شفقت، وزیری که بی‌طرفی ارتش را اعلام کرد

بیست و یکم دی 1357، شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر دوران پهلوی، مقام وزارت جنگ را به ارتشبد جعفر شفقت استاندار پیشین آذربایجان داد. ارتشبد شفقت که در دوره کوتاه استانداری‌اش نیز با ملایمت در این استان حکومت کرد، پست وزارت جنگ را در روزهای نزدیک به انقلاب اسلامی پذیرفت.

جعفر شفقت متولد ۱۲۹۴ در تبریز بود. او مدتی ژنرال آجودان شاه و رییس سران نظامی بود تا به قائم‌مقامی ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران برگزیده شد. در اواخر سال ۱۳۵۶ که اوضاع در استان آذربایجان وخیم شد و سپهبد آزموده احضار و از استانداری عزل شد، به جای او ارتشبد جعفر شفقت از

۳۰ بهمن ۱۳۵۶استاندار آذربایجان شد.

شفقت که دارای مدرک دکترای حقوق بین‌الملل از دانشگاه سوربن پاریس بود، در مقام بلندپایه‌ترین فرد حاضر در جلسه شورای فرماندهان ارتش شاهنشاهی که بیست‌و‌دوم بهمن 57 تشکیل شد، بی‌طرفی ارتش را که موجب فروپاشی نهایی نظام شاهنشاهی ایران شد، امضا کرد.

در این جلسه که سپهبد هوشنگ حاتم جانشین دفتر ویژه اطلاعات از اعلام بی‌طرفی ارتش حمایت کرد و در این باره به‌طور مفصل صحبت کرد.

ارتشبد شفقت که ریاست جلسه را به عهده داشت، با حمایت از اظهارات حاتم گفت: «باید ارتش را حفظ و از متلاشی شدن آن جلوگیری کنیم.» در بیانیه بی‌طرفی ارتش آمده بود: «ارتش ایران وظیفه دفاع از استقلال و تمامیت کشور عزیز ایران را داشته و تاکنون در آشوب‌های داخلی سعی کرده است با پشتیبانی از دولت‌های قانونی این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد. با توجه به تحولات اخیر کشور، شورای عالی ارتش در ساعت 10:30 روز 22 بهمن 1357 تشکیل و به اتفاق تصمیم گرفته شد که برای جلوگیری از هرج و مرج و خونریزی بیشتر بی‌طرفی خود را در مناقشات سیاسی فعلی اعلام کند و به یگان‌های نظامی دستور داده شد که به پادگان‌های خود مراجعت کنند. ارتش ایران همیشه پشتیبان ملت شریف و نجیب و میهن‌پرست ایران بوده و خواهد بود و از خواسته‌های ملت شریف ایران با تمام قدرت پشتیبانی می‌کند.» شفقت در سال ۱۳۷۹ در ۸۵سالگی در نیس فرانسه درگذشت.