سود بانکی تنها مانع اشتغال و تولید نیست
پس از اتمام انتخابات دوره دوازدهم ریاستجمهوری مجددا شاهد عنوان کردن کاهش نرخ سود سپردههای بانکی از سوی وزارت امور اقتصاد و دارایی هستیم. استدلال ایشان برای کاهش سود بانکی بر چند نکته است: سود بانکی سپردهها در سال ۱۳۹۶همچنان بالاست. بالا بودن سود بانکی موجب میشود، اشخاص بهجای ورود به عرصه فعالیت و سرمایهگذاری درکسب و کارها، اقدام به سپردهگذاری در بانکها کرده و خیلی راحت از سود سپردهها استفاده کنند و به اشتغال نپردازند.
بالا بودن سود بانکی موجب بالا رفتن سود تسهیلات برای وام گیرندگان که تولیدکننده هستند، میشود و لذا این موضوع مانع رونق تولید و اشتغال در کشور است. برای رونق تولید و اشتغال کاهش سود بانکی یک الزام استوار
است.
با دقت در این سخنان و دلایل ابرازی مشخص میشود که واقعا جای مدیریت تحقیق و توسعه در کشور ما خالی است. سازمانها و افرادی که خود را وابسته به دانشگاهها و پژوهشکدههای اقتصادی و علوم بانکی میدانند، چگونه چند سال است بدون مطالعات عمیق و همهجانبه با تکرار مکرر این جملات و بدون انتشار هیچ آمار و اطلاعات مبسوط و مستدل برای اثبات این نظریات بر تاثیرمنفی سود بانکی بر تولید پافشاری میکنند و هرساله با تکرار این جملات درصدد تضعیف دستوری منافع سپردهگذاران و کاهش ارزش پول آنها هستند و بهانه این کار را نیز برای کمک به اخذکنندگان وامها و تسهیلات بانکی و مساعدت به تولید و اشتغال در کشور اعلام میکنند.
چرا در زمان دولت هشتم که سود سپردههای بانکی بالاتر از نرخهای فعلی بود، تولید و اشتغال هم رونق کامل داشت و این مباحث هم ابدا مطرح نبود؟
بررسی مشکلات تولید و اشتغال بهطور همهجانبه و از زوایای مختلف نشان میدهد که رونق نداشتن تولید و اشتغال به عوامل مختلفی بستگی دارد که سود بانکی نزد سایر مشکلات یک عامل فرعی محسوب میشود.
باید بررسی شود تا مشخص شود ادعای اینکه فقط سود بانکی مانع رونق تولید و اشتغال در کشور است، صحت دارد یا خیر؟ جای تعجب است برای توجیه کاهش سود بانکی به عدم تمایل ورود سپردهگذاران بانکی به عرصه تولید و اشتغال اشاره میشود و میگویند آنها گرفتن ساده سود بانکی را به کار ترجیح میدهند و سود بالای بانکی موجب تنبلی سپردهگذاران شده است.
لطفا بانک مرکزی برای صحت یا رد این ادعاها، متوسط میزان سپردهها و سن سپردهگذاران و توزیع مبلغ ریالی و در سطح شهرها و روستاها را اعلام کنند تا مشخص شود که آیا با مبالغ زیر پنجاه میلیون تومان که در حدود هشتاد درصد میزان سپردههای بانکی را تشکیل میدهند و اکثر سپردهگذاران از قشر بازنشستگان، زنان خانهدار و کارمندان بخش خصوصی و دولتی، کسبه جزء هستند تا این استدلال عدم سرمایهگذاری از سوی سپردهگذاران به وضوح رد شود.
دهها دلیل وجود دارد که از جمله نقاط ضعف اقتصاد کشور تلقی میشوند که مانع تولید و اشتغال هستند و بزرگنمایی بالا بودن نرخ سود بانکی به زیان تولید و اشتغال بیشتر فرافکنی تلقی میشود تا یک واقعیت.
مشکل تولید و اشتغال در کشور ناشی از ضعف در مطالعات و تحقیق و توسعه، ضعف در رویکردهای مدیریتی در بخش دولتی و خصوصی است. ضعف در تفکرات دولت و تولیدکنندگان ایرانی که برای تامین منابع سرمایهگذاری ثابت و جاری فقط به وام بانکی متوسل میشوند و منابع دیگر را عملا فراموش میکنند.
دولت بارها قول جذب سرمایه خارجی و کمک از صندوق توسعه ملی برای سرمایهگذاری در تولید و اشتغال داده، چرا به آن عمل نمیشود و دیواری کوتاهتر از سپردههای بانکی دم دست پیدا نمیکنند.
تولیدکنندگان ایرانی تا تحول اساسی در روشهای تولید ایجاد نکنند و تا علاوه بر بهای تمام شده کالای ساخته شده، بازپرداخت وامها و سود صددرصدی خویش را اضافه به قیمت کالای فروش رفته میکنند هیچ موقع تولید ملی در قبال رقبای باهوش خارجی موفق نخواهد
بود.
عنوان کردن هراز چند گاه موضوع بالا بودن سود بانکی و بهانه کردن زیان تولید و تولیدکنندگان از نرخ بالای تسهیلات و تصور حمایت از آنها با کاهش نرخ سود سپردهها و حل مشکل تولید و اشتغال کشور یک تصور واهی و یک رویکرد غیرسیستمی و کاملا غیرمنطبق با واقعیتهای همهجانبه اقتصاد است و حاکی از عدم مطالعه و شناخت مشکلات کسب و کار کشور از سوی کارشناسان دولت و بانکی
دارد. لطفا در شرایطی که تورم واقعی در کشور بالاست و سرمایه اندک سپردهگذاران پشتوانه آنهاست، کاهش نرخ سود بانکی بدون مطالعه علمی و اساسی تعادل اقتصاد خانواده را بههم نریزید.
به بهانه حمایت از تولیدکنندگان و اشتغال لطفا برنامهریزی و امنیت اقتصادی زندگی سپردهگذاران را مواجه با ریسک کمبود درآمد نکنید.
ترس این است به جای درست کردن ابرو، چشم اقتصاد کشور کور شود. با این سیاستهای دستوری ضعف مدیریتی بانکی نیز نه تنها درست نمیشود بلکه منجر به خروج منابع سپردهگذاران نیز خواهد شد.