اما و اگرهاي بازارسازي جديد نفتي!

گلناز پرتوي مهر |

بازار انرژي ايران طي دو سال گذشته دستخوش تحولات قابل توجهي شده است كه منجر به افزايش دسترسي به بازارهاي انرژي جديد و رشد اقتصادي مناسب در كشور شده است. اين رشد نه تنها رونق اقتصادي ايران را افزايش داده است، بلكه درآمدهاي ارزي اين كشور را به ويژه از طريق صادرات نفت خام به ميزان قابل توجهي افزايش داده است. 
به گزارش خبرنگار «تعادل»، به زعم كارشناسان، رشد اقتصادي كشور طي سال گذشته ميلادي كه صندوق بين‌المللي پول در آخرين گزارش خود مطرح كرد، بر اثر سياست‌گذاري‌هاي صحيح به دست آمد. سياست‌هايي از قبيل: فروش نفت به ميني پالايشگاه‌ها در شرق آسيا و سهامداري در پالايشگاه‌هاي فراسرزميني 
زمينه ساز رشد اقتصادي كشور شد. سياست اتكا به خود و استفاده حداكثري از ظرفيت‌هاي دانش بنياني كشور نيز در اين موفقيت بي‌تأثير نبود. دستاوردهاي دانش بنياني زمينه‌اي براي صدور خدمات فني و مهندسي به ديگر كشورها و سهامداري در پالايشگاه‌هاي آنها فراهم كرد. بر اثر اين سياست، از يك طرف توانستيم به فروش نفت خود در شرايط تحريم بپردازيم و از طرف ديگر، بازارسازي تضميني براي فروش نفت كشور انجام داديم.
به زعم بسياري از كارشناسان، دستيابي به رشد اقتصادي 5.4 درصدي كشورمان در سال گذشته ميلادي و در شرايط تحريمي از اهميت بالايي برخوردار است. در اين سال، امريكا ۲.۵ درصد، آلمان منفي ۰.۳ درصد، فرانسه ۰.۸ درصد، انگليس ۰.۵ درصد، چين ۵.۲ درصد، هند ۶.۷ درصد، روسيه ۳ درصد، برزيل ۳.۱ درصد، تركيه ۴ درصد و پاكستان منفي ۰.۲ درصد رشد داشتند.
بازار انرژي ايران طي دو سال گذشته دستخوش تحولات قابل توجهي شده است كه منجر به افزايش دسترسي به بازارهاي انرژي جديد و رشد اقتصادي مناسب در كشور شده است. اين رشد نه تنها رونق اقتصادي ايران را افزايش داده است، بلكه درآمدهاي ارزي اين كشور را به ويژه از طريق صادرات نفت خام به ميزان قابل توجهي افزايش داده است. رشد اقتصادي بالا و 5.4 درصدي ايران در 2023، درآمد ارزي خوبي از نصيب كشور كرده است؛ طبق اعلام گمرك، سال گذشته بيش از 36 ميليارد دلار، درآمد ارزي حاصل از صادرات نفت خام كشور بوده است.
موفقيت رشد اقتصادي ايران در سال 2023 گواهي بر استفاده دولت از توان داخلي، پيشرفت‌هاي فناوري و رويكردهاي دانش بنيان است. حركت رو به جلو، براي ايران ضروري است كه با استفاده بيشتر از قدرت بخش خصوصي و تشويق مشاركت بيشتر مردم، بر اين موفقيت بنا شود. با ايجاد مكانيسم‌هاي جذاب براي مشاركت بخش خصوصي و تسهيل مشاركت عمومي از طريق سرمايه‌گذاري، ايران مي‌تواند به رشد اقتصادي، تقويت نوآوري و ايجاد اقتصاد فراگيرتر و پايدارتر ادامه دهد. ايران با سرمايه‌گذاري در فناوري، تحقيقات و سرمايه انساني مي‌تواند توليد انرژي خود را افزايش دهد، استفاده از منابع را بهينه كند و نوآوري در اين بخش را به پيش ببرد. تقويت پايگاه دانش كشور، پرورش فرهنگ تحقيق و توسعه و ارتقاي همكاري بين صنعت و دانشگاه گام‌هاي اساسي در تضمين پايداري و رقابت بلندمدت در بازار انرژي است.
يكي ديگر از جنبه‌هاي مهم تحول انرژي ايران، تنوع بخشي به منابع و بازارهاي انرژي است. با گسترش فراتر از صادرات به بازارهاي سنتي نفت خام و كاوش در منابع انرژي جايگزين مانند انرژي‌هاي تجديدپذير، ايران مي‌تواند وابستگي خود به سوخت‌هاي فسيلي را كاهش دهد، امنيت انرژي را افزايش دهد و از فرصت‌هاي رشد جديد بهره ببرد. سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي انرژي‌هاي تجديدپذير، ترويج اقدامات بهره‌وري انرژي، و تشويق شيوه‌هاي پايدار نه تنها به نفع محيط‌زيست خواهد بود، بلكه باعث رشد اقتصادي و ايجاد مشاغل جديد در بخش‌هاي نوظهور مي‌شود. علاوه بر اين، موفقيت ايران در دستيابي به بازارهاي انرژي جديد، اهميت همكاري‌هاي بين‌المللي و توافقات تجاري را برجسته مي‌كند. ايران با تقويت روابط ديپلماتيك، تقويت مشاركت‌هاي استراتژيك و گسترش دامنه بازار، مي‌تواند صادرات انرژي خود را متنوع‌تر كند، سرمايه‌گذاري خارجي را جذب كند و نفوذ جهاني خود را افزايش دهد. همكاري با شركاي منطقه‌اي و بين‌المللي براي ارتقاي امنيت انرژي، پايداري و نوآوري نه تنها به نفع اقتصاد ايران است، بلكه به امنيت جهاني انرژي و رقابت‌پذيري بيشتر در بازار جهاني نيز كمك مي‌كند.
