افزایش سهم ایران در تولید علم دنیا
گروه گوناگون| برخی گزارش‌هایی که در ابتدای سال جاری منتشر شد، حاکی از آن بود که میزان تولید علم ایران در سه سال اخیر به‌گونه‌یی بوده که ایران 1.53درصد از کل تولید علم دنیا را دراختیار گرفته بود. این گزارش که وضعیت مطلوب ایران را نشان می‌داد، حاکی از آن بود که سهم ایران از کل تولید علمی دنیا بالا رفته است. این سهم از 1.34درصد در سال۲۰۱۳ به 1.39درصد در سال۲۰۱۴ و به 1.53درصد در سال۲۰۱۵ افزایش یافته است. در این میان، گزارش‌های تازه‌تر نیز همین مساله را تایید می‌کند، به‌طوری که براساس اطلاعات مستخرج از پایگاه وب آو ساینس تامسون رویترز (ISI)، تولیدات علمی ایران در سال۲۰۱۶ میلادی در مقایسه با سال قبل رشدی برابر با 0.4درصد داشته است؛ رشدی که هرچند اندک، اما حرکت رو به رشد ایران را تایید می‌کند.
آن‌طور که محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در این رابطه عنوان کرده است، در سال۲۰۱۶ میلادی سهم ایران از کل تولید علم دنیا 1.8درصد، از کل مجلات دنیا 1.9درصد و از کل کنفرانس‌های دنیا 0.4درصد است. دهقانی خاطرنشان کرد: در سال۲۰۱۵ سهم ایران از کل تولید علم دنیا 1.4درصد بود و در همین سال کشور 1.6درصد از مقالات مجلات دنیا را تولید کرد. همچنین در سال۲۰۱۵ میلادی سهم ایران از کل کنفرانس‌های دنیا 0.4درصد بود.
آن‌طور که او بیان کرده است، درحالی که سهم ایران از کل علم دنیا افزایش قابل‌ملاحظه‌یی داشته و در سال۲۰۱۶ میلادی نسبت به سال۲۰۰۰ میلادی ۱۸برابر شده است، اما سهم ایران از کل مقالات کنفرانس‌های دنیا تنها چهار برابر افزایش یافته است. در سال۲۰۰۰ میلادی مقالات کنفرانس‌ها یک‌پنجم تولید علم کشور را تشکیل می‌داد. این رقم در سال۲۰۰۶ میلادی به بالاترین میزان خود رسید، به‌نحوی که مقالات کنفرانس یک‌سوم از تولید علم کشور را در بر می‌گرفت.
طبق صحبت‌های دهقان، هر چند در سال۲۰۰۸ میلادی سهم ایران از کنفرانس‌های دنیا به 27درصد رسید و نسبت به سال۲۰۰۶ میلادی یک رشد منفی ۲درصدی داشت، اما سهم ایران از کل کنفرانس‌های دنیا بیش از سهم کشور از تولید علم دنیا شد. از سال۲۰۰۹ میلادی سهم ایران از مقالات حاصل مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی کاهش یافت. در این سال ۲۰درصد از کل تولید علم کشور حاصل مقالات کنفرانس‌ها بود. در سال۲۰۱۰ میلادی سهم ایران به ۱۶درصد و در سال۲۰۱۱ میزان آن به ۱۴درصد رسید. این رقم در سال۲۰۱۳ به ۱۰درصد و در سال۲۰۱۴ به ۷درصد و در سال۲۰۱۵ به ۴درصد رسید.
بر این اساس، سهم ایران از کل مقالات منتشر شده در معتبرترین مجلات بین‌المللی در سال۲۰۱۶ میلادی نسبت به سال۲۰۰۰ میلادی ۱۹برابر شده است. ایران در سال۲۰۰۰ میلادی تنها 0.1درصد از کل مقالات مجلات دنیا را تولید می‌کرد، درحالی که این سهم در سال۲۰۱۶ به 1.9درصد رسیده است.
آن‌طور که مهر گزارش داده است، در خلال سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲میلادی، سهم تولید علم بین‌الملل ایران حاصل از مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی به‌طور متوسط حدود یک‌درصد بوده است، اما این رقم در حال حاضر به زیر 0.5درصد رسیده است. این گزارش نشان می‌دهد که حرکت ایران در رشد علم، روبه رشد بوده است.
