از کاهش زمان توقف‌ها تا پرونده «آکنتور» و «های‌وب»

گروه بورس   مسعود کریمی   

روز دوشنبه نخستین نشست خبری رییس سازمان بورس با حضور اصحاب رسانه در سال جاری برگزار شد. شاپور محمدی که از مرداد سال 95 رسما سکاندار بازار سرمایه کشور شد طی روز گذشته سومین نشست خود را با ارائه گزارش‌های مختلف در سطح بازار تشریح کرد. اما در این بین از گوشه و کنار بازار صحبت‌هایی مبنی بر اینکه برگزاری نشست باتوجه به ثبت رکورد‌های پی‌درپی شاخص کل و وضعیت مساعد قیمت سهام شرکت‌ها در این برهه زمانی صورت گرفته است نیز به گوش می‌رسد، چراکه افراد سازمانی و مدیران ارشد بورسی معمولا در شرایطی که روند بازار افولی است خیلی در سطح بازار رویت نمی‌شوند و حتی از اظهارنظر‌های آنان نیز خبری به گوش نمی‌رسد. به هر حال، برگزاری نشست خبری و تشریح عملکرد نهاد‌ ناظر در چنین موقعیت زمانی می‌تواند بر این نکته که مدیران بورسی اغلب شاخص‌محورند و در شرایطی که شاخص کل قله‌های جدیدی را یکی پس از دیگری فتح می‌کند به یاد ارتباط مستقیم با رسانه‌ها می‌افتند نیز تاکید داشته باشد. در عین حال، در صورتی که برنامه‌یی مشخص از طرف سازمان بورس برای برگزاری نشست‌های خبری خود و به شکل دستوری برای سایر ارکان بورسی در بازه‌های زمانی طراحی و اعلام شود، می‌تواند نقش مهمی در راستای اعتماد‌سازی بیشتر برای جامعه سهامداری ایفا کند و جلو خیلی از این شایبه‌ها را در سطح بازار سهام بگیرد، چراکه با این روش سازمان می‌تواند به نوعی بی‌طرفی خود را در روند صعودی یا نزولی بازار نشان ‌دهد که هیچ‌گونه وابستگی به رونق بازار برای ارائه اطلاعات آماری و اقدامات صورت گرفته ندارد. بر این اساس، رییس سازمان بورس ازجمله موارد تاکید شده در نشست دیروز را به موضوعاتی از قبیل وضعیت «های‌وب»، شرایط سهامداران زیان‌دیده «کنتورسازی»، اعلام زمان رسمی اجرای دستورالعمل توقف و بازگشایی نماد‌ها، دلایل رشد بورس و... اختصاص داده که در ادامه می‌خوانید.

 افزایش سهم کالاهای کشاورزی در بورس کالا

در همین رابطه، شاپور محمدی درباره به‌روز رسانی سامانه معاملاتی پس از 10 سال عنوان کرد: از روزهای ابتدای فعالیت در سازمان، پیگیر اعتلای سامانه بودم که از روز شنبه معاملات روی سامانه به‌روز رسانی انجام می‌شود که کار بزرگی بود و شرکت فناوری کار سنگینی در این خصوص انجام داد. وی افزود: سامانه جامع نظارت بر بازار سرمایه طی 8 ماه راه‌اندازی شد. محمدی درخصوص ساماندهی بازار بدهی نیز گفت: کاهش نرخ اوراق باتوجه به تاکیدات وزیر اقتصاد مورد توجه قرار گرفت و نرخ‌هایی که عدد بالایی داشتند تا 15درصد کاهش پیدا کرد. وی به معاملات اختیار خرید و فروش اشاره کرد و افزود: معاملات اختیار خرید و فروش هم‌اکنون در معاملات سهام و سکه در حال انجام است. محمدی تقویت جایگاه کالاهای کشاورزی در بورس کالا را به‌عنوان یک اقدام دیگر سازمان بورس مطرح کرد و گفت: سهم کالاهای کشاورزی در بورس کالا افزایش قابل‌توجهی داشته است. وی ابراز داشت: روش عرضه‌های اولیه از طریق ثبت سفارش

(بوک بیلدینگ) از دیگر اقداماتی است که به گفته محمدی برای همیشه به حرف و حدیث‌ها پایان داد البته جای پیشرفت نیز دارد.

