هر چند كه هر بار در مورد وضعيت بد كادر درمان از جمله پزشك و پرستار صحبتي به ميان مي‌آيد مسوولان به سرعت آن را تكذيب مي‌كنند. اما شنيدن بحراني بودن وضعيت از زبان افرادي كه متخصص هستند و خود دستي بر آتش دارند نشان مي‌دهد بر خلاف تمام تكذيب‌ها و شانه خالي كردن‌هاي مسوولان مشكلات همچنان به قوت خود باقي است. بي‌ميلي براي ادامه تحصيل در دوره‌هاي دستياري مدتي است كه جامعه پزشكي را تحت تاثير قرار داده است، وضعيتي كه خيلي‌ها را نگران كرده كه مبادا به روزهاي نداشتن پزشك يا حداقل وجود پزشكان با مهارت كم برسيم، خودكشي رزيدنت‌ها در كنار افزايش ميل به مهاجرت عوامل ديگري هستند كه بر طبل اين نگراني مي‌كوبند، طوري‌كه عرفان اميني، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران و دبير بيست‌وهفتمين كنگره سالانه جامعه اورولوژي ايران به خبرآنلاين مي‌گويد: «گمان مي‌كنم اگر به وضعيت موجود سريع رسيدگي نشود اين احتمال وجود دارد كه سيستم پزشكي ايران با افتي بسيار قابل توجه مواجه شود.»
بي‌ميلي پزشكان براي ادامه تحصيل در دوره دستياري
دكتر عرفان اميني در رابطه با بي‌ميلي پزشكان براي ادامه تحصيل در دوره دستياري مي‌گويد: بي‌ميلي دستياران پزشكي عوامل متعددي دارد، خاطرم هست زماني‌كه خودم رزيدنت بودم جو علمي ميان دستياران خيلي پررنگ‌تر از چيزي بود كه امروز هست، شايد بخشي از آن به اين دليل باشد كه ميزان مهاجرت بعد از دوره پزشك عمومي افزايش پيدا كرده است، شايد خيلي از افرادي كه صلاحيت علمي بالايي دارند ديگر دوره دستياري را در ايران شروع نمي‌كنند بلكه مهاجرت مي‌كنند و در كشورهاي ديگر دوره دستياري را سپري مي‌كنند.
او مي‌افزايد: البته نمي‌توان منكر تاثيرات مسائل اقتصادي در اين بي‌ميلي شد. يك رزيدنت كه ممكن است از شهرستان به تهران بيايد و اينجا خانه اجاره كند و البته حقوقي كه مي‌گيرد كفاف اين زندگي را نمي‌دهد قطعاً فكرش درگيرش مي‌شود وممكن است نگران آينده‌اش شود در چنين وضعيتي انگيزه رزيدنت‌ها براي داشتن كار و تلاش و حركت كردن در مرزهاي علم كمتر مي‌شود.
متاسفانه فرهنگي كه امروز خيلي زياد شده جراحي‌هاي زيبايي است، عمل‌هايي كه تعرفه‌هاي آن با جراحي‌هاي تشخيصي و درماني متفاوت و بالاتر است، همين مساله سبب مي‌شود دستياران راغب بشوند كه تكنيك‌هايي ياد بگيرند كه در آينده براي آنها سود مالي داشته باشد. چنين وضعيتي براي من احساس نگراني ايجاد كرده كه اگر جلوي اين روند گرفته نشود در آينده از نظر علمي ما پزشكان ضعيف‌تري خواهيم داشت. بايد براي ايجاد انگيزه در دستياران كارهايي انجام شود با اين تمركز كه مسائل اقتصادي همچنان در اولويت است.
دلايل خودكشي رزيدنت‌ها
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره دلايل خودكشي رزيدنت‌ها نيز اظهاراتي را بيان كرده و مي‌گويد: در خودكشي احتمالي رزيدنت‌ها عوامل مختلفي موثر هستند، گاهي اوقات يك اختلال زمينه‌اي وجود دارد كه اگر فرد در شرايط ايده‌آل قرار بگيرد آن اختلال زمينه‌اي به‌هيچ‌وجه منجر به خودكشي نخواهد شد، اما همين فرد با اختلال جزئي زمينه‌اي در شرايط بحراني قرار بگيرد ممكن هست نتواند تحمل كند و دست به خودكشي بزند، اين شرايط بحراني مي‌تواند بي‌احترامي، حس بي‌عدالتي، مسائل اقتصادي و فشار كاري زياد باشد. مجموعه اين عوامل در خودكشي احتمالي آنها اثر مي‌گذارد. او در مورد مساله بي‌احترامي مي‌افزايد: احساس شخصي من اين است كه آنچه در فضاي مجازي وجود دارد با چيزي كه در واقعيت مي‌بينم متفاوت است، احساس مي‌شود در فضاي مجازي يك هجمه‌اي عليه پزشكان وجود دارد، نسل جوان پزشكان كه در فضاي مجازي هستند خيلي بيشتر تحت تاثير اين فضا قرار مي‌گيرند، اما وقتي بعدا وارد بازار كار مي‌شوند و با جامعه بيماران ارتباط مي‌گيرند مي‌بينند همه‌چيز متفاوت است. من خودم چنين حسي ندارم و معتقدم بيمارانم به‌شدت به پزشكان اعتماد دارند و قدردان هستند و از تعامل به آنها حس خوبي مي‌گيرم. به‌طوركلي درجاتي از بي‌اعتمادي در جامعه نسبت به مشاغل ايجاد شده اما احساس مي‌كنم پزشكان همچنان مورد اعتماد مردم هستند.
آوردن پزشكان خارجي راحت نيست
دكتر عرفان اميني اما در مورد ادامه وضعيت كنوني و نياز كشور در سال‌هاي آينده به آمدن پزشكان از كشورهاي ديگر مي‌گويد: گمان مي‌كنم اگر به وضعيت موجود سريع رسيدگي نشود اين احتمال وجود دارد كه سيستم پزشكي ايران با افتي بسيار قابل توجه مواجه شود، از طرفي شرايط مانند گذشته هم نيست كه ما بتوانيم پزشكاني از خارج از كشور بياوريم براي اينكه تعرفه‌هايي كه آنها كار مي‌كنند واقعا متفاوت است و به هيچ عنوان حاضر نخواهند بود با ويزيت دو، سه دلاري به ايران بيايند و خدمت كنند و بعيد مي‌دانم دولت توانايي داشته باشد بودجه‌هاي عظيم مورد انتظار آنها را تامين كند. بنابراين اگر خود ايراني‌ها به‌فكرش نباشند پزشكي خيلي در معرض خطر قرار مي‌گيرد، البته اين رسيدگي نبايد با قوانين بازدارنده باشد، در واقع بايد جوي ايجاد شود كه خود پزشكان تصميم بگيرند ايران را به هرجايي از دنيا ترجيح دهند و ايران بمانند، نه اينكه براي نگه داشتن آنها ممنوعيت يا محدوديتي ايجاد كنند.
