اثر 8 برابر شدن وام خرید ملک بر حجم تقاضا
گروه راه و شهرسازی
اگر پیشینه وام مسکن تا سال 92 را 20 میلیون تومان در نظر بگیریم، در این سال با این وام، امکان خرید حدود 5 مترمربع واحد مسکونی وجود داشت. در حالی که از سال 95 به بعد با 160میلیون تومان وام مسکن می‌توان به‌طور متوسط 37 مترمربع واحد مسکونی در تهران خریداری کرد. اما چرا تمایل به خرید مسکن بین خریداران دیده نمی‌شود؟
در این بین وزیر راه و شهرسازی مکررا اعلام کرده که از زمانی که دولت تدبیر و امید سکان را در دست گرفته است، وام مسکن از 20 میلیون تومان به 160 میلیون تومان افزایش یافته است. باتوجه به 8برابر شدن تسهیلات خرید مسکن و تقاضای انباشته در پشت سد خرید مسکن، به واقع چرا این تقاضاهای خرید تحقق نیافته و رونق مورد انتظار بازار مسکن را به دنبال نداشته است؟
نگاهی به آمارهای گذشته نشان می‌دهد که در سال 1388 متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در تهران یک میلیون و 600 هزار تومان بوده است که در سال 1392 به 3 میلیون و 900 هزار تومان افزایش یافته و در بهار 1395 به حدود مترمربعی 4 میلیون و 300 هزار تومان رسیده است. در سه سال گذشته برخلاف آنکه تورم در بخش مسکن کمی بیش از 10درصد بوده است، اما میزان وام مسکن 8 برابر شده است. اما این میزان افزایش تسهیلات نتوانسته متقاضیان خرید مسکن را تشویق و ترغیب به خرید کند که نیازمند بررسی و کنکاش بیشتراست.
همچنین مروری بر آمارهای گذشته نشان می‌دهد که دلیل رشد بالای قیمت مسکن در سال‌های ۹۰ و ۹۱ تورم عمومی بسیار زیادی بود که طی این دو سال در ایران وجود داشت. مردم در شرایط تورم بالا نمی‌دانستند که چه کاری باید انجام دهند تا ارزش پول آنها کاهش نیابد، بنابراین به سمت بازار مسکن هجوم آورده تا بتوانند قدرت خریدشان را حفظ کنند.
بعد از انتخابات سال 92 و کاهش تورم، قابل پیش‌بینی بود که مردم تمایل داشته باشند تا پول خود را در بانک‌ها گذاشته یا در بورس سرمایه‌گذاری کنند. به‌طور کلی در زمان تورم بالا مردم ترجیح می‌دهند وام بگیرند ولی در زمانی چون امروز که نرخ تورم تک‌رقمی شده است، تمایل چندانی به اخذ تسهیلات به‌ویژه برای خرید مسکن وجود ندارد.
یکی از عمده‌ترین دلایلی که باعث شده که مردم کمتر از وام مسکن استقبال کنند، عدم اطمینان به پایداری منابع درآمدی خانوار است، به این معنی که برای فرد متقاضی تسهیلات مسکن این اطمینان وجود ندارد که بتواند در چند سال آینده اقساط وام خود را پرداخت کند که دلیل این عدم اطمینان را باید در رکود اقتصادی و عدم امنیت ثبات شغلی دانست.
بنابراین برای استقبال از بسته‌های تسهیلاتی که برای خرید مسکن درنظر گرفته شده است، باید در کنار ایجاد اشتغال پایدار، وضعیت اقتصادی نیز به نحوی سامان یابد که متقاضیان اطمینان پیدا کنند که توانایی پرداخت اقساط وام به مدت بیش از 5 سال را دارا هستند و از آینده شغلی خود مطمئن باشند. در این صورت می‌توان به خروج غیرتورمی بازار مسکن امیدوار بود و اگرنه افزایش وام مسکن به بیش از 200 میلیون تومان هم با استقبال متقاضیان خرید مسکن روبه‌رو نخواهد شد.