 9 روز تا اجرای دستورالعمل

دبیر شورای عالی بورس تصریح کرد: اصلاح دستورالعمل مرتبط با توقف و بازگشایی نمادها هفتمین اقدام سازمان در این دوران بوده و از آنجا که باید روی سامانه جدید راه‌اندازی می‌شد، انتظار می‌رود تا دو هفته آینده عملیاتی شود. بنابراین تا

9 روز دیگر نمادها با دستورالعمل جدید، توقف و بازگشایی می‌شود. وی ادامه داد: تقویت مکانیسم صندوق‌های با درآمد ثابت یکی از کارهایی بود که در این مدت انجام گرفت پیش از این تا 90درصد سپرده‌گذاری صندوق‌ها در موارد غیرسهامی بود که این نسبت هم‌اکنون به 70درصد رسیده است. این حد نصاب باید به 50درصد برسد و بقیه منابع باید در اوراق بخش خصوصی و دولتی و سهام سپرده‌گذاری شود. محمدی با اشاره به ممنوعیت صدور یونیت‌های صندوق‌ها در شعب بانک‌ها گفت: خرید یونیت‌ها در شعب بانک‌ها ممنوع شد و فقط امکان فروش آن در شعب بانک‌ها مجاز است. سخنگوی سازمان بورس راه‌اندازی سامانه رصد و برقراری حد اعتباری برای کارگزاری‌ها در اتاق پایاپای را از دیگر اقدامات سازمان خواند و گفت: حد اعتباری ریسک عدم ایفای تعهد را تا حد زیادی پوشش داده است.

 کاهش کارمزد

وی خاطرنشان کرد: کاهش کارمزدهای معاملاتی برای افزایش نقدشوندگی دیگر اقدام سازمان بورس و اوراق بهادار است. یکی از اقدامات در جهت رونق اقتصادی، کاهش هزینه معاملات است و در این راستا باوجود اینکه مجموع کارمزدها کمتر از 0.3درصد است اما از این میزان نیز کارمزدها کمتر شده است. وی ادامه داد: کاهش محدودیت‌ها برای سبدگردان‌ها و صندوق‌ها در جهت کاهش زمان برای اخذ کد موردتوجه قرار گرفت. همچنین در این راستا مجوزهای کارگزاری‌ها از 23 مجوز به 8 مجوز برای بهبود کسب و کار کاهش پیدا کرد. محمدی درباره افشای صورت‌های مالی 231 نهاد عمومی غیردولتی گفت: در راستای اجرای بند 6 قانون اصل 44 به کمک مجلس هم‌اکنون 1015 اطلاعیه و 425 صورت مالی از نهادهای عمومی غیردولتی منتشر شد.

 صندوق تثبیت و فرهنگ‌سازی

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار کاهش زمان تایید صلاحیت مدیرعامل را از دیگر اقدامات سازمان خواند و در ادامه به راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: مطابق ماده 28 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، این صندوق در شرایط خاص برای حمایت از بازار سرمایه ورود می‌کند و هم‌اکنون صندوق تثبیت آمادگی ورود به بازار را مطابق آیین‌نامه هیات‌وزیران دارد. محمدی به موضوع پراهمیت فرهنگ‌سازی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: مذاکره با رسانه‌های ملی برای ساخت سریال و فیلم پس از دریافت مجوز شورای عالی بورس وارد فاز عملیاتی می‌شود.

 تغییر عضویت در آیسکو

وی درباره پیگیری تبدیل عضویت سازمان بورس در آیسکو از عضو ناظر به عادی گفت: تبدیل وضعیت سازمان در آیسکو در مراحل اجرایی است و تیم تایید‌کننده گزارش، در مراحل نهایی بررسی قرار دارد و امیدواریم این اقدام به‌زودی صورت گیرد. وی گفت: افشای اطلاعات واقعی زمینه دقت بیشتر را در صورت‌های مالی ایجاد می‌کند و حتی در این خصوص از کانون نهادهای سرمایه‌گذاری درخواست کردیم تحلیل صنایع به‌عهده رسانه‌ها گذاشته شود و مجوزی در جهت انتشار تحلیل صنایع و تحلیل شرکت داده شود.

