پرداخت تسهیلات؛ 3 برابر پیش‌بینی‌ها
گروه بنگاه‌ها
مهم‌ترین طرح اقتصادی دولت برای رونق در فضای تولید، بازرگانی و کشاورزی کشورمان در طرحی تبلور پیدا کرد که ذیل عنوان «طرح رونق تولید» از آن یاد شد. طرحی که در روزهای پایانی سال می‌توان نوری به ابعاد پنهان آن تاباند و درباره آن به تحلیل نشست. روز گذشته پایگاه اطلاع‌رسانی دولت گزارشی را با موضوع احیای واحدهای تولیدی کوچک و متوسط منتشر کرد که می‌توان آن را گزارش عملکرد دولت در این حوزه محسوب کرد. باتوجه به این واقعیت که یکی از اضلاع اصلی موضوع رشد تولید، نهادها، ارگان‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی محسوب می‌شوند؛ این گزارش را روی میز ارزیابی‌های صفحه قرار می‌دهیم تا تصویری از عملکرد دولت در این بخش نمایان شود.
پرداخت هدفمند تسهیلات
در هفته و ماه‌های ابتدایی سال 95 اعلام شد که دولت درراستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی منابع لازم مالی را برای بازگشت ۷۵۰۰واحد نیمه‌فعال و تعطیل به چرخه اقتصاد کشور فراهم می‌کند تا ضمن پیگیری سیاست‌های خروج از رکود، زمینه را برای اشتغال حدود ۱۵۰هزار نفر فراهم کند. اکنون و در آستانه پایان سال خبر می‌رسد که واحدهایی که تسهیلات دریافت کرده‌اند، سه برابر رقمی است که در ابتدا پیش‌بینی شده بود.
به گزارش پاد، درواقع طرح حمایتی بانک‌ها از بنگاه‌های کوچک و متوسط پیشنهاد شبکه بانکی در اوایل سال جاری برای احیای واحدهای تولیدی بود که طی سال‌های گذشته به‌دلیل شرایط خاص اقتصادی و رکود ایجاد شده به حالت نیمه‌تعطیل درآمده یا حتی تعطیل شده بودند. طبق توافقات قرار بر این بود تا بانک‌ها حدود ۱۶هزار میلیارد تومان از منابع خود را در سال جاری صرف پرداخت تسهیلاتی به حدود ۷۵۰۰بنگاهی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی و در ادامه در کمیته مربوطه موردبررسی قرار خواهند گرفت، بپردازند. درنهایت این طرح از اواسط تابستان به مرحله اجرا درآمد و اکنون در پایان سال تعداد واحدهای دریافت‌کننده تسهیلات، بیش از سه برابر آن چیزی است که از ابتدا هدف‌گذاری شده بود.
رشد 43درصدی حمایت از تولید
براساس تازه‌ترین آمارهای اعلامی، بانک‌ها تا پایان دی‌ماه حدود ۴۲۷ هزار میلیارد به بخش‌های مختلف اقتصادی شامل 7 میلیون و ۱۰۰ هزار بنگاه تسهیلات پرداخت کرده‌اند که این رقم بیش از ۴۳درصد نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل رشد دارد که تا مرز ۱۳۰هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد. در آخرین آمار به دست آمده از میزان تسهیلات پرداخت شده به واحدهای کوچک و متوسط در طرح رونق تولید تا ۱۸ اسفند سال جاری میزان ۲۳ هزار و ۴۳۳واحد کوچک و متوسط در بخش صنعت، معدن و کشاورزی مبلغی معادل ۱۶هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده‌اند.
براساس جزئیات اعلام شده در طرح رونق تولید، حدود ۵۹ هزار واحد تولیدی در بخش صنعت، معدن و کشاورزی ثبت‌نام به عمل آورده‌اند و این درحالی است که ۴۶ هزار و ۵۰۰ واحد تولیدی در حال بهره‌برداری و ۱۲ هزار و ۴۰۰طرح تولیدی نیز نیمه‌تمام هستند. در مورد ۴۶ هزار و ۵۰۰واحد تولیدی در حال بهره‌برداری نیز ۱۶ هزار واحد مربوط به بخش صنعت و معدن و ۳۰ هزار و ۵۰۰واحد نیز مربوط به بخش جهاد کشاورزی بودند.
واحدهای تولیدی که احیا شدند
روز گذشته معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت هم با اعلام اینکه تاکنون ۱۶هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است، افزود: «از این تعداد ۱۲هزار میلیارد تومان مربوط به واحدهای صنعتی و معدنی و ۴ هزار میلیارد تومان مربوط به بخش کشاورزی است.»
محسن صالحی‌نیا متوسط پرداخت تسهیلات را یک‌میلیارد و ۹۰ میلیون تومان در بخش صنعت و معدن و ۳۰۸ میلیون تومان در بخش کشاورزی عنوان کرد. به گفته وی، کل تسهیلات پرداختی در طرح رونق تولید به واحدهای صنعتی و تولیدی و طرح‌های نیمه‌تمام ۲۲ هزار و ۴۳۳ واحد بوده که از این تعداد ۹ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی و معدنی، حدود ۱۰ هزار و ۷۰۰ واحد جهاد کشاورزی و ۳۱۵۰طرح نیمه‌تمام شامل ۱۴۰۰ طرح صنعتی و معدنی و ۱۷۰۰ طرح جهاد کشاورزی بوده است.
