دوران افول آموزش در صنعت هوانوردی

کارشناسان صنعت هوانوردی معتقدند برای ارتقای صنعت هوانوردی کشور باید گام‌های بسیاری برداشته شود، این گام‌ها عبارتند از نوسازی ناوگان هوایی کشور، ‌توسعه سیستم‌های بازرگانی در فعالیت‌های حوزه حمل‌ونقل، ایجاد سیستم هوانوردی بازرگانی حرفه‌یی درصنعت هوایی و حل مشکلات موجود در آموزش صنعت هوانوردی. دراین میان مشکلات بخش آموزش صنعت هوانوردی بسیار گسترده و پیچیده است، بخش مهمی از مشکلات به عدم حمایت مالی دولت از آن بازمی‌گردد و بخش دیگر به نبود افق مناسب برای برداشتن گام‌های مهم و تاثیرگذار مربوط می‌شود.

با توجه به اهمیت آموزش در ارتقای صنعت هوانوردی کشور در این گزارش به فراز و فرودهای آموزش صنعت هوانوردی در ایران پس از انقلاب، پرداخته می‌شود.

 یکی از انتقادات کارشناسان صنعت هوایی این است که درحال حاضر سیستم آموزشی تخصصی صنعت هوایی پاسخگوی نیاز کشور نیست و مشکلات دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری به عنوان مهم‌ترین دانشکده این صنعت در کشور بسیار پیچیده و بغرنج است که تبعات آن در آینده نه چندان دور در صنعت هواپیمایی کشور مشخص می‌شود.

 بررسی‌های انجام شده از سوی کارشناسان صنعت هوانوردی نشانگر آن است که سرمایه‌گذاری لازم در بخش مطالعات و تحقیقات، انتقال تجربه و دانش فنی به هیچ‌وجه انجام نشده است.

 دی ماه سال 73 هیات دولت مصوبه‌یی را تصویب کرد که براساس آن مرکز آموزش‌ فنون‌ هوایی‌ از دانشکده‌ تکنولوژی‌ هواپیمایی‌ جدا شده و به‌ سازمان‌ هواپیمایی‌ کشوری‌ الحاق‌ شد.

 در سال 83 شرکت فرودگاه‌های کشور از سازمان هواپیمایی کشوری جدا شد و به وزارت راه الحاق شد که این موضوع، چالش‌هایی را به همراه داشت زیرا بخش‌های عملیاتی و آموزشی در تصدی شرکت فرودگاه‌ها قرار گرفت و از سازمان هواپیمایی کشوری به شرکت فرودگاه‌ها منتقل شد که به گفته برخی کارشناسان از همان زمان نزول رسمی کیفی و کمی دانشکده هواپیمایی و مرکز آموزش آغاز شد.

 با توجه به اینکه برنامه وزارت راه و شهرسازی فعال کردن حدود 400تا 450 هواپیماست برای سرویس‌دهی به این تعداد هواپیما نیاز به آموزش‌ها و متخصصان بیشتری وجود دارد ضمن اینکه با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور، تعداد پروازهای عبوری از ایران به‌ شدت طی 3، 4سال گذشته افزایش یافته است و در این میان وقوع حوادثی در عراق، ‌سوریه، اوکراین همچنین تحریم قطر توسط کشورهای عربی موجب شده دالان هوایی بسیار امنی روی حریم هوایی ایران تشکیل شود.

 درحالی که دانشگاه‌های جامع هوانوردی در کشورهای دیگر وجود دارد اما در سال‌های پس از انقلاب، با توجه به تحریم‌هایی که به ‌ویژه درخصوص هوانوردی به وجود آمد، فعالیت در زمینه هوانوردی محدود و دشوار شد و با وجود احساس نیاز به تاسیس چنین دانشگاهی هنوز این موضوع اجرایی نشده این در شرایطی است که کشورهای همسایه مانند گرجستان دارای چنین دانشگاه‌هایی هستند.

 معایب و مزایای دانشکده صنعت هوانوردی

 دانشکده صنعت هواپیمایی طی تحریم بیش از 30ساله‌یی که ناوگان هوایی با آن درگیر است تنها دانشکده‌یی بود که توانایی آموزش صحیح، رشد استعدادها و پرورش خلبانان مستعد را داشت.

 به گفته کارشناسان صنعت هوانوردی، دانشجویان دانشکده هواپیمایی کشور درس‌هایی می‌خوانند که منطبق با استانداردها و مقررات هواپیمایی کشور نیست و در این میان حذف دوره‌های آکادمیک و کوچک‌سازی این دانشکده فاجعه است و مشکلات زیادی را برای صنعت هوایی به دنبال داشته است.

 از سال 1393 و طبق مصوبه شورای عالی اداری، دانشکده علمی ـ کاربردی مسوولیت آموزش مسائل هوانوردی پس از کوچک‌سازی دانشکده صنعت هواپیمایی را برعهده گرفت. درحالی که کارشناسان معتقدند که دانشکده علمی ـ کاربردی صلاحیت‌های علمی برای ایفای این مسوولیت را ندارد.

 دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری به عنوان قطب صنعت هوانوردی کشور در چشم‌انداز برنامه‌های خود تاسیس دانشگاه و رسیدن به جایگاه «مرکز آموزش عالی هوانوردی در منطقه خاورمیانه» را قرار داده است.

 ظرفیت پذیرش دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری سالانه حدود 150تا 200نفر است که از طریق سازمان سنجش و آزمون کنکور سراسری در 4رشته اصلی شامل تعمیر و نگهداری، مراقبت پرواز، الکترونیک و مخابرات هواپیمایی حسب نیاز صنعت (معمولا 20تا 40نفر در هر رشته) جذب می‌شوند.

 تقریبا 80 تا 90درصد فارغ‌التحصیلان این دانشکده جذب صنعت می‌شوند و به ندرت فارغ‌التحصیل بیکار در این رشته مشاهده می‌شود. زیرا برای پذیرش دانشجویان، دانشکده صنعت هوایی هر ساله از شرکت فرودگاه‌های کشور، سازمان هواپیمایی کشوری، ایرلاین‌ها و موسسات حمل و نقل هوایی استعلام و متناسب با نیاز آنها دانشجو جذب می‌کند.

 دانشکده هواپیمایی کشوری با عمر بیش از 60 ساله عضو دایم این دانشکده در برنامه جهانی آموزش سازمان جهانی هواپیمایی کشوری(ایکائو) موسوم به TRAINAIR PLUS و... است و به عنوان مهم‌ترین و قابل اعتمادترین گزینه برای جذب فارغ‌التحصیلان این صنعت است.

 در کنار دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری، دانشکده هوا ـ فضا هم فعالیت می‌کند که این دانشکده تنها در حوزه طراحی و ساخت هواپیما فعال است درحالی که آموزش‌های دانشکده صنعت هواپیمایی مربوط به تعمیر، نگهداری و بهره‌برداری از هواپیماست.