در سمينار علمي با موضوع نقش مداخلات منطقه‌اي احتمالي در تغييرات بارندگي كشور موضوع ابردزدي توسط كشورهاي همسايه و استفاده برخي كشورها از هارپ براي تأثيرگذاري بر ميزان بارش‌هاي كشورمان كه امسال شرايط وخيمي يافته است، مورد بررسي قرار گرفت.
كارشناسان مي‌گويند، روند كم‌بارشي و رخداد خشكسالي در حال ورود به چهارمين سال است و در اين مدت، كاهش بارش و افزايش دماي هوا در بسياري از مناطق كشور نسبت به شرايط معمول، قابل ملاحظه بوده است. با وجود اينكه كم‌بارشي در بيشتر سال‌هاي اخير نيز وجود داشته است اما تابستان امسال، سازمان هواشناسي پيش‌بيني كرد كه بارش‌هاي پاييزه كشور فراتر از نرمال خواهد بود!! به گزارش تسنيم، اين پيش‌بيني سازمان هواشناسي، اميدواري زيادي را ميان مردم كشورمان ايجاد كرده بود اما حالا با پشت‌سرگذاشتن پاييز و با ورود به نخستين ماه زمستان، غلط بودن كامل اين پيش‌بيني هواشناسي كاملاً مشخص شده است، با وجود اين، عدم تحقق پيش‌بيني سازمان هواشناسي درخصوص بارش‌ها و حتي كاهش شديد بارش‌هاي پاييزه سال 1402 نسبت به مدت مشابه در سال گذشته باعث شد شايعات درخصوص دستكاري آب‌وهوايي كشورمان توسط برخي از كشورهاي خارجي و به‌طور خاص استفاده از هارپ در كشور ما داغ شود. همچين تداوم بارش برف و باران در تركيه، عربستان و چند كشور ديگر در عين افزايش الگوهاي غيربارشي در كشورمان نيز مزيد علت شد تا افكار عمومي و عموم مردم هرچه بيشتر موضوع ابردزدي و جنگ اقليمي عليه ايران را باور كنند. به‌دنبال حساسيت ايجادشده ميان مردم، علي سلاجقه؛ معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست به تازگي دستور بررسي اين موارد را صادر كرد و به‌دنبال آن، پژوهشكده محيط زيست و تغيير اقليم مامور شد با حضور همه دستگاه‌هاي مرتبط، موضوع را پيگيري كند. در همين رابطه، نخستين سمينار علمي با موضوع نقش مداخلات منطقه‌اي احتمالي در تغييرات بارندگي كشور با حضور همه دستگاه‌هاي مسوول در محل پژوهشكده محيط زيست و تغيير اقليم برگزار شد.
علت تكذيب اثرگذاري هارپ بر ايران
موضوع استفاده از هارپ توسط بيشتر شركت‌كنندگان در اين نشست علمي رد شد و مخالفان، كاركرد هارپ را جداي از اثرگذاري به‌روي بارش و موضوعات اقليمي دانستند. آنها معتقدند كه كشورهاي امريكا و روسيه كه كشورهاي سرآمد استفاده از اين تكنولوژي هستند، خود نيز دچار خشكسالي بوده‌اند؛ به‌طور مثال خشكسالي سال 2012 كاليفرنياي امريكا كه به‌دليل وخامت اوضاع، دولت وقت ايالات متحده در اين ايالت شرايط نظامي اعلام كرد و خشكسالي و كاهش بارش طي ماه‌هاي گذشته در بسياري از مناطق امريكا و همچنين خشكسالي روسيه در سال 2010 كه باعث كاهش توليد و صادرات گندم اين كشور شد و آتش‌سوزي جنگلي، چندين روز فرودگاه مسكو را با مشكل مواجه كرد. همچنين آتش‌سوزي‌هاي گسترده در بسياري از نقاط اروپا، شرايطي بود كه خود اين كشورها مي‌توانستند براي بيرون آمدن از مخمصه از سلاح‌هايي كه ادعا مي‌شود مي‌تواند بر جو زمین تأثير بگذارد، استفاده كنند اما اين اتفاق نيفتاد!