در نتيجه، تحول ايران در بازار انرژي و دسترسي به بازارهاي انرژي جديد در رشد اقتصادي، افزايش درآمدهاي ارزي و قرار گرفتن كشور به عنوان يك بازيگر كليدي در اقتصاد جهاني موثر بوده است. ايران با بهره‌گيري از توان داخلي، پيشرفت‌هاي تكنولوژيكي و رويكردهاي دانش بنيان، توانسته است به دستاوردهاي اقتصادي قابل توجهي دست يابد و نوآوري در بخش انرژي را به پيش ببرد. با حركت رو به جلو، براي ايران بسيار مهم است كه بر اساس اين موفقيت، تقويت مشاركت بخش خصوصي، ارتقاي مشاركت عمومي، سرمايه‌گذاري در قابليت‌هاي داخلي، تنوع بخشيدن به منابع انرژي، و تقويت همكاري‌هاي بين‌المللي براي تضمين رشد اقتصادي پايدار و امنيت انرژي براي آينده، ادامه دهد. در همين رابطه پيرامون نظرات محمداسماعلي كفايتي، رييس پارك نوآوري و فناوري نفت و گاز كشور را در ادامه مي‌خوانيد.
كفايتي با اشاره به اين موضوع كه قطعاً رساندن سطح توليد و فروش نفت و گاز كشور به ميزان قبل از تحريم‌ها مزيت محسوب مي‌شود، در گفت‌وگو با خبرنگار«تعادل»، تصريح كرد: اينكه صندوق بين‌المللي پول اعلام كرده است طي سال گذشته به ميزان 5.4 درصد رشد اقتصادي داشته‌ايم، از اهميت بالايي برخوردار است. به ويژه با توجه به اينكه تحت تحريم‌هاي شديد به اين نتيجه دست يافته‌ايم، موضوع مهمي است.
وي ادامه داد: دشمنان اين مرز و بوم تمام تلاش خود را به كار گرفته‌اند كه موجب فروپاشي اقتصادي كشور شوند. اگر موفق به اين كار نشدند، آنها حداقل مي‌خواهند كه آسيب جدي به اقتصاد كشور ما وارد كنند و باعث توقف مان
 شوند. در اين شرايط، دستيابي به رشد اقتصادي 5.4 درصدي كه بخش زيادي از آن در صنايع نفت و گاز به دست آمده است، موفقيت بزرگي محسوب مي‌شود. 
رييس پارك نوآوري و فناوري نفت و گاز كشور خاطرنشان كرد: عوامل مختلفي در دستيابي كشور به اين رشد اقتصادي نقش داشتند. به‌طور مثال، بازطراحي تجارت انرژي كشور و فروش نفت از طريق سهامداري در پالايشگاه‌هاي فراسرزميني و عرضه نفت به پالايشگاه‌هاي كوچك در شرق آسيا در اين موضوع دخيل بودند.
كفايتي گفت: فروش نفت و گاز كشور در شرايط تحريمي كامل نشان مي‌دهد كه ما كشور بزرگي هستيم و مي‌توانيم به تعامل با ديگران بپردازيم. اين تعامل نه از روي استيصال بلكه از روي اقتدار است. واقعيت اين است كه همه دنيا غرب نيست و همه غرب هم امريكا نيست. مي‌توانيم با سياست‌گذاري‌هاي صحيح به استفاده از ظرفيت‌هاي موجود براي فروش نفت و گاز بپردازيم و شرايط خوبي را براي خودمان رقم بزنيم. 
وي ادامه داد: از نظر من، اينكه جهان را تنها در چند كشور خلاصه كنيم، اشتباه است. با كنار گذاشتن اين سياست اشتباه و استفاده از پتانسيل‌هاي موجود توانستيم به فروش نفت و گاز كشور بپردازيم. ما كشور بزرگي هستيم و به لحاظ ژئوپليتيكي شرايط خوبي داريم. بهره بردن از اين ظرفيت‌ها توانست ما را به نتايج خوبي برساند.
رييس پارك نوآوري و فناوري نفت و گاز خاطرنشان كرد: خوشبختانه اتفاقاتي كه در بريكس، شانگهاي و... افتاد، نشان مي‌دهد كه قدرت كشورمان رو به رشد است و شرايط خوبي داريم. اين عوامل در كنار سياست‌گذاري‌هاي صحيح به ما كمك كرد كه در شرايط تحريم بتوانيم اقتصاد كشور را پيش ببريم و فلج نشويم. فروش نفت در شرايط تحريم، نشان داد كه ما تحريم پذير نيستيم.