 پیگیری قضایی

وی در خصوص پیگیری مقابله با سایت‌هایی که خلاف قانون و مقرارت شایعاتی را مطرح کردند، گفت: پیگیری قضایی برای برخورد با این سایت‌ها انجام و به برخی تذکر داده شد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به جلوگیری از فعالیت نهاهای غیرمجاز گفت: تمام اقدامات لازم در مراجع قضایی صورت گرفته که به بهانه‌های واهی و با اعلام نرخ‌های غیرواقعی سرمایه‌های مردم به یغما نرود و در این خصوص پیگیری قضایی می‌شود.

 استراتژی‌ سرمایه‌گذاری

محمدی به سهامداران توصیه کرد: سهامداران در خرید و فروش‌ها به عوامل بنیادی دقت کنند. سودآوری، صورت مالی، چشم‌انداز شرکت در سودآوری آینده از عوامل تحلیل بنیادی است که می‌تواند سرمایه‌گذاری موفقی را رقم بزند. البته تحلیل تکنیکی یک روش فنی و پذیرفته شده در دنیاست اما حتما تحلیل بنیادی مدنظر باشد. وی درباره توجه به ویژگی‌ها و ریسک‌های هر صنعت عنوان کرد: همه صنایع دوران رشد، افول و رکود دارند. بنابراین باید به ویژگی‌های خاص هر صنعت دقت شود به عبارتی می‌توان از تحلیل «بالا به پایین» استفاده کنند یعنی در تحلیل خود از اقتصاد جهانی، اقتصاد ملی، صنعت و شرکت بهره ببرند. محمدی با ذکر مثالی توضیح داد: به عنوان نمونه شرکت‌هایی که قراردادمحور هستند حتما تحلیل قراردادها مورد توجه قرار بگیرد. وی گفت: در دنیا و بازارهای مالی کسی نمی‌تواند، ادعا کند یک گروه صنعت یا شرکت افت سود ندارد پس سهامداران با تشکیل سبد ریسک خود را پایین آورند.

 دلایل رشد بورس

رییس سازمان بورس در خصوص دلایل رشد خیره‌کننده شاخص بورس و ثبت رکوردهای جدید گفت: در این رکوردزنی‌های پی در پی هم دلایل داخلی و هم تحولات بین‌المللی دخیل بود. وی افزایش قیمت نفت را یکی از عوامل اثرگذار بر بازار سرمایه دانست که برای بودجه کشور نیز اتفاق خوبی است و افزایش بهای فلزات اساسی را نیز دومین عامل بین‌المللی رشد برخی صنایع بزرگ در بازار قلمداد کرد. محمدی در خصوص دلایل داخلی به کاهش نرخ سود بانکی اشاره کرد و گفت: سازمان بورس هم در حال کنترل نرخ صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که قانونمند کردن این نهادها باعث کاهش نرخ اوراق در بازار شده است.

  دستکاری در بازار

محمدی در ادامه با تاکید بر اینکه هر دستکاری در بازار پیگیری می‌شود، گفت: وضعیت افشای اطلاعات در بازار سرمایه ما تا امروز نسبت به بورس استانبول تعداد بیشتری داشته است. وی افزود: سازمان بورس در حال پیگیری برای لیست کردن برخی شرکت‌های ایرانی در بورس استانبول و برخی شرکت‌های بورس استانبول در بازار سرمایه ایران است. سخنگوی سازمان بورس ادامه داد: در حال حاضر وضعیت افشای اطلاعات در بورس ما بهتر از بورس استانبول است اما باید بخش حاکمیت شرکتی را تقویت کنیم.

 حساسیت سازمان و «های‌وب»

