چاقوی دولبه کمبود آب و معیشت کشاورز در خوزستان
در حالی آمارها هر روز اوضاعی وخیم‌تر از وضعیت آبی استان خوزستان را به تصویر می‌کشند که مانند بسیاری از چالش‌های آبی در ایران مانند بستن چاه‌های غیرمجاز، وضع محدودیت‌های کشت و زرع در این استان با سطح فعلی مخازن سدها، با ممانعت استانداری به دلیل واهمه از تبعات اجتماعی روبه‌روست. در واقع بحران آب در ایران هر روز بیشتر از قبل به چاقوی دولبه‌یی بدل می‌شود که یک سر آن خشکاندن منطقه و سر دیگر آن خشکاندن معیشت کوتاه و میان‌مدت کشاورزان است. در این میان نیز هنوز راهکاری که بتواند هر دو دغدغه را حل کند از سوی مسوولان ارائه نشده است.
سدهای حوزه کارون بزرگ در سال گذشته آبی که 31شهریورماه سال 1396 به پایان رسید، وخیم‌ترین وضعیت را در میان سدهای تمام ایران تجربه کردند. پیش از این گزارش شرکت مدیریت منابع آب که فروردین‌ماه سال جاری منتشر شد از کاهش 41درصدی ورودی آب به سدهای سیمره و کرخه حکایت داشت و حالا نیز تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی وزارت نیرو از این مساله حکایت دارد که سدهای حوزه کارون بزرگ سال آبی جدید را با تنها 2.5میلیارد مترمکعب آب آغاز کرده‌اند. در واقع حجم انتهایی آب موجود در این سدها معادل 8.5میلیارد مترمکعب بوده است که 6میلیارد مترمکعب از آن حداقل تراز نیروگاهی محسوب می‌شود.
در واقع سطح کاهش ورودی آب به سدهای حوزه کارون بزرگ به حدی بوده است که با وجود اینکه دیگر سدهای ایران یا وضعیتی بهتر نسبت به سال گذشته داشته یا توانسته‌اند همان وضع را حفظ کنند، آمار نهایی از کاهش 14درصدی ورودی آب به سدهای ایران حکایت دارد.
پیش از این محمد حاج‌رسولی‌ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته بود که استان خوزستان با 42درصد کاهش بارش‌ها نسبت به متوسط بلندمدت بیشترین کاهش را در سال جاری در میان تمام استان‌های ایران داشته است. او البته با تایید بر اینکه به همین واسطه سدهای استان خوزستان بیشترین کاهش را داشته‌اند، عنوان کرده است با این وجود به دلیل مدیریت مخزن، خروجی این سدها تغییری نکرده است.
البته کاهش ورودی آب‌ها به سدهای حوزه کارون بزرگ و کل سدهای استان خوزستان اتفاق جدیدی نبوده و در سال‌های اخیر نیز روندی قابل مشاهده بوده است. سال 1393 خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در گزارشی نوشت که آمارها از کاهش 27 درصدی ورودی به مخازن سدهای استان نسبت به میانگین بلندمدت است.
پیش از این علی‌محمد آخوندعلی استاد تمام دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز گفته بود که در صورتی که مخازن سدهای کارون و دز در درازمدت سالانه کمتر از متوسط 15میلیارد مترمکعب، 13میلیارد مترمکعب باشد چشمه‌ها تضعیف و رطوبت خاک کاهش می‌یابد که در این صورت با خشکسالی هیدرولوژیک مواجهیم.
همزمان با انتشار تازه‌ترین آمار در مورد وضعیت وخیم مخازن سدهای استان خوزستان، خبرگزاری تسنیم به نقل از هوشنگ حسونی‌زاده معاون سازمان آب و برق خوزستان نوشت: «تمام مخازن سدهای استان خوزستان منفی و از برنامه عقب است و عمدتا کشت‌ها در فصولی از سال انجام می‌شود که تامین آب برای آنها مشکل است. »
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرده است: «در وضعیت کنونی حجم آب‌های ذخیره شده در سدهای خوزستان، 12میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان 4میلیارد و 581میلیون آن مفید و نسبت به سال گذشته حدود 2میلیارد مترمکعب کمتر شده است. »
حسونی‌زاده با بیان این آمار خواستار این شده است که استانداری خوزستان از مجوز کشت محصولاتی که پیش از نیمه آبان نیاز به آب دارند خودداری کند، خواسته‌یی که با واکنش غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان مواجه شده است. شریعتی در این جلسه عنوان کرده است: «برای کشت تابستانه در حوزه مارون اجازه کشت برنج و ذرت صادر نشد و تبعات اجتماعی برای خوزستان به همراه داشت همچنین سطح نارضایتی‌ها نیز افزایش پیدا کرد در صورتی که بخواهیم اجازه کاشت چغندرقند و کلزای پاییزه نیز برای آنها صادر نشود، مشکلات دوبرابر می‌شود.»
