ملت قرار دارد كه ۷۲ هزار قرارداد تسهيلاتي منعقد كرده است. بانك سپه ۶۴ هزار، ملي ۶۰ هزار، تجارت ۵۰ هزار، صادرات ۴۰ هزار، رفاه ۱۶ هزار، كشاورزي ۵۰۰۰ و پست بانك ۳۷۰۰ فقره قرارداد تسهيلاتي براي پروژه نهضت ملي مسكن منعقد كرده‌اند. از ۲۷ بانك كه مكلف به پرداخت اين تسهيلات شدند ۱۸ بانك خصوصي هستند كه ۱۲ بانك تاكنون به اين طرح ورود كرده‌اند و آمار و ارقام نشان مي‌دهد پرداختي‌ها بسيار اندك است؛ به‌طوري كه بانك سامان ۱۲۰۰ فقره، اقتصاد نوين ۷۰۰، آينده ۷۰۰، توسعه تعاون ۷۰۰، سينا ۵۱۴، ملل ۳۰۰، پارسيان ۱۲۰، ايران زمين ۷۵، دي ۳۵، پاسارگاد ۳۳، كارآفرين ۳۳ و بانك شهر فقط هفت فقره قرارداد تسهيلاتي در پروژه مذكور منعقد كرده‌اند كه ۰.۷ درصد از كل پرداختي‌ها را شامل مي‌شود و ساير بانك‌هاي خصوصي هيچ عملكردي در اين زمينه نداشته‌اند. پس از تذكرات جدي سيد ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور مبني بر لزوم ورود بانك‌ها در پروژه نهضت ملي مسكن در شش ماه اخير رايزني‌هايي بين مهرداد بذرپاش ـ وزير راه و شهرسازي و مديران بانك‌ها انجام شد كه به رشد پرداخت تسهيلات انجاميد؛ به‌طوري كه از ۶۳۰ هزار فقره تسهيلات موجود ۴۲۰ هزار فقره در شش ماه اخير پرداخت شده است. ساخت واحدهاي نهضت ملي مسكن در سراسر كشور از يك ميليون و ۹۳۰ هزار واحد عبور كرد. اين خبر را به تازگي مهرداد بذرپاش ـ وزير راه و شهرسازي اعلام كرده است. با اين وجود بررسي‌ها گوياي آن است كه پيشرفت فيزيكي پروژه‌ها مستلزم پرداخت تسهيلات و مشاركت جدي متقاضيان در واريز سهم آورده دارد. دولت از طريق بنياد مسكن، شركت عمران شهرهاي جديد، شركت بازآفريني شهري، سازمان ملي زمين و مسكن، انبوه‌سازان، خودمالكي‌ها، شهرداري‌ها، سازمان نظام مهندسي، خيرين و ساير نهادها و سازمان‌هاي مرتبط پروژه نهضت ملي مسكن را اجرا مي‌كند. تاكنون بيش از ۵۳ هزار هكتار زمين براي طرح نهضت ملي مسكن شناسايي شده است. وزارت راه و شهرسازي، اولويت كار خود را اجراي طرح عظيم نهضت ملي مسكن و اتمام پروژه‌هاي مسكن مهر عنوان كرده و قرار است تا پايان سال جاري تعداد قابل توجهي از واحدهاي در دست ساخت به بهره‌برداري برسد. سقف تسهيلات طرح نهضت ملي مسكن ۵۵۰ ميليون تومان است كه در روزهاي اخير پرداخت اقساط تسهيلات اين طرح از حالت يكسان به پلكاني تغيير كرد. به گفته محمدرضا اسماعيلي ـ رييس هيات عامل صندوق ملي مسكن - دولت در تلاش است تا در اسرع وقت پروژه‌هاي حمايتي را به سر انجام برساند.
