جذام در ایران؛ سوغات جدید افغانی‌ها

 دکتر پیام طبرسی، با تاکید بر اینکه بهتر است که بیماری جذام کنترل شود اما ابتلای 9 مورد جذام هشداری برای کشور محسوب نمی شود گفت: بیماری هایی که توسط اتباع، مخصوصا اتباع افغانستان، وارد ایران می شود مثل سل، اچ آی وی و مالاریا بسیار مهمتر است و بر ضرورت غربالگری تاکید کرد.

به گزارش مجله طبقه، بیشتر مبتلایان به جذام معمولا از اتباع غیر مجاز افغانستان هستند.

جذام یا بیماری هانسن (Leprosy or Hansen's Disease) یک بیماری عفونی مزمن است که توسط باکتری به نام مایکوباکتریوم لپره (Mycobacterium leprae) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً پوست، اعصاب محیطی، راه‌های تنفسی فوقانی و چشم‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم بیماری جذام

ضایعات پوستی: لکه‌ها یا توده‌های قرمز، قهوه‌ای یا سفید روی پوست که بی‌حس هستند و احساس درد یا گرما و سرما را ندارند.

آسیب به اعصاب محیطی: کاهش حس در دست‌ها و پاها، ضعف عضلانی و فلج.

ضایعات مخاطی: آسیب به مخاط بینی و دستگاه تنفسی فوقانی.

تغییرات در شکل بدن: اگر درمان نشود، می‌تواند به تغییر شکل انگشتان و اندام‌ها منجر شود.

روش‌های انتقال

تماس طولانی مدت با فرد مبتلا: جذام از طریق تماس نزدیک و طولانی مدت با ترشحات بینی و دهان افراد مبتلا منتقل می‌شود.

محیط زندگی ناسالم: زندگی در شرایطی با بهداشت ضعیف و تهویه نامناسب می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

درمان

درمان جذام با استفاده از داروهای چندگانه (Multi-Drug Therapy - MDT) انجام می‌شود. این درمان شامل ترکیبی از داروهای آنتی‌بیوتیکی مانند دپسون (Dapsone)، ریفامپین (Rifampicin) و کلوفازیمین (Clofazimine) است. این داروها به مدت ۶ تا ۱۲ ماه (و در برخی موارد بیشتر) تجویز می‌شوند و می‌توانند به طور مؤثری بیماری را درمان کنند و از انتقال آن به دیگران جلوگیری نمایند.

پیشگیری

شناسایی و درمان زودهنگام بیماران: این امر مهمترین راهکار برای کاهش شیوع بیماری است.

افزایش آگاهی عمومی: آموزش به مردم درباره علائم و روش‌های انتقال بیماری و تشویق به رعایت بهداشت شخصی و محیطی.

علت شیوع جدام

شیوع جذام به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل محیط، اجتماعی، بهداشتی و فردی می‌شود. در زیر به برخی از دلایل اصلی شیوع جذام اشاره می‌شود:

1. شرایط بهداشتی ضعیف

بهداشت محیطی ناکافی: شرایط زندگی ناسالم و بهداشت ضعیف محیطی می‌تواند به شیوع بیماری کمک کند. تجمع افراد در محیط‌های کوچک و غیر بهداشتی، افزایش احتمال انتقال باکتری را بالا می‌برد.

تراکم جمعیت بالا: زندگی در مناطق پرجمعیت و عدم دسترسی به آب پاک و امکانات بهداشتی مناسب می‌تواند شیوع بیماری را افزایش دهد.

2. تماس نزدیک و طولانی مدت با فرد مبتلا

انتقال انسان به انسان: جذام عمدتاً از طریق تماس نزدیک و طولانی مدت با ترشحات بینی و دهان افراد مبتلا منتقل می‌شود. این تماس ممکن است در خانه، محل کار یا مکان‌های عمومی رخ دهد.

3. عدم تشخیص و درمان به موقع

عدم آگاهی و شناخت بیماری: عدم آگاهی عمومی درباره علائم و راه‌های انتقال جذام می‌تواند منجر به تاخیر در تشخیص و درمان بیماری شود.

کمبود خدمات بهداشتی: در مناطق محروم و دورافتاده، ممکن است دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی محدود باشد، که این مسئله می‌تواند باعث شیوع بیشتر بیماری شود.

4. عوامل اجتماعی و اقتصادی

فقر و نابرابری اجتماعی: فقر و شرایط اجتماعی نامساعد می‌تواند منجر به تغذیه نامناسب، بهداشت ضعیف و کاهش دسترسی به خدمات درمانی شود که همه این عوامل می‌توانند شیوع جذام را افزایش دهند.

مهاجرت و جنگ: مهاجرت‌های جمعی به دلیل جنگ یا بلایای طبیعی می‌تواند باعث گسترش بیماری‌ها، از جمله جذام، در مناطق جدید شود.

5. عوامل ژنتیکی و ایمنی

حساسیت ژنتیکی: برخی افراد به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی خاص، بیشتر مستعد ابتلا به جذام هستند.

نقص ایمنی: افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به جذام قرار دارند.

6. کمبود برنامه‌های پیشگیری و آموزشی

عدم وجود برنامه‌های آموزشی و پیشگیری موثر: برنامه‌های آموزشی و پیشگیری می‌توانند به کاهش شیوع جذام کمک کنند. کمبود این برنامه‌ها می‌تواند منجر به افزایش شیوع بیماری شود.
 

با افزایش آگاهی عمومی، بهبود شرایط بهداشتی و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، می‌توان شیوع جذام را کاهش داد و این بیماری را به خوبی کنترل کرد.