موافقان: نبايد كاملا هارپ را رد كنيم
در مقابل اما برخي از موافقان در نخستين سمينار علمي با موضوع نقش مداخلات منطقه‌اي احتمالي در تغييرات بارندگي كشور به موضوع استفاده از اين فناوري‌ها توسط روسيه در جنگ اوكراين و ايجاد سيل در اين كشور كه در رسانه‌ها نيز بارها مطرح شده است، استناد كردند و معتقدند كه نبايد به‌طور قطع اين موضوع را رد كرد. آنها همچنين متذكر شدند كه وقتي كشوري مثل امريكا سال‌هاست كه روي اين موضوع كار كرده است، احتمال دارد كه واقعاً حقيقتي در آن نهفته باشد و كشور ما نيز بايد در اين زمينه تحقيق كند. موضوع مورد بحث ديگر در اين سمينار علمي با حضور نمايندگان اغلب دستگاه‌هاي تصميم‌ساز و تصميم‌گير در اين حوزه، مساله «بارورسازي ابرها» بود كه پيش‌تر و از سال 1365 در كشور ما نيز در اين زمينه تلاش‌هايي صورت گرفته است. اكثراً شركت‌كنندگان روي اين موضوع توافق داشتند كه بارورسازي در مساحت‌هاي نه چندان زياد، براي برخي از ابرها كه شرايط بارورسازي را داشته باشند، مي‌تواند موثر باشد اما اين موضوع به پارامترهاي زيادي وابسته است و براي مناطقي كه بارش سالانه آنها كمتر از 300 ميلي‌متر است توصيه نمي‌شود همچنين بايد حتماً صرفه اقتصادي آن مورد بررسي قرار گيرد.
ابردزدي تركيه شايعه است
در نخستين سمينار علمي با موضوع نقش مداخلات منطقه‌اي احتمالي در تغييرات بارندگي كشور درباره موضوع ابردزدي كشورهاي همسايه نيز استناد به آمار و ارقام موجود از وضعيت 30ساله بارش در منطقه و همچنين تفاوت‌هاي اقليمي كه ميان كشور ما با عربستان، تركيه و... وجود دارد، ظاهراً حكايت از آن دارد كه اين موضوع چيزي بيش از شايعه نيست. يكي از موضوعاتي كه به‌طور ويژه در اين سمينار مورد بحث قرار گرفت، تصويري از مرز ايران و تركيه و تفاوت بارش‌ها در دو كشور است؛ ضمن تأكيد بر اين موضوع كه بارش، كمّيتي است كه مي‌تواند تغييرپذيري زيادي داشته باشد، به‌طوري كه تفاوت آشكار بارش در برخي از مناطق نزديك به هم، بخشي از ويژگي اقليمي اين مناطق است. در اين خصوص توضيح داده شد: ما در كشور خودمان هم در برخي مناطق از جمله در دو طرف رشته‌كوه‌هاي البرز و زاگرس تفاوتي قابل‌ملاحظه در بارش داريم! همين موضوع مي‌تواند در بخش‌هايي از مناطق مرزي ايران و تركيه نيز صادق باشد و در سال‌هاي قبل هم به همين گونه بوده است ضمن اينكه مقايسه ميانگين بارش‌ها نيز به‌خوبي نشان مي‌دهد كه تركيه به‌دليل تأثيرپذيري بيشتر از سامانه‌هاي بارشي مديترانه‌اي، همواره بارش‌هاي بسياري بيشتري نسبت به كشور ما داشته است و اين موضوع صرفاً مختص امسال نيست.
جمع‌بندي سمينار
در پايان اين سمينار، اعضاي حاضر به اين جمع‌بندي رسيدند: مشكل خشكسالي كشور بسيار جدي است كه بايد هم‌اكنون در اين ارتباط تدابير و راهكارهاي عملياتي و موثري در نظر گرفته شود و با توجه به اهميت بررسي علمي همه احتمالات و مسائل مطرح‌شده، ضرورت دارد جامعه علمي و مسوولان ذي‌ربط در اين خصوص اهتمام بيشتري داشته باشند، از اين رو، بر تداوم اين نشست‌هاي كارشناسي براي تبادل‌نظر در راستاي تهيه و ارايه راهكارهاي لازم تأكيد شد. همچنين شركت‌كنندگان دليل اصلي كم‌بارشي در كشورمان را تغيير اقليم و پيامدهاي آن دانستند كه در اين زمينه متأسفانه كشور ما برنامه مصوبي براي سازگاري با تغيير اقليم نداشته است و تاكنون اقدامات عملي موثري در اين خصوص انجام نشده است؛ با توجه به وخامت موضوع، ضرورت دارد اين مهم در اولويت قرار گيرد و به سرعت براي مواجهه با اين ابرچالش اقدامات ضروري و لازم صورت گيرد.
