سال سقوط تجارت
گروه گوناگون|
سال 2016، سالی پرفراز و نشیب برای جهان بود. در بسیاری از کشورها آتش جنگهای داخلی شعلهور شد که بر این اساس، مهاجرتهای زیادی صورت گرفت. بازارهای اقتصادی در این سال نوسانهای بسیاری را تجربه کردند و تغییر و تحولات سیاسی زیادی در کشورها روی داد. در هر صورت این سال به پایان رسید و گزارشهای زیادی از اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورها در این سال به دست آمده است. در تازهترین گزارشی که از سوی بانک جهانی منتشر شده، به تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نگاهی جامع شده و تغییرات این حوزهها روی نمودار مشخص شده است.
نخستین چالشی که در این گزارش به آن پرداخته شده، بحث پناهجویانی است که بهدلیل مشکلات و ناآرامیهای داخلی از کشور خود آواره شدهاند. در آغاز سال 2016، تعداد پناهجویانی که به ناچار از خانههای خود آواره شدند، به 65 میلیون نفر رسید که این رقم نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. بیش از 21 میلیون از این پناهجویان، در کشورهای مختلف به عنوان پناهنده مستقر شدهاند. درواقع آنطور که در این گزارش آمده، در سال 2016 حدود یکچهارم از پناهندگان جهان در اردوگاهها زندگی میکردند.
همانطور که گفته شد، در سال 2016 گامهای مهمی در جهت بهبود اوضاع معیشتی در جهان برداشته شد. در این سال، توافق جهانی آبوهوایی پاریس به مرحله اجرا رسید. در سال 2015، این توافق برای مقابله با تغییرات اقلیمی و با هدف جلوگیری از افزایش دمای کره زمین، به امضای نمایندگان 200 کشور جهان رسیده بود.
از دیگر اتفاقهای مهمی که در اقتصاد جهانی 2016 رخ داد و چالشهای بسیاری را برای کشورها به همراه داشت، کاهش رشد تجارت جهانی بود. آنطور که در گزارشها آمده است سال 2016، تجارت جهانی ضعیفترین عملکرد خود را در سالهای اخیر داشته است. قبل از این، در سال 2008 که بحران اقتصادی گریبان بسیاری از کشورها را گرفته بود، تجارت جهانی چنین رکودی را تجربه کرده بود. بر همین اساس، سال 2016 نیز مانند 2008 با کاهش تجارت جهانی پایان یافت.
نکتهیی که در این گزارش به آن پرداخته شده، مساله به هم پیوسته بودن تجارت جهانی و فقر است. هرقدر تجارت جهانی گسترش بیشتری یابد، فقر به سمت کاهش سیر میکند. بر همین اساس نیز میتوان تجارت جهانی را عاملی برای کاهش فقر در کشورها دانست؛ چراکه تجارت موتور اصلی برای اقتصاد جهانی است. در سال 2016، چهرههای مطرح سیاسی در امریکا و دیگر کشورها بهطور فزایندهیی رویکرد خصمانه در مقابل تجارت جهانی اتخاذ کردند. همین موضوع شاید یکی از دلایل کاهش رشد تجارت جهانی در این سال باشد. در ادامه این گزارش، به انقلاب دیجیتال اشاره شده است. سال 2016 روزهای پر فراز و نشیبی برای بازیگران دنیای فناوری بود. در این سال، دسترسی بسیاری از کشورهایی با درآمد کم و متوسط به تلفن همراه بیشتر شد. برای علاقهمندان تکنولوژی و محصولات دیجیتال، امسال پر از محصولات جدید و انقلابی بوده که توانسته رویکردهای جدیدی در دنیای فناوری ایجاد کند. محصولاتی جدید، جالب و کاربردی که شاید زمانی تصور وجود آنها دور از انتظار بود، اما حالا در فهرست بهترین تکنولوژیهای سال 2016 قرار گرفتهاند.
در این سال آنطور که در گزارشها آمده، کشورهای آفریقایی با بیشترین رشد جمعیت جوان مواجه بودهاند. آمارها نشان میدهد جهان در آستانه یک انقلاب بزرگ جمعیتی قرار گرفته که اگر به درستی هدایت نشود، میتواند عواقب منفی برای کشورها داشته باشد. یکی از این عواقب، نبود بازار کار مناسب برای کشورهاست. آنطور که در این گزارش عنوان شده، از 1.8 میلیارد نفری که آماده ورود به بازار کار هستند تنها 40 درصد از آنها میتوانند جذب کار شوند. بر این اساس جهان برای بهبود بازار کار در آینده، نیاز به تغییرات اساسی و ایجاد 600 میلیون فرصت شغلی دارد.
با اینکه تلاشهای بسیاری در زمینه بهبود شرایط بهداشت و درمان در جهان شده است، آمارها نشان میدهد که در سال 2016، نزدیک به 2.4 میلیارد از مردم به امکانات بهداشتی دسترسی نداشتهاند. از آنجا که بهداشت و درمان پایه و اساس توسعه جهانی است، شاید لازم باشد فعالیتهای بیشتری در زمینه دسترسی تمام مردم به امکانات اولیه بهداشتی فراهم شود.
در گزارشهای بسیاری آمده که در سالهای اخیر، تعداد افرادی که در فقر شدید زندگی میکردند کاهش یافته و جامعه جهانی به سمت ریشهکن کردن فقر پیش رفته است. با اینحال طبق گزارشی که از سال 2016 به دست آمده، هنوز آمارهای زیادی از مرگومیر بر اثر فقر به دست میآید. در آمارهای به دست آمده در این سال، کشورهای آفریقای مرکزی، کنگو و مالاوی فقیرترین کشورهای جهان معرفی شدهاند.
از دیگر آمارهای به دست آمده در سال 2016، افزایش مصرف دخانیات در کشورهایی با درآمد کم و متوسط است. این آمار از سال 2000 رو به افزایش بوده و در سال 2016 بیشترین مصرف دخانیات را به ثبت رسانده است. به عنوان مثال در اندونزی نرخ آمار سیگاریها در بین سالهای 2000 تا 2015 بسیار افزایش یافته بهطوریکه این کشور را به خانه 70 میلیون سیگاری تبدیل کرده است. هشدارها حاکی از آن است که اگر این مصرف فزاینده کنترل نشود، ممکن است آمار سیگاریهای اندونزی به 80میلیون نفر برسد. با نگاهی به ارزیابیهای صورت گرفته میتوان دریافت با وجود قدمهای مثبتی که برای توسعه و بهبود اوضاع جامعه جهانی در سال 2016 صورت گرفته، قطار توسعه آنطور که باید در ریل نبوده و نتوانسته تلاشهای صورت گرفته را به سمت و سوی مثبتی سوق دهد.