محمدی در خصوص وضعیت توقف نماد «های‌وب» گفت: هیات پذیرش تمام اطلاعات این نماد را افشا کرد اما نحوه اطلاع‌رسانی خارج از کدال این شرکت باعث حساسیت سازمان بورس بود و به همین دلیل نماد متوقف شد. پس از افشای تمام آیتم‌های قراردادی این شرکت و دریافت پاسخ سوالات و افشای آنها مجددا نماد را بازگشایی کردیم اما پس از بازگشایی نماد باز هم روند اطلاع‌رسانی خارج از کدال با اهدافی نامشخص ادامه پیدا کرد. رییس سازمان بورس تاکید کرد: قیمت‌هایی که روز چهارشنبه در بازار برای این سهام تعیین شد بنا به ماده 7 بند 8 قانون بازار اوراق بهادار ابهام‌آمیز بود. همچنین ابهامات دیگری مثل گزارش کارشناسی و روند عرضه و تقاضای سهام باعث شد، سازمان بورس بنا بر وظیفه خود که پیگیری از تخلفات است، تصمیم به توقف نماد برای شفاف‌سازی و اصلاح رویه اطلاع‌رسانی بگیرد.  وی در خصوص موضوع ابطال معاملات این نماد در روز چهارشنبه نیز این‌گونه توضیح داد: بنا بر دستورالعمل هیچ معامله‌یی در بورس و فرابورس تا ساعت 2 قطعی نیست، عدم تایید معاملات با ابطال معاملات دو موضوع متفاوت است. هیچ معامله‌یی ابطال نشده اما معاملات «های‌وب» در روز چهارشنبه مورد تایید قرار نگرفته است. معاملات از ساعت 2 قطعیت پیدا می‌کند. رییس سازمان بورس درباره زمان بازگشایی نماد «های‌وب» گفت: تمام تلاش ما این است که این نماد در کوتاه‌ترین زمان باز شود مشروط بر اینکه فرآیند و رویه اطلاع‌رسانی «های‌وب» اصلاح شود.

 مسیر تورم و بورس

محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالی در خصوص بودجه سال 97 و احتمال افزایش تورم گفت: بازار سرمایه با بودجه و تورم ارتباط دارد. اینکه در آینده تورم بازار سرمایه را به چه سمتی هدایت می‌کند به تصمیمات مجلس شورای اسلامی بستگی دارد.

 بورس ارز و محدودیت‌ها

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص راه‌اندازی بورس ارز عنوان کرد: برنامه تصمیم بورس ارز با همکاری بانک مرکزی پیگیری می‌شود با توجه به اینکه سیاست‌های ارزی در اختیار بانک مرکزی است، سازمان بورس بعد از اعلام بانک مرکزی فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز می‌کند. وی در خصوص ورود سرمایه‌گذار خارجی بیان کرد: مهم‌ترین مشکل ورود سرمایه‌گذار خارجی محدودیت در نقل و انتقال پول است. با این وجود در این زمینه سازمان بورس اقدامات مثبتی نیز داشته است.

 پیگیری معاملات بلوکی

وی در ادامه افزود: معاملات بلوکی نسبت به گذشته به حداقل رسیده و با اصلاحات بسیاری همراه بوده است و اگر جای اصلاح بیشتری وجود دارد، منکر آن نیستیم. این معاملات به هر شکلی که بر قیمت اثر داشته باشد، ممنوع است و از سوی سازمان بورس پیگیری می‌شود.

 پرسه قضایی کنتورسازی

محمدی با اشاره به کنتور‌سازی و مشکلات پیرامون آن نیز عنوان کرد: در بورس سایر کشور‌ها شرکت‌‌هایی مورد پذیرش قرار گرفته‌اند که پس از مدتی از پذیرش حذف شدند و شرکت کنتورسازی نیز نخستین شرکت در این زمینه محسوب نمی‌شود. وی تصریح کرد: شرکت کنتورسازی با مشکلاتی مواجه بوده است که سازمان بورس، وزارت اقتصاد و تعدادی از بانک‌ها مسوول پیگیری این امور هستند. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره تولیدات شرکت که دارای نام و نشان رسمی است نیز افزود: در برهه‌یی از زمان فعالیت‌های شرکت کنتورسازی در راستای تولید، اشتغال و... مورد تایید بوده است و در حال حاضر تعداد قابل توجهی کارگر در این شرکت مشغول فعالیت هستند. وی ابراز داشت: در حال حاضر کمک‌ها در راستای راه‌اندازی فرآیند تولید شرکت در حال انجام است. این در حالی است که برخی سهامداران در این حوزه آسیب زیادی دیده‌اند که در این زمینه فعالیت‌هایی در راستای پرداخت بخشی از پول‌های سهامداران با هماهنگی شورای عالی بورس صورت گرفته است که بخشی از سهام این افراد به پول تبدیل شود تا زمانی که بتوان حق و حقوق مردم را از طریق مکانیسم قضایی دریافت کرد. محمدی گفت: روند شکایت انجام شده و پرونده در حال رسیدگی است.