به اعتقاد کارشناسان، پرداخت این تسهیلات نتیجه مثبتی در رشد اقتصادی کشور داشته است. حمایت از واحدهای کوچک و متوسط به‌عنوان موتور پیشران اقتصاد کشور، ازجمله مهم‌ترین سیاست‌هایی بوده که دولت یازدهم درراستای اقتصاد مقاومتی و خروج از رکود در سال ۹۵ پی گرفته است. درواقع طرح رونق تولید یکی از طرح‌های موفق برای احیای واحدهای صنعتی بوده است.
حمایت نظام بانکی از بخش صنعت
نکته مهم همراهی نظام بانکی با بخش تولید و صنعت است. نکته‌یی که در اظهارات وزیر صنعت و رییس‌کل بانک مرکزی نمود دارد و نشان از هدف مجموعه دولت برای به ثمر رساندن طرح خروج از رکود و اعطای تسهیلات به واحدهای کوچک و متوسط است. البته پیش‌تر بانک مرکزی اعلام کرده بود درصورتی که نیاز به تسهیلات پرداختی بیشتری باشد و واحدها معرفی شوند امکان افزایش پرداختی وجود خواهد داشت.
آمارهای بانک مرکزی حاکی است که باتوجه به هدف‌گذاری برای تخصیص بیشتر منابع بانکی به تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی به‌منظور رونق در تولید تا ۶۳.۷درصد از مجموع تسهیلات پرداختی در سال جاری به تامین سرمایه در گردش اختصاص یافته که رقمی بالغ بر ۲۷۲ هزار میلیارد تومان را شامل می‌شود. میزان سرمایه در گردش در ۱۰ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۸۰هزار میلیارد رشد دارد.
در مجموع بین حوزه‌های اقتصادی بعد از خدمات این صنعت و معدن است که به روال معمول بالاترین سطح تسهیلات را دریافت کرده است. این درحالی است که حدود ۱۲۴ هزار میلیارد تومان از کل ۴۲۷هزار میلیارد منابع اعطایی به این بخش اختصاص داشته و از این رقم ۱۰۱هزار میلیارد تومان یعنی نزدیک به ۸۱درصد از کل منابع اختصاصی به صنعت و معدن در سرمایه در گردش هزینه شده است. سرمایه در گردش پرداختی به حدود ۲۶۲هزار بنگاه تولیدی در بخش صنعت و معدن نزدیک به ۳۷درصد کل سرمایه در گردش بخش اقتصادی را شامل شده است. در سایر بخش‌ها نیز کشاورزی بیش از ۳۵هزار میلیارد تومان تسهیلات برای یک‌میلیون و ۴۲۷هزار واحد تولیدی، مسکن و ساختمان بالغ بر ۳۸هزار میلیارد برای ۹۰۰هزار واحد، بازرگانی ۵۸هزار میلیارد برای ۹۷۸هزار واحد و خدمات تا ۱۱۷ هزار میلیارد تومان برای 3 میلیون و ۵۲۶ هزار واحد پرداخت شده است.
البته برای جلوگیری از تجربیات تلخ طرح‌هایی مانند «بنگاه‌های زودبازده» که موجب هدررفت منابع لازم در سال‌های گذشته شد، دولت این بار نظارت دقیقی بر پرداخت تسهیلات دارد. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، سیستم نظارت بر پرداخت تسهیلات برای نخستین‌بار فعال شده و تاکنون در سطح کشور حدود ۱۷۰۰ فقره نظارت و بازدید از نزدیک صورت گرفته است.
ادامه پرداخت تسهیلات به بخش تولید
در سال 96
موفقیت در پرداخت تسهیلات به هزاران واحد تولیدی در سال ۹۵ باعث شده تا وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهادی را در 5 بند برای تخصیص تسهیلات بانکی ۴۲ هزار میلیارد تومانی به ۱۲۱هزار واحد تولیدی و صنعتی در سال آینده به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارائه کند. بر این اساس منوچهر طاهایی سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در مورد ارائه پیشنهاد مذکور از سوی این وزارتخانه به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی گفته است، این طرح اخیرا به ستاد ارائه شده تا در سال آینده با کمک بانک‌ها تسهیلات ۴۲هزار میلیارد تومانی به ۱۲۱هزار واحد صنعتی و تولیدی اختصاص یابد. وی با اشاره به اینکه طرح مذکور در 5 بند مدنظر قرار گرفته است، تاکید کرد: «ارائه تسهیلات بانکی به ۱۰۰ هزار صنف تولیدی برای نوسازی، ۵هزار واحد صنعتی در جهت نوسازی صنایع، ۱۰هزار واحد صنعتی به‌عنوان سرمایه در گردش، 5هزار واحد صنعتی برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و ۱۰۰۰واحد جهت نوسازی و تجهیز معادن در طرح پیشنهاد شده ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مدنظر قرار گرفته است.»
بر این اساس به نظر می‌رسد طرح مذکور در تداوم طرح رونق تولید بنگاه‌های تولیدی و صنعتی است که برای سال آینده پیشنهاد شده است. هر چند سخنگوی وزارت صمت تاکید کرده که این طرح متفاوت از طرح رونق تولید است و اگر به تصویب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی برسد با کمک بانک‌ها در سال آینده به مرحله اجرا درخواهد آمد.
